چرا کاج همیشه سبز است؟
برگ درخت، کارها و وظایف متعددی را انجام می‌دهد و یکی از این وظیفه‌ها تهیه کردن غذا برای درخت است. برگ درخت، گاز کربنیک (دی اکسید کربن) را از هوا، و آب و مواد معدنی دیگر را از خاک جذب می‌کند و کلروفیل (یا سبزینه برگ) انرژی خورشید را جذب می‌نماید.
کلروفیل پس از نیرو گرفتن از نور خورشید، گاز کربنیک و آب را به قند مبدل می‌سازد و قندی که به این ترتیب در برگ‌ها ساخته می‌شود، غذای اصلی درخت است. برگ مقدار زیادی آب نیز تولید می‌کند، اما فقط قسمت اندکی از این آب (که از راه آوندهای شیره گیاهی به برگ می‌رسد) در ساختن غذا مصرف می‌شود.
بیشترین قسمت آب از راه میلیون‌ها سوراخ ریزی که در سطح برگ وجود دارند، تبخیر می‌گردد.
در بسیاری از کشورها از جمله در آمریکای شمالی در فصل زمستان آب به درخت نمی‌رسد. پس از منجمد شدن زمین، درخت نمی‌تواند آب زیادی را به صورت بخار از خود دفع کند. برای این کار، درخت باید مقداری بیش از آنچه که لازم دارد، آب از زمین منجمد جذب نماید. به همین علت است که برگ‌های درخت می‌ریزند و درخت کار خودش را تعطیل می‌کند تا مجبور نشود آب خودش را از راه تبخیر از دست بدهد.
ولی بعضی از درخت‌ها برگ‌های خاصی دارند. درخت‌های کاج، صنوبر و یکی دو نوع درخت دیگر، برگ‌های سوزنی و باریکی با یک غلاف یا پوشش ضخیم و چرب خارجی دارند. این لایه از تبخیر شدن آب جلوگیری می‌کند و به همین علت است که برگ‌های این قبیل درخت‌ها چندین سال عمر می‌کنند.
زمانی که برگ‌های مزبور می‌ریزند، بلافاصله برگ‌های تازه‌ای به جای آنها می‌رویند و شاخه‌های این درخت‌ها هیچ وقت لخت و بدون برگ به نظر نمی‌رسد.
به همین جهت است که کاج و درخت‌های شبیه آن را (که به خانواده کاجی‌ها شهرت دارند) به اسم درخت‌های همیشه سبز می‌نامند.
درخت‌های دیگری با برگ‌های پهن یا پنجه‌ای وجود دارند که در تمام مدت سال سبز باقی می‌مانند. به عنوان مثال، درخت بلوط زنده و درخت برگ بوی کالیفرنیا برگ‌های سختی دارند که رطوبت خود را در ماه‌های سرد سال نیز حفظ می‌کنند.
منابع
- کتاب به من بگو چرا و چگونه. نوشته آرکادی لئوکوم. ترجمه سعید درودی. انتشارات بهزاد. 1391.
