همه ی آنچه که از HIV مثبت (ایدز) باید بدانید

ایدز نوعی بیماری است که باعث ایجاد نقص در سیستم دفاعی بدن شده و فعالیت دفاعی بدن را مختل می کند. این بیماری از طریق ویروسی به نام HIV از فردی به فرد دیگر انتقال می یابد. از آنجا که سیستم ایمنی فرد مبتلا به ایدز ضعیف می شود، بیمار ممکن است دچار انواع متفاوتی از نشانه های بیماری و عفونت های فرصت طلب شود. باید بدانید هر شخصی که با ویروس HIV آلوده شد و تست HIV مثبت پیدا کرد، مبتلا به ایدز محسوب نمی شود. زمانی تشخیص ایدز در یک فرد آلوده به HIV داده می شود که یا تعداد مطلق سلول های CD4 (گروهی از سلول های دفاعی بدن) به کمتر از 200 عدد در هر میلی متر مکعب خون رسیده باشد یا عفونت های فرصت طلب (ناشی از عواملی که نمی توانند در افراد سالم بیماری ایجاد کنند) در فرد به وجود آمده باشند.

تقریباً همه ما از اسم بیماری ایدز می ترسیم. بنابراین لازم است اطلاعات کاملی نسبت به این بیماری داشته باشیم تا رفتار درست، جای ترس را بگیرد. شما می توانید همین الان با همه ی آنچه که از HIV مثبت (ایدز) لازم است بدانید، آشنا شوید.

راه های انتقال ویروس ایدز

ویروس HIV از سه طریق عمده از فردی به فرد دیگر انتقال می یابد.

• اولین راه از طریق روابط جنسی است. هر نوع تماس جنسی که همراه با دخول باشد امکان انتقال این بیماری را ایجاد می کند.
• راه بعدی انتقال ویروس HIV، آسیب پوستی و انتقال از طریق خون است. خونی که آلوده بوده اگر با پوست آسیب دیده در تماس باشد، امکان انتقال دارد. منظور از پوست آسیب دیده، زخم های پوستی و باز شدن پوست است. کارهایی مثل تزریق با سرنگ آلوده، خالکوبی با وسایل آلوده، فرو رفتن سوزن آلوده در بدن، تزریق خون یا بعضی از فرآورده های خونی آلوده، دندانپزشکی با وسایل آلوده و… همگی شامل این مورد می شوند.
• راه سوم انتقال ویروس از مادر باردار به فرزند است. این نوع انتقال می تواند در زمان بارداری، حین زایمان یا حتی دوران شیردهی اتفاق بیفتد. اگر اقدامات خاصی برای مراقبت و کنترل بیماری در مادران باردار انجام نشود 20 تا 30 درصد نوزادانی که از مادران مبتلا به ایدز به دنیا می آیند، امکان ابتلا به این بیماری را دارند. گاهی این رقم ممکن است بالاتر رفته و تا 40 یا 50 درصد هم برسد. اما باید بدانید که اگر مادر تحت مراقبت های خاص قرار گیرد، دارو مصرف کند و بیماری او تحت کنترل قرار گیرد، امکان تولد نوزاد سالم از مادر مبتلا به ایدز هم وجود دارد. یکی دیگر از مراقبت های بارداری غیر از دارو هم برای مادر و هم برای نوزاد، در صورت لزوم توصیه به انجام عمل سزارین به جای زایمان طبیعی است.

جز این موارد راه انتقال دیگری برای این نوع ویروس وجود ندارد. تماس های روزمره، دست دادن، روبوسی، تماس با اشک یا بزاق مبتلایان به ایدز، استخر مشترک، حمام یا دستشویی مشترک، زندگی در یک خانه، نیش پشه و عواملی از این دست هیچ کدام راه های انتقال این ویروس نیستند.

