با افسردگی در کودکان آشنا شوید
آیا کودکان هم دچار افسردگی می‌شوند؟ بله. افسردگی دوران کودکی با ناراحتی و کج خلقی‌های عادی و روزمره که کودکان در حین رشد با آن مواجه می‌شوند متفاوت است. غمگین بودن کودک لزوماً به این معنی نیست که او دچار افسردگی شده است. اما اگر احساس غم پایدار شود یا در فعالیت‌های اجتماعی، علائق، کارهای مدرسه و یا زندگی خانوادگی کودک اختلال ایجاد کند، ممکن است به این معنی باشد که کودک دچار افسردگی شده است. به یاد داشته باشید با اینکه افسردگی یک بیماری جدی محسوب می‌شود، اما قابل درمان است.
چگونه متوجه افسردگی کودک خود شویم؟
علائم افسردگی در کودکان با بزرگسالان متفاوت است. این بیماری به راحتی تشخیص داده نمی‌شود، زیرا علائم این بیماری به اشتباه به عنوان تغییرات عاطفی و روانی عادی در نظر گرفته می‌شوند. علائم اولیه افسردگی حول محور غم و اندوه، احساس ناامیدی و تغییرات خلقی می‌چرخد.
علائم و نشانه‌های افسردگی در کودکان عبارتند از:
- بدخلقی یا عصبانیت
- احساس غم و ناامیدی طولانی مدت
- گوشه‌گیری و دوری از جمع
- حساسیت بیشتر نسبت به طرد شدن
- افزایش یا کاهش اشتها
- تغییرات در الگوی خواب (بی‌خوابی یا خواب زیاد)
- فریاد کشیدن یا گریه کردن
- مشکل در تمرکز
- خستگی و کم انرژی بودن
- شکایت از دردهای جسمانی (مانند معده‌درد و سردرد) که به درمان پاسخ نمی‌دهد.
- مشکل در فعالیت‌های جمعی برای مثال در فعالیت‌های فوق‌برنامه در مدرسه یا فعالیت‌های جمعی در خانه
- احساس بی‌ارزشی یا احساس گناه
- اختلال در تفکر یا تمرکز
- افکار مرگ و یا خودکشی
همه کودکان، همه این علائم را ندارند. در واقع اکثر آنها در زمان‌ها و در شرایط مختلف علائم متفاوتی نشان می‌دهند. اگرچه برخی از کودکان ممکن است در محیط‌های ساختار یافته به خوبی به عملکرد خود ادامه دهند. اکثر کودکان مبتلا به افسردگی حاد دچار تغییرات قابل توجهی در فعالیت‌های اجتماعی می شوند، علاقه به مدرسه را از دست می‌دهند، عملکرد تحصیلی‌شان ضعیف می‌شود و یا دچار تغییرات ظاهری می‌شوند، همچنین ممکن است کودکان شروع به مصرف مواد مخدر یا الکل کنند، بخصوص اگر سن آنها بالای 12 سال باشد.
اگرچه در کودکان زیر 12 سال نسبتاً نادر است، اما کودکان کم سن و سال ممکن است اقدام به خودکشی کنند. بخصوص زمانی که ناراحت یا عصبانی هستند، ممکن است این کار را به صورت تکانشی انجام دهند. مرگ در اثر خودکشی در نوجوانان پسر بیشتر از نوجوانان دختر است، در حالی دختران بیشتر افکار خودکشی و اقدام به آن را تجربه می‌کنند. کودکانی که دارای سابقه خانوادگی خشونت، سوء مصرف الکل یا سوء فیزیکی یا جنسی هستند، مانند کودکانی که علائم افسردگی دارند، در معرض خطر بیشتری برای خودکشی می‌باشند.
چه کودکانی دچار افسردگی می‌شوند؟
3 درصد از کودکان و 8 درصد از نوجوانان در آمریکا افسردگی دارند. این بیماری بطور قابل توجهی در پسران زیر 10 سال شایع‌تر است. اما در سن 16 سالگی، دختران بیشتر دچار افسردگی می‌شوند.
چه چیزی باعث افسردگی در کودکان می‌شود؟
افسردگی در کودکان مانند بزرگسالان می‌تواند ناشی از مسائل مختلفی باشد که به سلامت جسمانی، رویدادهای زندگی، سابقه خانوادگی، محیط زندگی، ژنتیک و اختلالات بیوشیمیایی مربوط می‌شود. افسردگی یک حالت گذرا نیست و بدون درمان مناسب هم از بین نمی‌رود. پس باید حتماً به آن توجه کرد و با پزشک در مورد این مشکل صحبت کرد.
