چگونه می‌توان سن یک درخت را تخمین زد؟
گیاهان بر اساس طول عمرشان به سه طبقه تقسیم می‌شوند:
- گیاهان یکساله
- گیاهان دو ساله
- گیاهان چند ساله
گیاهان یکساله، گیاهانی هستند که در یکسال رشد می‌کنند، میوه می‌دهند و می‌میرند. گندم، جو و گوجه فرنگی جزو این دسته از گیاهان هستند.
گیاهان دو ساله، فقط دو سال عمر می‌کنند. این گیاهان در سال اول، برگ و در سال دوم، گل و میوه می‌دهند و پس از آن می‌میرند. گل انگشتانه یک گیاه دو ساله است.
عمر گیاهان چند ساله بیش از دو سال است. این گیاهان را معمولاً درخت می‌نامیم. درختان آلو، سیب، کاج و سپیدار جزو گیاهان چند ساله هستند. برخی از گیاهان چند ساله بیش از چهار هزار سال عمر می‌کنند. درختان عظیم الجثه چوب سرخ که در کالیفرنیا واقع در آمریکای شمالی روییده‌اند، بیش از چهار هزار سال سن دارند. عمر درخت سرخدار، سه هزار سال است. درختان شاه بلوط و بلوط به ترتیب دو هزار سال و 1500 سال عمر می‌کنند.
تعیین سن درخت (سن‌شناسی درختان)
حال این سوال پیش می‌آید که چگونه می توان سن درختان را تعیین کرد؟ دانشمندان روش بسیار ساده‌ای برای اینکار از طریق بررسی چوب یافته‌اند.
اگر به برش عرضی تنه یک درخت توجه کنید، حلقه‌های متحد المرکزی را روی آن می‌بینید. این حلقه‌ها، نشان دهنده سن درخت هستند. در واقع هرچه از سن درخت می‌گذرد، تنه آن ضخیم‌تر می‌شود. چوبی که در پاییز و زمستان می‌روید، فشرده‌تر و سخت‌تر از چوبی است که در بهار و تابستان می‌روید. همین موضوع باعث می‌شود که هر سال یک حلقه در تنه درخت شکل بگیرد. به این ترتیب با شمردن این حلقه‌ها می‌توان سن درخت را تعیین کرد.
اگر تنه درختان را قطع کنیم، می‌بینیم که چوب آن از لایه‌های مختلف که به شکل حلقه‌ای دور تا دور هم قرار گرفته‌اند تشکیل شده است. زیر پوسته بیرونی، لایه‌ای از چوب نرم (برون چوب) وجود دارد که شامل حلقه‌های آوندهای آبکش و آوندهای چوبی است. اینها از لوله‌های ظریف ساخته شده‌اند و در امتداد طولی تنه قرار دارند و غذا و آب را به شاخه‌ها و برگ‌ها می‌رسانند. هر سال حلقه جدیدی از چوب تشکیل می‌شود و بنابراین با شمارش حلقه‌ها می‌توان سن درخت را تشخیص داد. چوب سخت و خشک مرکز تنه را درون چوب می نامند.
منابع
- کتاب چرا، چطور، چگونه؟ دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال. ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز. موسسه نشر و تحقیقات ذکر. 1393.
- کتاب Kingfisher Science Encyclopedia. تالیف Catherine Headlam. ترجمه محمود سالک. نشر Kingfisher Books. سال 1991.