ویروس ایدز در خون خشک شده چقدر زنده می ماند؟

گفته می شود که ویروس ایدز در خون خشک شده تا سه ساعت زنده است. توجه داشته باشید اینکه ویروس HIV فقط چند ساعت خارج از بدن، زنده می ماند به این معنی نیست که اگر چند ساعت از تزریق یا استفاده از وسایل بُرنده گذشته باشد، می توانید از این وسایل استفاده کنید. حتماً باید سرنگ، تیغ و دیگر وسایل را فقط یکبار آن هم بطور شخصی استفاده کرد.

علائم ایدز را بشناسید.

در واقع ایدز نشانگانی شامل بیماری های مختلف از جمله عفونت های فرصت طلب، سرطان های نادر و… است و علائمی که در مرحله انتهایی بیماری ایجاد می شود علائم این بیماری ها است، مثل تب، کاهش وزن، بزرگ شدن غدد لنفاوی و…. این علائم غیر اختصاصی است و در بیماری های دیگر نیز دیده می شود. بیماری های عفونی نادر، اسهال های شَدید و مزمن، تب طولانی، کاهش وزن، بیماری های پوستی، مغزی و شخصیتی از علائم ایجاد بیماری ها می باشند.

علائمی که شخص مبتلا به ایدز ممکن است نشان دهد عبارتند از: بزرگ شدن غدد لنفاوی گردن، سینه و پهلو، ابتلا به سل و لاغری شدید، عفونت های قارچی دهان (برفک) و اسهال طولانی.

چه زمانی علائم بروز می کنند؟

از زمانی که یک فرد به ویروس ایدز مبتلا می شود تا زمانی که علائم آن خود را نشان دهند، زمان متفاوتی طول می کشد. در بعضی از افراد این مدت کوتاه تر است و علائم زودتر بروز می یابند، در بعضی دیگر از افراد حتی ممکن است تا 10 سال هم به طول بینجامد. این موضوع به عوامل بسیاری از جمله وضعیت سلامت و رفتارهای فرد بستگی دارد.

چطور می توان به وجود ایدز در بدن پی برد؟

تنها راه تعیین اینکه فردی به HIV آلوده شده است، انجام آزمایش (تست) مخصوص آن است. بسیاری از افراد که به HIV مثبت آلوده می شوند تا سال ها علامتی ندارند و از طرف دیگر بسیاری از علائمی که برای ایدز ذکر می شود با بیماری های دیگر مشترک است. بنابراین از روی علائم چندان نمی توان به وجود ایدز پی برد و باید حتماً آزمایش داد.

آیا مثبت بودن تست ایدز به معنای مرگ است؟

مثبت بودن تست HIV به این معنا است که شما ویروس عامل ایدز را در بدن خود حمل می کنید. اما مثبت بودن این تست به این معنا نیست که در حال حاضر ایدز دارید و نیز به معنای این نیست که شما دیگر نمی توانید به زندگی ادامه دهید. گرچه درمان قطعی برای ایدز وجود ندارد، اما بسیاری از عفونت های فرصت طلبی که در بیماران مبتلا به ایدز به وجود می آید را می توان کنترل، بر طرف یا از آنها پیشگیری کرد. از طرفی درمان های موجود می تواند تکثیر ویروس را مهار کند.

در حال حاضر درمان های مفیدی برای بیماری ایدز شناخته شده است. البته درمان ها به ریشه کنی کامل ویروس از بدن منجر نمی شوند، اما باعث می شود ویروس در خون غیر قابل شناسایی شود. روش های درمان تا حد زیادی بیماری را کنترل کرده، باعث بهبود سیستم ایمنی بدن می شود و طول عمر را نسبت به افرادی که درمان انجام نداده اند، بیشتر می کند. به علاوه داروها جلوی تکثیر ویروس را گرفته و باعث می شود بیماری به دیگران هم منتقل نشود، یعنی ویروس در سلول های بدن وجود دارد اما تکثیر نمی شود. همین که ویروس ها تکثیر نمی شوند ایمنی بدن بالا می رود.

همچنین توجه داشته باشید که در حال حاضر درمان ایدز در ایران (الان 16 دی ماه 1394 است!) رایگان است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «همه ی آنچه که از HIV مثبت (ایدز) باید بدانید»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.