آیا سفر به ماه یک توطئه و دروغ بوده است؟

سال 1969 زمانی که بالغ بر 600 میلیون نفر در سراسر دنیا، مستقیم، قدم گذاشتن نیل آرمسترانگ را بر سطح ماه تماشا می کردند، عده ای نیز چشم هایشان را تنگ کرده و با تردید به آنچه پخش می شد، به چشم نمایشی تلویزیونی نگاه می کردند. آنها از خود می پرسیدند که چگونه امکان دارد کشوری که در 1961 به سختی توانسته بود شامپانزه ای را به فضا بفرستد، امروز بعد از گذشت تنها هشت سال، دو مرد بالغ را با آن همه تجهیزات روی ماه فرود بیاورد؟ چه کسی و چگونه می تواند انجام این سفر فضایی را تایید کند؟ بودجه 25 میلیارد دلاری پروژه آپولو، چگونه خرج شده بود؟

افراد شکاک تا دو سال پس از انجام آخرین ماموریت آپولو، تنها به غر زدن اکتفا کردند؛ اما در سال 1974، بیل کیسینگ کتابی با عنوان «ما هرگز به ماه نرفته ایم، خسارت 30 میلیارد دلاری آمریکا» را منتشر کرد. او کارمند سابق بخش انتشارات شرکت راکت داین بود که موتورهای موشک فضایی ساترن 5 را می ساخت. ساترن 5 همان موشکی است که فضاپیماهای آپولو را به ماه برد. او در این کتاب که با هزینه شخصی منتشر شده بود، کل پروژه عظیم آپولو را دروغی بزرگ خطاب کرد و گفت که ایالات متحده با دروغگویی درباره سفر به ماه، تمام بودجه عظیم این پروژه را برای نظامی سازی فضای ماوراء جو خرج کرده است. او همچنین مدعی شد که برخی افراد کلیدی و مطلع از این فریب بزرگ، دچار عذاب وجدان شده بودند و می خواستند این فریب بزرگ را افشا کنند، اما بدست عوامل ناسا در سانحه هایی تصادفی، مشابه آتش سوزی آپولو 1 روی سکو، به قتل رسیدند.

چهار سال بعد از انتشار کتاب کیسینگ، موج دوم تردیدها با نمایش فیلمی سینمایی از پیتر هایامس با عنوان «کاپریکورن 1» راه افتاد. داستان فیلم در مورد سیاستمداران آمریکایی است که با استفاده از حقه های سینمایی، ماجرای سفر نخستین فضانوردان را به مریخ شبیه سازی می کنند. شباهت غیر قابل انکار فضاپیمای کاپریکورن 1 به آپولوها و بدبینی مردم به سیاستمداران کاخ سفید در شرایط دشوار پس از جنگ ویتنام و رسوایی واترگیت، باعث شد که حرف و حدیث های جدیدی درباره پروژه فرود انسان روی ماه، سر زبان ها بیفتد و ماجرای فریب فضایی بزرگ دوباره در بین مردم کوچه و خیابان جا باز کند.

سال 2001 و با نمایش فیلم مستند تکان دهنده ای به نام «تئوری توطئه: آیا ما واقعاً بر ماه فرود آمده ایم؟» از شبکه تلویزیونی فاکس نیوز، ماجرا وارد مرحله جدیدی شد. این فیلم را جان مافت بر پایه نظریه های کیسینگ ساخته بود و نمایش آن، موج بزرگی از بدبینی ها را در جامعه آمریکا برانگیخت. نفوذ زیاد شبکه پُرطرفدار فاکس نیوز در سراسر دنیا، باعث شد تا موج بدبینی های سال 2001 در مقایسه با موارد مشابه، غیر قابل مقایسه باشد. نظرسنجی ها نشان می داد که جمعیت موافقان طرح توطئه در جامعه آمریکا از رقم 6 درصد پیش از نمایش فیلم به رقم 20 درصد پس از نمایش فیلم رسیده است.

از نظر تمام افرادی که ادعا دارند این پروژه فضایی، فریبی بیش نبوده است، ساکنان کاخ سفید انگیزه کافی برای اینکار را داشته اند؛ اول از همه احیای آبروی از دست رفته، بابت عقب ماندگی غیر قابل انکار آمریکا از اتحاد شوروی در دستیابی به فضا، می توانست سردمداران آمریکایی را به نمایش خطرناک سفر به ماه راضی کرده باشد. از سویی دیگر با توجه به وعده اطمینان بخش رئیس جمهور وقت ایالات متحده، مبنی بر سفر انسان تا پایان دهه 1960، تمامی هم و غم دستگاه دیپلماسی این کشور تحقق بخشیدن به قول شخص اول مملکت بود تا اعتماد عمومی مردم به سیاستمداران جلب شود. مدعیان همچنین معتقد هستند که سیاستمداران، با سرگرم کردن مردم به نمایش زیبا و غرورآفرین سفر به ماه، می توانستند 30 میلیارد دلار بودجه این طرح را برای تولید تجهیزات نظامی جهت استفاده در فضا هزینه کنند و به عبارت بهتر، فضا را نظامی کنند.

