منظور از اختلاف منظر چیست؟

دپارتمان آموزش2014/09/18بروزرسانی در: 2023/03/19

0 مطالعه: 2 دقیقه

وقتی سر خود را از این سو به آن سو می‌چرخانیم، چنین به نظر می‌آید که اشیای نزدیک، بیشتر از اشیای دور حرکت می‌کنند. این پدیده را اختلاف منظر می نامند. مغز ما همواره این حالت را بکار می‌گیرد تا با بررسی و پردازش اطلاعات رسیده از چشم‌ها، میزان دوری و نزدیکی اشیاء را تشخیص دهد.

اگر شئی از ما خیلی دور باشد، هر دو چشم تصویر یکسانی را می بینند. اما اگر شئی خیلی نزدیک به ما قرار گیرد، تصاویر دیده شده بوسیله چشم ها، کمی با هم تفاوت دارند. شما می‌توانید این مسئله را با بستن یکی از چشم‌های خود و نگاه کردن به یک شئی با چشم دیگر و سپس عکس آن، بررسی و آزمایش کنید.

اخترشناسان از اختلاف منظر برای تشخیص فاصله ستاره ها و زمین استفاده می کنند. آنان با یک فاصله شش ماهه، دو بار مسیر و موقعیت ستاره را اندازه گیری می کنند. (در نوبت دوم، زمین در مدارش درست در نقطه مقابل نوبت اول قرار می گیرد.) سپس می توان از روی تغییر موقعیت ستاره، فاصله آن تا زمین را اندازه گیری کرد.

اختلاف منظر که بر اثر نگاه کردن به یک شئی از دو نقطه دید متفاوت پدید می آید، باعث می شود که موقعیت ظاهری ستاره ها، در زمان های مختلف سال، متفاوت باشد. از این حالت، برای محاسبه فاصله ستاره ها تا زمین استفاده می شود. اخترشناسان از ستاره فرضاً در اول دی ماه عکس می گیرند و سپس این کار را شش ماه بعد، یعنی در اول تیر ماه که زمین در مدارش به نقطه مقابل رسیده است، تکرار می کنند. هنگام استفاده از اختلاف منظر، دوربین بیش از 300 میلیون کیلومتر از نقطه دید اولیه اش دور می شود تا تصویر ستاره را در زمینه ای که اندک متفاوت است، دوباره بردارد. اما با وجود این جابجایی عظیم، برای یک ستاره نزدیک، میزان انتقال ظاهری، فقط به بزرگی سکه ای است که از فاصله 5 کیلومتری دیده می شود.

شما می توانید با نگاه کردن به موقعیت یک تپه دور (به عنوان ستاره) نسبت به یک درخت نزدیک، اثر اختلاف منظر را مشاهده کنید. وقتی نقطه دید شما تغییر می کند، مثل حالتی که در یک اتومبیل (به عنوان زمین) نشسته اید و در حال حرکت هستید، به نظر می آید که تپه از این طرف درخت به آن طرف درخت تغییر مکان می دهد. اما ما می دانیم که در واقع تپه حرکتی نداشته و ثابت مانده است.