جنین انسان چگونه در رحم مادر رشد می کند؟

از ترکیب سلول جنسی نر (اسپرم) و سلول جنسی ماده (تخمک) سلول تخم به وجود می آید. به این عمل، لقاح می گویند. در واقع از رشد و نمو سلول تخم، انسان جدیدی پا به عرصه وجود می گذارد. رشد و نمو جنین در رحم مادر از زمان تشکیل سلول تخم تا لحظه تولد، 9 ماه طول می کشد.

اندکی پس از لقاح، تقسیمات بسیار سریعی در سلول تخم آغاز می شود. حدود 24 ساعت پس از لقاح سلول تخم به دو سلول تبدیل می شود. تقسیمات به همین ترتیب ادامه می یابند و هر بار تعداد سلول ها دو برابر می شود. جنین در روز هفتم پس از لقاح به دیواره رحم می چسبد و به تدریج با آن رابطه غذایی برقرار می کند. پس از آن، در بدن جنین سه لایه پدید می آید که هر کدام منشاء تشکیل اجزای مختلفی از بدن جنین می شوند.

اولین اندام هایی که در جنین پدیدار می شوند، مغز و نخاع هستند. در طول دومین هفته رشد جنینی در انسان، یک قسمت میله مانند سلولی در طول بدن و در پشت آن ظاهر می شود که بعدها ستون مهره ها جای آن را می گیرد.

سلول های قسمت ابتدایی این میله، تمایز می یابند و مغز را تشکیل می دهند. سایر قسمت ها هم نخاع را می سازند. دستگاه عصبی و سپس گردش خون اولین دستگاه هایی هستند که در بدن جنین پدید می آیند. در پایان هفته پنجم، بیشتر قسمت های مغز تشکیل شده اند. پیدایش نیمکره های مخ از هفته ششم آغاز می شود.

در طول ماه اول، قلب پدید می آید و شروع به تپیدن می کند. جوانه دست ها و پاها هم در ماه اول ظاهر می شوند. اندام هایی مثل کبد و لوزالمعده نیز در همین مدت به وجود می آیند.

در اطراف جنین چهار پرده وجود دارد. آمنیون، داخلی ترین پرده اطراف جنین است. فضای بین جنین و آمنیون از مایعی آب مانند به نام مایع آمنیونی (Amniotic fluid) پُر می شود. مایع آمنیونی از خشک شدن بدن جنین جلوگیری می کند و جلو آسیب های حاصل از وارد آمدن ضربات احتمالی را هم می گیرد.

جنین تمام مواد غذایی مورد نیاز خود را از طریق بند ناف دریافت می کند.

در طول ماه دوم، بسیاری از اندام ها به وجود می آیند. در این مدت، ماهیچه ها شکل می گیرند و جنین می تواند حرکت کند. در پایان ماه سوم، چشم و گوش و برخی از استخوان ها ظاهر می شوند. به علاوه، جنسیت جنین نیز مشخص می شود. در ماه پنجم، مادر می تواند حرکات جنین را حس کند. در پایان ماه پنجم، طول بدن جنین به حدود 25 سانتیمتر می رسد.

در ماه هفتم بارداری، جنین شروع به افزایش وزن می کند و زیر پوست آن چربی تشکیل می شود. در پایان ماه نهم، جنین بین سه الی چهار کیلوگرم وزن و حدود 50 سانتیمتر طول دارد. در این مرحله، رشد و نمو جنین در رحم مادر به پایان می رسد و نوزاد متولد می شود.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «جنین انسان چگونه در رحم مادر رشد می کند؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب چرا، چطور، چگونه؟، نوشته ی دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال و ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز از موسسه نشر و تحقیقات ذکر، منتشر شده در تیر 1393 با شابک 978-964-307-221-6 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.