فیبریلاسیون دهلیزی چیست؟
در شرایط عادی قلب انسان قادر به پمپ کردن ضربان های قوی و پایدار است که بیش از صد هزار ضربان قلب در روز می باشد. اما اگر شما بیماری فیبریلاسیون دهلیزی داشته باشید، قلب آنطور که باید ضربان نمی زند.
فیبریلاسیون دهلیزی شایع ترین بیماری ریتم قلب یا آریتمی می باشد. بزرگترین نگرانی در رابطه با این بیماری این است که می تواند لخته های خونی در قلب تشکیل دهد که ممکن است به قسمت های دیگر بدن رفته و باعث سکته مغزی یا نرسیدن جریان خون به ارگان های حیاتی شود. در واقع این بیماران 5 برابر بیشتر از افراد عادی در معرض سکته مغزی قرار دارند. حتی می تواند باعث نارسایی قلبی نیز بشود، اما تشخیص و درمان به موقع این بیماری می تواند از این مشکلات جلوگیری کند.
در این مقاله شما می توانید با فیبریلاسیون دهلیزی آشنا شوید.
فیبریلاسیون دهلیزی چیست؟
سیستم الکتریکی قلب شما به قلب می گوید که چه زمانی دچار انقباض شود و جریان خون را به قسمت های دیگر بدن پمپ کند. در فیبریلاسیون دهلیزی این اتفاق نمی افتد و ایمپالس های الکتریکی به درستی کار نمی کنند، در نتیجه ما یک ضربان قلب بسیار سریع و نامنظم خواهیم داشت. در این حالت هر دو اتاقک بالای قلب که دهلیز نامیده می شوند، دچار ارتعاش می شوند. وقتی این اتفاق می افتد، ارتباط نرمال بین اتاقک های بالا و پایینی قلب دچار مشکل می شوند، در نتیجه بسیاری از افرادی که این بیماری را دارند احساس تخلیه انرژی سریع می کنند و در بالا رفتن از پله ها به راحتی دچار تنگی نفس می شوند و دلیل این امر عدم توانایی قلب برای فرستادن خون اکسیژن دار به قسمت های دیگر بدن می باشد.
انواع فیبریلاسیون دهلیزی
سه نوع فیبریلاسیون دهلیزی وجود دارد:
- حمله ای: در این حالت ضربان های قلب نامنظم و سریع در بیشتر مواقع خودشان بهبود می یابند. معمولاً 7 روز یا کمتر طول می کشد.
- پایدار: بیشتر از یک هفته طول می کشد و می تواند به نوع دائمی تبدیل شود.
- دائم: در این حالت ریتم نرمال قلب نمی تواند بازگردد.
شایع ترین دلایل ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی
- سن بالا: اگرچه که در هر سنی می تواند رخ دهد.
- شرایطی که می تواند به قلب فشار بیاورد که شامل فشار خون بالا، حمله قبلی قبلی، جراحی قلب، بیماری های دریچه ای قلب یا نارسایی قلبی می باشد.
- بیماری های دیگر مانند چاقی، آپنه در خواب (ایست تنفسی در خواب) یا پُر کاری تیروئید.
- سابقه خانوادگی این بیماری
- مصرف بیش از اندازه الکل (نوشیدن سه لیوان یا بیشتر در روز)
- بیماری های ویروسی
- بیماری های ریوی مانند بیماری های انسدادی مزمن ریه یا آمبولی ریه
حمله های این بیماری توسط شرایط مختلفی تحت تاثیر قرار می گیرند که شامل:
- مصرف سنگین الکل
- استفاده بیش از حد از کافئین یا محرک های دیگر
- دوره هایی از استرس های شَدید مانند استرسی که بدن در مقابل جنگیدن یا عفونت تحمل می کند.
- استرس به خاطر جراحی اخیر
بعضی از افراد مبتلا به این بیماری علائم خاصی ندارند اما بعضی از آنها یکسری علائم را گزارش کرده اند:
- احساس تپش قلب
- احساس خستگی غیر معمول
- تنگی نفس غیر قابل توضیح
- احساس سبکی سر و سرگیجه یا از حال رفتن
- درد قفسه سینه
- عرق کردن
چگونه فیبریلاسیون دهلیزی تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص این بیماری پزشک شما نیاز دارد که به یک جمع بندی از موارد زیر برسد:
تاریخچه بیماری های قبلی و معاینه بالینی
پزشک به ضربان قلب شما و ریتم آن گوش می دهد، نبض و فشار خون شما را می گیرد، به صدای ریه های شما گوش می دهد تا متوجه هر گونه علامت از بیماری های عضلانی یا دریچه ای قلب شود.
