باد موسمی چیست؟

باد موسمی، بادهای فصلی آسیای جنوبی هستند که در تابستان از دریا به سوی خشکی و در زمستان از خشکی به طرف دریا می وزند.

در فصل تابستان، جنوب آسیا بخصوص شبه قاره هند، بسیار گرم می شود. بنابراین فشار هوا در این مناطق کاهش می یابد. در این زمان فشار هوا در اقیانوس های مجاور این مناطق، یعنی اقیانوس هند و اقیانوس آرام، زیاد است. می دانیم که هوا از مناطق پُر فشار به سوی مناطق کم فشار جریان می یابد. به این ترتیب باد از جانب اقیانوس به سوی جنوب آسیا می وزد.

از اواخر ژوئن (اوایل تیر ماه)، توده های هوای مرطوب و نیمه گرم به سوی قاره آسیا می روند و موجب ریزش باران فراوان در هند، هندوچین، شرق چین و جنوب ژاپن می شوند. به این بادها، باد موسمی تابستانی می گویند.

در اواسط سپتامبر (پایان شهریور ماه) شدت وزش بادهای موسمی تابستان کاهش می یابد و از اواخر سپتامبر (اوایل مهر ماه) به بعد، جهت وزش بادها عوض می شود. با آغاز فصل سرما، خشکی سریع تر و بیشتر از اقیانوس ها سرد می شود؛ به همین جهت در آن کانون هایی با فشار جوی قوی به وجود می آید. این حالت باعث می شود در فصل سرما بادهای خشک و سرد از نواحی داخلی آسیا به طرف اقیانوس های مجاور بوزد. به این نوع بادها، باد موسمی زمستانی می گویند.

بادهای موسمی برای صنعت کشاورزی هند بسیار مهم است. چون برای مناطق بطور معمول خشک آن، باران به ارمغان می آورد و به رشد محصولات کشاورزی مانند برنج و ذرت کمک می کند. زمانی که بادهای موسمی نمی وزد یا خیلی دیر می آید، هند کمبود محصولات کشاورزی و مواد غذایی را تجربه می کند. هر چند که بارندگی های موسمی قوی، اغلب موجب آب گرفتگی روستاها، جاده ها و خطوط راه آهن می شود.

منابع

1. کتاب چرا، چطور، چگونه؟ دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال. ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز. موسسه نشر و تحقیقات ذکر. تیر 1393.