سروتونین در کدام قسمت بدن تولید میشود و وظیفه آن چیست؟
گروهی از سلولها در قاعده مغز از یک اسید آمینه به نام ال تریپتوفان، سروتونین تولید میکنند. همچنین در دستگاه گوارش و نیز بوسیله سلولهای پوستی و خونی ساخته میشود. دانشمندان چندین نوع گیرنده سروتونین را در قسمتهای مختلف بدن شناسایی کردهاند.
سروتونین مادهای شیمیایی است که در مغز و سایر قسمتهای بدن عمل میکند و بر بسیاری از احساسات، اعمال و فرآیندها تاثیر میگذارد. بعضی از عملکردهای مهمی که توسط سروتونین تنظیم میشوند عبارتند از اشتهاء، خواب، پرخاشگری و حالات روحی.
سروتونین در مغز و سایر قسمتهای سیستم عصبی به عنوان یک پیامآور عمل میکند (ماده شیمیایی که علائم را از یک سلول عصبی به سلول عصبی دیگر منتقل میکند). در بسیاری موارد سروتونین اثرات سایر پیامآوران عصبی را تعدیل میکند. بطور گسترده در گیاهان، حیوانات و انسان وجود دارد و به شکلگیری و تکامل اولیه مغز نیز کمک میکند.
تاثیرات فراوان سروتونین بر بدن آن را به یک داروی مهم و مورد توجه همگان تبدیل کرده است. برای مثال داروهایی که سطح سروتونین را در سیستم عصبی افزایش میدهند برای درمان افسردگی، سردردهای میگرنی و اسکیزوفرنی تجویز میشوند.
وظیفه سروتونین در بدن چیست؟
سروتونین (Serotonin) نوعی انتقال دهنده عصبی و از عوامل موثر در تنظیم خلقوخو است. سطوح پایین سروتونین با علائم افسردگی، اضطراب و اختلالات خواب همراه است. سروتونین در سیستم عصبی مرکزی، سیستمهای قلبی – عروقی، گوارشی و ایمنی ایفای نقش میکند. اختلال در عملکرد آن میتواند موجب اختلالات خواب، اختلال در اشتهاء، افسردگی و انواع دیگر اختلالات روانی شود. سروتونین با نام دیگر 5-هیدروکسی تریپتامین (5-Hydroxytryptamine)، یک انتقال دهنده عصبی مونوآمینی است که در لوله گوارش، در پلاکتهای خونی و سیستم عصب مرکزی جانوری (مانند انسان) یافت میشود.
کاهش میزان سروتونین در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر منجر به فراموشی و اختلال یادگیری خواهد شد. بسیاری از داروهای ضدافسردگی مقدار سروتونین را در سیناپسها بالا نگه میدارند. از جمله این داروها ممانعت کنندگان بازجذب سروتونین مانند فلوکستین، سیتالوپرام و فلووکسامین هستند. به جز کاهش میزان سروتونین، عوامل دیگر مانند سابقه خانوادگی ابتلا به افسردگی موثر هستند. به عنوان مثال ساکنین مناطقی از کره زمین که در عرضهای جغرافیایی بالاتری قرار دارند و نور آفتاب کمتری دریافت میکنند، بیشتر در معرض افسردگی هستند.
یکی دیگر از عوامل کاهش سطح سروتونین مربوط به کمبود ویتامین D است. سروتونین از آمینواسید تریپتوفان ساخته میشود و ویتامین D به نوعی سنتز سروتونین از تریپتوفان را تنظیم میکند. بنابراین کمبود ویتامین D میتواند موجب کمبود سروتونین شود.
انواع روشهای مختلف نور درمانی، روان درمانی، دارو درمانی و… برای درمان افسردگی فصلی و دیگر انواع افسردگی وجود دارد. معمولاً نور درمانی خط اولیه درمان افسردگی فصلی است. مدت زمان نور درمانی بسته به نیاز افراد است اما معمولاً فرد باید روزانه در یک بازه 20 تا 60 دقیقهای در معرض جعبه نور مصنوعی قرار بگیرد. روشهای دیگر مانند روان درمانی یا دارو درمانی نیز با کمک متخصصان حوزه سلامت جسم و روان موثر هستند.