نتایجی که از نوار قلب شما بدست می آید.
نوار قلب، سرعت و ریتم ضربان قلب شما را نشان می دهد. میزان قوی بودن و زمانی که سیگنال های الکتریکی از قلب عبور می کنند را نشان می دهد.
روش های دیگر برای مانیتور کردن ریتم قلب شما در صورت نیاز
تست های دیگر شامل:
- پوشیدن هولتر مانیتور که در واقع یک دستگاه الکتروکاردیوگرام قابل حمل می باشد که فعالیت قلب شما را طی 24 ساعت اندازه گیری و ضبط می کند.
- انجام دادن اکوکاردیوگرافی که در واقع یک نوع دستگاه اولتراسوند می باشد که می تواند از تمام اتاقک های قلب عکس بگیرد و اندازه آنها را مشخص کند و میزان پمپ خون توسط آنها را اندازه می گیرد.
- استفاده از Event Monitor که با فشار دادن یک دکمه اجازه می دهد که همه آنچه اتفاق می افتد را ضبط کند. به عنوان مثال وقتی شما احساس درد در قفسه سینه، گیجی یا تپش قلب دارید، یکسری الکترود روی قفسه سینه شما گذاشته می شود که با یک سیم به دستگاه ضبط کننده متصل است. شما معمولاً باید این دستگاه را یک ماه بپوشید.
درمان
خبر خوب این است که با درمان صحیح شما می توانید زندگی نرمالی با این بیماری داشته باشید. فیبریلاسیون دهلیزی درمان نشده می تواند منجر به تشکیل لخته خون، سکته مغزی و نارسایی قلبی شود.
درمان شما به مسائل زیادی بستگی دارد:
- سن شما
- علائم و تعداد حمله های بیماری شما
- اگر ضربان قلب شما قابل کنترل نباشد.
- اگر ریسک سکته مغزی در شما بالا باشد.
- داشتن بیماری های دیگر مانند بیماری های قلبی
درمان این بیماری نیاز به تغییر سبک زندگی و همچنین کنترل تعداد ضربان و ریتم قلب دارد.
تغییر سبک زندگی شامل:
- خوردن غذاهای سالم مانند میوه ها و سبزیجات تازه (غذاهایی که سرشار از فیبر می باشند)، گوشت کم چرب و ماهی و چربی های اشباع نشده مانند روغن زیتون
- محدود کردن مصرف الکل و کافئین
- ورزش منظم
- کنترل سطح استرس
- سیگار نکشیدن
- مصرف داروها همانطور که دستور داده شده است.
استفاده از دارو
دلیل اصلی استفاده از دارو، جلوگیری از تشکیل لخته خون یا حل کردن لخته هایی که وجود دارند و تنظیم کردن ضربان و ریتم قلب می باشد.
فرآیندهای درمانی
- کاردیوورژن الکتریکی: از شوک الکتریکی با ولتاژ کم استفاده می شود که صفحه های آن روی قفسه سینه قرار می گیرد تا ریتم قلب به حالت نرمال بازگردد.
- با استفاده از یک لوله که وارد سیاهرگ های موجود در پای بیمار می شود به سمت قلب می روند تا سیگنال های الکتریکی اشتباه قلب را ترمیم کنند.
- ضربان ساز یا دفیبریلاتور دهلیزی وسیله ای است که در قلب کاشته می شود تا به آن برای برگشت ریتم و ضربان درست کمک کند.
اگر این علائم را که شامل سکته مغزی می باشد داشتید، لطفاً با پزشک خود تماس بگیرید:
- بی حسی یا ضعف در صورت، دست ها یا پاها مخصوصاً اگر در یک طرف بدن باشد.
- مشکل در راه رفتن یا از دست دادن تعادل
- مشکل در دید یک چشم یا هر دو چشم
- سردرد شَدید
سلامتی شما آرزوی ما است.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «فیبریلاسیون دهلیزی چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله Cardio Smart ترجمه دکتر لادن ادیب عشق در مجله سلام سلامت، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