آیا می‌توان از افسردگی در کودکان پیشگیری کرد؟
کودکانی که سابقه خانوادگی افسردگی دارند، بیشتر در معرض خطر افسردگی هستند. آنهایی که والدین مبتلا به افسردگی دارند، معمولاً اولین دوره افسردگی خود را زودتر از کودکانی که والدین‌شان افسردگی ندارند، تجربه می‌کنند. کودکانی که در خانواده‌های پُر از درگیری زندگی می‌کنند و همچنین کودکان و نوجوانانی که الکل و مواد مخدر مصرف می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افسردگی هستند.
چگونه افسردگی در کودکان تشخیص داده می‌شود؟
اگر علائم افسردگی در کودک شما حداقل 2 هفته طول کشیده است، برای اطمینان از اینکه هیچ دلیل فیزیکی برای این علائم وجود ندارد و برای اطمینان از اینکه کودک درمان مناسب را دریافت می‌کند، با پزشک خود مشورت کنید. مشاوره با یک متخصص مراقبت از سلامت روان که در حوزه کودکان تخصص داشته باشد نیز توصیه می‌شود. به خاطر داشته باشید که ممکن است پزشک اطفال از شما بخواهد که به تنهایی با کودک صحبت کند.
ارزیابی سلامت روان باید شامل مصاحبه با شما (والدین یا فردی که از کودک مراقبت می‌کند) و فرزند شما و هر آزمایش روانشناختی دیگری باشد که مورد نیاز است. اطلاعات معلمان، دوستان و همکلاسی‌ها می‌تواند برای نشان دادن اینکه این علائم در طول فعالیت‌های مختلف کودک ثابت هستند و رفتار کودک نسبت به گذشته دچار تغییرات آشکاری شده است، مفید باشد.
هیچ تست و آزمایش پزشکی یا روانشناختی خاصی وجود ندارد که بتواند افسردگی را به وضوح نشان دهد. اما ابزارهایی مانند پرسشنامه (هم برای کودک و هم برای والدین)، همراه با اطلاعات شخصی، می‌تواند برای کمک به تشخیص افسردگی در کودکان بسیار مفید باشد. گاهی اوقات این جلسات درمانی و پرسشنامه‌ها می‌توانند نگرانی‌های دیگری که به بروز افسردگی کمک می‌کنند، مانند اختلال بیش رفتاری، اختلالات رفتاری و اختلال وسواس فکری اجباری را نشان دهند.
گزینه‌های موجود برای درمان چیست؟
گزینه‌های درمانی برای کودکان مبتلا به افسردگی مشابه بزرگسالان است، از جمله روان درمانی (مشاوره) و دارو درمانی. پزشک کودک ممکن است ابتدا روان درمانی را پیشنهاد کند و در صورت عدم بهبود قابل توجه، داروی ضد افسردگی را به عنوان یک گزینه در نظر بگیرد.
بهترین مطالعات تا به امروز نشان می‌دهند که ترکیبی از روان درمانی و دارو در درمان افسردگی موثرتر است. اگر پزشک متخصص دارو درمانی را برای کودک شما توصیه کرد، در مورد عوارض و هشدارهای دارو از پزشک متخصص سوال بپرسید و دارو درمانی را فقط زیر نظر متخصص انجام دهید.
به عنوان یک پدر و مادر، گاهی اوقات انکار افسردگی فرزندتان آسان‌تر است. ممکن است به دلیل انگ‌های اجتماعی مرتبط با بیماری روانی، درخواست کمک را به تعویق بیندازید. برای شما، به عنوان والدین، بسیار مهم است که افسردگی و اهمیت درمانش را درک کنید تا فرزندتان به درستی به رشد جسمی و عاطفی‌اش ادامه دهد.
همچنین مهم است که در مورد اثراتی که ممکن است افسردگی در آینده روی فرزندتان داشته باشد، آموزش ببینید. اگر شک دارید که کودک یا نوجوان شما افسرده شده است، برای گوش دادن به نگرانی‌های او وقت بگذارید. حتی اگر فکر نمی‌کنید مشکل واقعاً نگران کننده است، به یاد داشته باشید که ممکن است مسئله برای آنها بسیار واقعی باشد. مهم است که راه‌های ارتباطی را باز نگه دارید، حتی اگر به نظر می‌رسد که فرزندتان می‌خواهد از شما فاصله بگیرد. تنها به دنبال راه‌حل دادن به کودک و نوجوان خود نباشید. بلکه تلاش کنید همیشه شنونده خوبی برای صحبت‌های فرزندان‌تان باشید. ممکن است بتوانید در مورد مسائلی که باعث ایجاد مشکلاتش می‌شوند، اطلاعات بیشتری کسب کنید. اگر احساس می‌کنید خسته هستید یا نمی‌توانید با او ارتباط برقرار کنید، یا اگر همچنان نگران هستید، به دنبال کمک حرفه‌ای از پزشک و متخصص در حوزه روان باشید.
