چرا رشد قامت انسان متوقف می شود؟

قامت انسان، زمانی که متولد می شود، به صورت عادی و معمولی در حدود نیم متر است و در بیست سالگی قد انسان به صد و شصت سانتی متر (یعنی تقریباً سه برابر قدش در هنگام تولد) می رسد.

چرا انسان نمی تواند به صورت دائمی رشد کند؟
چه چیزی جلوی رشد او را می گیرد؟
چرا بدن انسان بیش از این اندازه معمولی که دارد، بزرگتر نمی شود؟

شما می توانید در ادامه پاسخ این سوال ها را مطالعه کنید.

در بدن ما غده هایی وجود دارند که «غده های مترشحه داخلی» نامیده می شوند و رشد بدن ما را نظم و ترتیب می بخشند. این غده ها عبارتند از:

• غده تیروئید در گردن
• غده هیپوفیز که به مغز پیوسته است.
• غده تیموس که در قفسه سینه قرار دارد.
• غده های جنسی

غده هیپوفیز

هیپوفیز نام یکی از غده های درون بدن است که در گردن قرار دارد و باعث رشد استخوان ها می گردد. استخوان ها اگرچه ممکن است بی جان به نظر آیند اما زنده هستند و دائماً تغییر می کنند. استخوان های یک نوزاد از بافتی انعطاف پذیر و نرم به نام غضروف ساخته شده است. با رشد نوزاد، غضروف به استخوانی سخت و محکم تبدیل می شود. اگر غده هیپوفیز زیاد کار کند، بازوها، پاها و دست ها بزرگ و کشیده خواهند شد و بر عکس، در صورتی که غده هیپوفیز به خوبی و به طرز مناسب فعالیت نداشته باشد، قامت انسان بلند نخواهد شد و انسان کوتاه قد می شود.

غده تیموس

هر نوزادی که متولد می شود، یک غده بزرگ در قفسه سینه به نام غده تیموس دارد. غده تیموس عامل رشد قامت انسان است. در دوره ای که انسان دوران خردسالی را طی می کند، غده تیموس پیوسته بزرگ می شود. اما همین که انسان به سن سیزده یا چهارده سالگی می رسد، غده تیموس جمع می شود و فعالیت آن بتدریج متوقف می شود.

غده تیموس و غده های جنسی در جهتی مخالف همدیگر فعالیت می نمایند. به عبارت دیگر، زمانی که غده تیموس در حال کاهش فعالیت است، غده های جنسی بتدریج رو به رشد کردن می گذارند. بنابراین، چون انسان در حدود سن بیست و دو سالگی از لحاظ جنسی بلوغ کامل می یابد، رشد اندامش رو به توقف می گذارد.

گاهی اوقات، غده های جنسی خیلی زود رشد می کنند و در نتیجه باعث می شوند که رشد غده تیموس متوقف گردد. در چنین وضعیتی، قامت انسان در یک اندازه متوسط باقی خواهد ماند و بیش از آن رشد نخواهد کرد. بعضی مواقع نیز پیش می آید که غده های جنسی تنبل می شوند و رشدشان خیلی دیر شروع می گردد. در چنین حالتی، غده تیموس به کار خود ادامه می دهد و قامت انسان را به اندازه ای بلندتر از حد معمول می رساند.

چون پاها دیرتر ولی بیشتر از سایر اعضای بدن رشد می کنند، از این رو، کند بودن نا به هنگام تیموس باعث کوتاه شدن پاها نیز خواهد شد. ناپلئون بناپارت امپراطور فرانسه در اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19، یکی از افرادی بود که به همین علت به کوتاه بودن پا دچار شده بود.

توقف رشد قامت

پس از بیست و پنج سالگی هنوز هم رشد بدن انسان به صورت آرام و خیلی آهسته ادامه می یابد. اما در حدود سی و پنج تا چهل سالگی به اندازه نهایی خود خواهد رسید و بیش از آن رشد نخواهد کرد. از آن به بعد، قامت انسان نه تنها بزرگتر و یا بلندتر نخواهد شد بلکه یک سیر معکوس را در پیش خواهد گرفت. به عبارت دیگر، هر ده سال حدود دو سانتی متر از طول بدن انسان کاسته خواهد شد. البته، این وضعیت به این سبب پیش می آید که غضروف های مفصل ها و ستون فقرات انسان بتدریج خشک و سفت می شوند و قابلیت انعطاف خود را از دست می دهند.

حالا جالب است بدانید که قسمت های سفت بینی و گوش بر خلاف دیگر قسمت های بدن از غضروفی نرم ساخته شده که با گذشت زمان سخت نمی شود. به همین دلیل است که گوش و بینی در دوران حیات به رشد خود ادامه می دهند.

منابع

1. کتاب به من بگو چرا و چگونه. نوشته آرکادی لئوکوم. ترجمه سعید درودی. انتشارات بهزاد. سال 1391.
2. کتاب بخوانید و بدانید. ویراستار بی تو ساگال. ترجمه سپیده عندلیب و حسین یاسینی. انتشارات پیکان. اسفند 1384.