آیا گیاهان می توانند حرکت کنند؟

گیاهان برخلاف جانوران نمی توانند از جایی به جای دیگر بروند. با این حال، گیاهانی نیز یافت می شوند که می توانند حرکت کنند. بطور مثال برخی از انواع گیاهان ساده ای که در آب زندگی می کنند، شاخک های بسیار کوچکی دارند که با حرکت دادن آنها خود را به جلو می کشند و از جایی به جای دیگر می روند.

با اینکه اکثر گیاهان در زیستگاه خود ثابت اند، ولی می توان گفت که آنها نیز به نوعی بطور مداوم در حال حرکت می باشند؛ منتهی این حرکت بسیار کُند و نامحسوس است. پیچک ها آنقدر به این سو و آن سو می روند تا تکیه گاه مناسبی بیابند و به دور آن بپیچند. ریشه ها در جستجوی رطوبت و آب در زیر خاک حرکت می کنند. گل ها باز و بسته می شوند. برگ ها می جنبند و ساقه ها به این سو و آن سو خم می شوند.

ساقه ها معمولاً به سوی روشنایی گرایش پیدا می کنند و سعی می کنند به آن نزدیک شوند. برگ ها نیز در وضعیتی قرار می گیرند که پرتوهای نور بر آنها بطور عمودی بتابد. برخی از گل ها نیز به طرف خورشید می چرخند. گل آفتابگردان در طول روز رو به سوی خورشید دارد و به طرف آن می چرخد. برخی دیگر از گل ها با طلوع خورشید گلبرگ هایشان را باز می کنند و در پایان روز با کم شدن نور، دوباره آنها را می بندند. ریشه ها معمولاً سعی می کنند از منبع روشنایی دور شوند.

اندام های در حال رویش گیاهان نسبت به محرک های خارجی مثل گرما، نور، آب، مواد شیمیایی و… عکس العمل نشان می دهند. این عکس العمل به صورت خم شدن به سوی محرک و یا دور شدن از آن است. برخی از حرکات گیاهان در نتیجه تماس به وجود می آید. این حالت در برخی از گیاهان گوشتخوار مثل «دیونه» دیده می شود. برگ گیاه دیونه به شکل پهنکی دوبخشی است. روی پهنک این گیاه، کرک هایی وجود دارد که تماس بدن حشره با آنها باعث بسته شدن برگ و در نتیجه به دام افتادن حشره می شود.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «آیا گیاهان می توانند حرکت کنند؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب چرا، چطور، چگونه؟، نوشته ی دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال و ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز از موسسه نشر و تحقیقات ذکر، منتشر شده در تیر ۱۳۹۳ با شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۷-۲۲۱-۶ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.