سیلیسیم چیست؟

سیلیسیم یا سیلیکون عنصری غیر فلزی است که در طبیعت به صورت خالص یافت نمی‌شود. سیلیسیم خالص، ماده‌ای سخت به رنگ خاکستری تیره است. این ماده مانند فلزات می‌درخشد. سیلیسیم در حرارت بالا با سایر عناصر ترکیب می‌شود.

28 درصد از پوسته زمین و 50 درصد از خاک چینی را سیلیسیم تشکیل می‌دهد. سیلیسیم در ماسه، سنگ، آب، استخوان و… یافت می‌شود. ماسه دارای مقادیر بسیار زیادی از این ماده است.

سیلیسیم عموماً از دی اکسید سیلیسیم استخراج می‌شود. دی اکسید سیلیسیم ترکیبی از اکسیژن و سیلیسیم است. با حرارت دادن دی اکسید سیلیسیم، اکسیژن جدا می‌شود و سیلیسیم بدست می‌آید.

سیلیسیم در طبیعت بیشتر به صورت سیلیس یا همان دی اکسید سیلیسیم و به حالت متبلور یافت می‌شود. کوارتز، ژاسب و ماسه شکل‌های مختلفی از سیلیس هستند.

کوارتز، سیلیس متبلور و شفاف و ژاسب نوعی سنگ قیمتی است. ماسه نیز مخلوطی از سیلیس ناخالص و مواد دیگر است.

سیلیکات‌ها ترکیبات دیگری از سیلیس‌اند که در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارند. سیلیکات‌ها در صنعت شیشه‌سازی، تهیه کاغذ سمباده و ابزارهای نوری و الکترونیکی کاربرد دارند. از سیلیکات سدیم در تهیه صابون و رنگرزی استفاده می‌شود.

سیلیسیم خالص در ساخت پیل‌های نوری برقی، ترانزیستور و ابزارهای الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از ترکیب سیلیسیم و کربن برای جلا دادن فلزات استفاده می‌شود. سیلیسیم در ساخت نیمه رساناها (که در زندگی روزمره کاربردهای فراوانی دارند) نیز بکار می‌رود.

منابع

1. کتاب چرا، چطور، چگونه؟ نوشته دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال. ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز. موسسه نشر و تحقیقات ذکر. تیر 1393.