چرا گاو شیر می‌دهد؟
از روزگاران قدیم تا به امروز، انسان‌ها از شیر حیوانات و بخصوص گاو استفاده می‌کنند. در بعضی از کشورها مانند اسپانیا، گوسفند نیز یکی از حیوانات شیردهنده مهم به‌شمار می‌رود و کشورهای دیگری نیز شیر بز را مورد استفاده قرار می‌دهند.
شیر مایعی است که از غده‌های پستانی حیوانات تراوش می‌شود. به محض اینکه یک حیوان بچه‌ای به دنیا می‌آورد، شیر از پستان مادر سرازیر خواهد شد. به این ترتیب، شیر جانشین همان خونی است که طفل قبلاً در شکم مادر از آن تغذیه می‌کرد.
ترکیب شیر در حیوانات گوناگون، متفاوت بوده و به نوع حیوانی که شیر را تولید می‌کند وابسته است. اما همیشه موادی مانند چربی، پروتئین، کربوهیدرات (مواد قندی) و مواد معدنی در تمام انواع شیرها وجود دارد. علاوه بر این، شیر هر حیوانی برابر با نیاز نوزادش، حاوی نمک‌های گوناگونی می‌باشد. هر قدر رشد نوزاد سریع‌تر باشد، شیر مادرش هم دارای نمک بیشتری خواهد بود. به عنوان مثال، وزن نوزاد 47 روزه گاو به دو برابر وزنی که در هنگام تولد داشته است می‌رسد. این میزان رشد، در مورد نوزاد انسان، در 180 روز صورت می‌گیرد. به همین دلیل است که شیر گاو از لحاظ دارا بودن نمک و پروتئین بسیار غنی می‌باشد. در نتیجه، اگر بخواهیم آن را به نوزاد انسان بدهیم، باید با آب رقیق کنیم.
البته نوع شیر گاوها با توجه به نژاد و ساختار اندام گاو فرق می‌کند. در هر مرتبه که شیر یک گاو را می‌دوشند، آن قسمت از شیر که در آخرین لحظه دوشیدن بدست می‌آید، دارای چربی بیشتری است. جالب است بدانید چربی شیر بز دو برابر چربی شیر گاو است.
توجه داشته باشید علف سبز، منبع اصلی ویتامین‌ها برای حیوانات به‌شمار می‌رود. از آنجایی که در فصل زمستان، گاو نمی‌تواند به چراگاه برود و به ناچار از غذاهای مانده و خشک استفاده می‌کند، از این رو شیر حیوان در تابستان بیشتر از فصل زمستان ویتامین دارد.
در یک لیتر شیر گاو در حدود 115 گرم مواد غذایی جامد مانند چربی، کازئین، قند شیر (لاکتوز) و مواد معدنی وجود دارد.
منابع
- کتاب به من بگو چرا و چگونه. آرکادی لئوکوم. ترجمه سعید درودی. انتشارات بهزاد. 1391.