بطور خلاصه می توان در تمامی تلاش های صورت گرفته برای نشان دادن رد پایی از دسیسه سیاسی در پروژه آپولو، عملیات عظیم فضایی آمریکا که گفته می شود منجر به اعزام 12 فضانورد به ماه شده است، چند نقطه مشترک را مشاهده کرد که به زبان های گوناگون بیان شده اند. اما اجازه دهید تا به مهم ترین این دلایل که تلفیقی از اشکالات تکنولوژیکی و ابهامات عکاسی است، نظری اجمالی بیندازیم.

کمربند تشعشعی وان آلن

تردید: فضانوردان آپولو باید از کمربندهای تشعشعی وان آلن می گذشتند. این کمربند از دو لایه درونی و بیرونی تشکیل شده و حاوی الکترون ها و پروتون هایی بسیار پُر انرژی است که گذر از میان آن مانند بودن در معرض تشعشعات رادیواکتیو خطرناک و مرگبار است.

پاسخ: فضانوردان با سرعت از محدوده کمربند وان آلن گذر کردند و میزان جذب ذرات باردار پُر انرژی در بدن آنها از حد استاندارد فراتر نرفت. بدنه آلومینیومی فضاپیمای آپولو هم از فضانوردان محافظت می کرد.

یک تصویر برتر از دو صد گفتار

تردید: در ده ها تصویر، سایه های همگرایی دیده می شود که نشان می دهد منابع نور متعددی برای روشن کردن صحنه نمایش آپولو استفاده شده بود یا دیدن فضانوردان و تجهیزاتی که در سایه قرار دارند، در حالی که ماه فاقد اتمسفر بوده و نور مانند زمین توسط مولکول های هوا پخش نمی شود.

پاسخ: سایه های همگرا به دلیل پانوراما بودن این تصاویر رخ داده است. دیده شدن فضانوردان و تجهیزات در بخش سایه هم به دلیل بازتاب نور خورشید از سطح ماه است.

ایرادهای فنی

تردید: مگر فضاپیماهای آپولو با موتورهای جتش، به نرمی روی ماه فرود نیامده؟ پس چرا هیچ اثری از حفره ناشی از خروج گازهای داغ، زیر دهانه خروجی موتورها دیده نمی شود؟

پاسخ: شتاب جاذبه ماه تنها یک ششم شتاب جاذبه زمین است، پس موتورهای ماژول ماه نشین آپولو نیازی به تولید نیروی پیشران قوی نداشته اند. فشار پاشش گازهای خروجی از موتور حدود 10 کیلو پاسکال بوده و به سرعت در فضا پخش شده است. البته در تمامی فیلم های ضبط شده از فرود آپولوها، می توان گرد و خاک بلند شده را به خوبی دید. زیر دهانه موتور آپولو 11 هم گودال کوچکی به عمق حدود 10 سانتیمتر به وضوح دیده می شود.

سطح فناوری فضایی کشور آمریکا

تردید: با توجه به برتری مطلق و تجربه فراوان شوروی ها در فعالیت های فضایی و گذشت تنها 8 سال از آغاز عمر فضا در آمریکا، چگونه می توان باور کرد که فضانوردان آمریکایی روی ماه فرود آیند؟

پاسخ: دولت آمریکا بودجه ای افسانه ای به ناسا تخصیص داد، بطوریکه در اوج فعالیت های پروژه آپولو، حدود 400 هزار نفر در سراسر آمریکا برای ناسا کار می کردند. از سوی دیگر، آمریکایی ها توانستند با بهره گیری از دانشمندان موشکی آلمان نازی، موشک بهتری نسبت به شوروی بسازند.

تاخیر مکالمات با زمین

تردید: با توجه به فاصله 400 هزار کیلومتری زمین تا ماه و سرعت 300 هزار کیلومتری امواج الکترومغناطیسی، انتظار می رود که دو تا سه ثانیه تاخیر زمانی بین مکالمات فضانوردان با مرکز کنترل زمینی وجود داشته باشد.

پاسخ: در تمامی فیلم ها و فایل های صوتی اصلی و آرشیوی ناسا، می توان به وضوح، وجود چنین تاخیری را در مکالمه های بین فضانوردان با ایستگاه کنترل زمینی شنید.

پرچمی که تکان می خورد!

تردید: چطور روی ماه که اتمسفر ندارد و در نتیجه بادی نمی آید، پرچم تکان می خورد؟

پاسخ: در قسمت افقی بالای پارچه پرچم، تکه میله منعطفی کار گذاشته شده بود که در اثر تکان دادن تا مدت ها می لرزید و همچنین می توانستند با دست، حالت باد در پرچم را به میله بدهند تا در عکس ها زیباتر دیده شود.

پروژه آپولو، یک جنبش بزرگ علمی در سراسر سیاره زمین ایجاد کرد که دستاوردهایش، نحوه زندگی و تفکر بشر را به شدت تحت تاثیر قرار داد.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «آیا سفر به ماه یک توطئه و دروغ بوده است؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.