منظور از رطوبت چیست؟

رطوبت مقیاسی است برای مقدار بخار آب موجود در اتمسفر یا جو و با دستگاهی به نام رطوبت سنج اندازه گیری می شود. رطوبت مطلق، به عنوان مقدار واقعی بخار موجود در هوا تعریف شده و عبارت است از جرم آب موجود در یک متر مکعب از گاز. اما رطوبت نسبی را چنین تعریف می کنند: نسبت بخار آب موجود در اتمسفر به مقدار بخار آب لازم برای اشباع هوا در همان دما و فشار.

در ابر و مه، هوا اشباع شده و رطوبت نسبی آن برابر 100 درصد است. در نواحی خنک و بیابانی، این مقدار بسیار کاهش می یابد و به حدود 10 درصد نیز می رسد. رطوبت نسبی هوا با بالا و پایین رفتن دما تغییر می کند. هوای سرد فقط می تواند مقدار کمی آب را در خود نگه دارد و به همین دلیل است که وقتی دمای هوا بسیار پایین است، در سحرگاه قطرات شبنم روی گیاهان ظاهر می شوند. هوا هرچه دمایش بالاتر رود، می تواند مقدار آب بیشتری را در خود نگه دارد.

اگر در محلی که رطوبت هوا بالا است عرق کنیم، عرق به سرعت تبخیر نمی شود و احساس ناراحتی و چسبندگی خواهیم کرد. در بیابان های خشک که رطوبت پایین است، عرق خیلی سریع تبخیر می شود. فردی که در بیابان سرگردان شده است، معمولاً متوجه نمی شود که مقدار زیادی از آب بدنش را از طریق تعریق از دست می دهد و به همین دلیل در معرض خطر آبگیری و از دست دادن املاح حیاتی قرار می گیرد.

رطوبت افزا چیست؟

رطوبت افزا دستگاهی است که رطوبت را به هوای خشک اضافه می کند. سیستم های تهویه مطبوع مورد استفاده در ادارات و همچنین سیستم های گرمایش می توانند هوا را آنقدر خشک کنند که موجب ناراحتی افراد شود. تنفس هوای بسیار خشک، گلو و بینی افراد را به تحریک وا می دارد و ملتهب می سازد. در دستگاه رطوبت افزا، آب قطره قطره روی ماده ای که دارای سطحی بزرگ است چکانده می شود تا حداکثر حجم آب با هوای خشک در تماس قرار گیرد و درون آن تبخیر شود. در نوع دیگر این دستگاه ها، آب به شکل پودر مستقیماً به درون هوا پاشیده می شود.

رطوبت سنج چیست؟

رطوبت سنج دستگاهی است که برای اندازه گیری رطوبت هوا بکار گرفته می شود. نوعی از این دستگاه که رطوبت سنج حبابی خشک و تر نامیده می شود، نمونه کامل شده یک دماسنج ساده است که حباب آن را یک حباب تر در بر گرفته است. این نوع رطوبت سنج را سایکرومتر نیز می نامند.

مقاومت الکتریکی اتمسفر، بسته به مقدار بخار آب موجود در آن، تغییر می کند. هرچه آب موجود در هوا بیشتر باشد، مقاومت آن در برابر جریان الکتریسیته کمتر است. در یک نوع از رطوبت سنج ها از این خاصیت برای اندازه گیری رطوبت استفاده می شود.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «منظور از رطوبت چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب Kingfisher Science Encyclopedia، تالیف Catherine Headlam ترجمه محمود سالک از نشر Kingfisher Books، منتشر شده در ۱۹۹۱ با شابک ۹۷۸۰۸۶۲۷۲۸۵۳۳ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.