یوری گاگارین: اولین مسافر فضا
روز 12 آوریل 1961 ساعت 09:07 به وقت مسکو، یوری آلکسوویچ گاگارین (Yuri Alekseyevich Gagarin) فضانورد 27 ساله روسی از منطقه بایکونور (محل مخفیانه فعالیت های فضایی شوروی وقت در قزاقستان امروزی) سوار بر سفینه وستوک 1 (Vostok 1) زمین را ترک کرد و به عنوان اولین مسافر فضا یا اولین مردی که به فضا رفت، معروف گردید. این سفر بعدها با شعار آن روز گاگارین معروف شد: «بزن بریم!»
وستوک 1 با ظرفیت جابجایی 4,725 کیلوگرم و سرعت 27,400 کیلومتر بر ساعت، گاگارین را یک ساعت و 48 دقیقه دور زمین چرخاند. این فضاپیمای روسی که در گزارش این پرواز از آن به عنوان «سفینه فضایی اسپوتنیک» یاد شده است، از هوای جوی معمولی تحت فشار استفاده می کرد و شامل یک محفظه خلبان، یک محفظه برای ابزار دقیق با تجهیزات ارتباطی و همچنین یک دستگاه برق رسان برای ترمز می شد.
وستوک جز چند راکت، هیچ وسیله ای برای هدایت یا دست کم کنترلش هنگام بازگشت به اتمسفر زمین نداشت و این موشک ها هم توسط برنامه ای کامپیوتری کنترل می شد که دستورات رادیویی را می فرستاد. گاگارین طبق برنامه پس از خروج از کپسول وستوک 1، در فاصله 7 کیلومتری از زمین چتر نجاتش را باز کرد و در روستای سملوکا در منطقه ساراتوف روسیه فرود آمد.
در بخشی از گزارش گاگارین درباره این سفر آمده است: «سفینه فضایی در مدار قرار گرفت و با جدا شدن موشک حامل، بی وزنی آغاز شد. شرایط در ابتدا غیر معمول بود حتی با وجود اینکه پیش از این هم احساس بی وزنی را تجربه کرده بودم… من کنترل فضاپیما را به دست گرفتم، گزارش هایی به زمین فرستادم و مشاهداتم را ثبت کردم. در تمام مدت این بی وزنی، ظرفیت فعالیت من کاملاً حفظ شده بود و کاملاً حالم خوب بود.»
این تجربه به گاگارین، چشم انداز خاصی برای دیدن زمین از فضا داد. او در بخش دیگری از گزارش خود نوشته است: «من به وضوح می توانستم رشته کوه های بزرگ، رودخانه های وسیع، جنگل های گسترده، سواحل و جزایر را تشخیص دهم… ستاره ها در آن پس زمینه سیاه حتی روشن تر به نظر می رسیدند. زمین هاله ای متفاوت و زیبای آبی رنگی داشت. تصویری شگفت انگیز بود.»
متاسفانه گاگارین هفت سال بعد از اینکه به عنوان اولین انسان به فضا رفت، در سال 1968 در شرایط مشکوکی طی یک حادثه هوایی جان باخت؛ اما کشته شدن در سانحه سقوط جنگنده میگ 15 آنقدر به نظر بعید می آمد که هنوز شایعات و نظرهای زیادی درباره مرگش تداوم دارند.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «یوری گاگارین: اولین مسافر فضا»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.
