تداخل دارویی با غذاها چیست؟

بسیاری از داروها تحت تاثیر مواد غذایی قرار نمی گیرند، اما ممکن است اثرشان با زمان مصرف غذا و نوع غذا در ارتباط باشد. در بسیاری از موارد زمان مصرف دارو قبل یا بعد از غذا قید می شود که می تواند با محل جذب دارو در سیستم گوارشی در ارتباط باشد. توجه داشته باشید بسیاری از آشامیدنی ها، الکل، کافئین و سیگار ممکن است با داروها تداخل داشته باشند. این تداخل ها به صورت کاهش اثر دارو یا ایجاد عوارض جانبی نمایان می شوند. باید دقت داشت فاکتورهای شخصی مانند سن، وزن، جنس و مقدار مصرف در بروز تداخلات مهم هستند.

در این مقاله شما می توانید با برخی از تداخل های دارویی با مواد غذایی آشنا شوید.

ضد دردهایی چون استامینوفن را برای جلوگیری از کاهش جذب دارو بهتر است با معده خالی مصرف کنید. مصرف همزمان استامینوفن با ترکیبات حاوی الکل، ریسک آسیب کبدی یا خونریزی گوارشی را افزایش می دهد. همچنین استامینوفن با کربوهیدرات ها (بیسکویت، خرما، مربا و…) ایجاد کمپلکس می کند که ممکن است میزان جذب دارو به تاخیر افتد. اثر این دارو در مصرف همزمان با کافئین بیشتر می شود.

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ناپروکسن و سلکوکسیب و داروهای موسوم به کورتون برای پیشگیری از التهاب گوارشی باید همراه غذا، شیر یا بعد از غذا مصرف شوند. مصرف همزمان این داروها نیز با ترکیبات حاوی الکل ریسک آسیب کبدی و خونریزی گوارشی را افزایش می دهد. جالب است بدانید که مصرف سه یا چهار فنجان چای یا قهوه ممکن است اثر دگزامتازون را افزایش دهد.

از سوی دیگر تریامترن اچ و اسپرینولاکتون که به عنوان دیورتیک های (ادرارآور) حبس کننده پتاسیم هستند که ترشح پتاسیم از کلیه ها را مهار می کنند و سبب هایپرکالمی (ازدیاد پتاسیم خون) و افزایش ضربان قلب می شوند. بنابراین هنگام مصرف این داروها باید از مصرف غذاهای حاوی پتاسیم (موز، پرتقال، سبزیجات برگ سبز، نمک های حاوی پتاسیم و…) خودداری شود.

داروهای گروه فوروزماید و هیدروکلروتیازید باید همراه غذا بخصوص غذاهای حاوی پتاسیم و منیزیم مثل میوه (پرتقال، آلو خشک، کشمش و خرما) مصرف شوند.

مصرف داروهای ضد فشار خون همراه ترکیبات شیرین بیان، نوشابه های الکلی، موز، شکلات، پنیر، انجیر، جگر، ماهی، ترشی، آناناس، مخمر و مالت ممکن است سبب کاهش اثر داروی کاهنده فشار خون و متناوب با آن افزایش فشار خون شود.

مصرف داروها رقیق کننده خون با غذاهای حاوی ویتامین کا (K) سبب کاهش اثر این داروها می شود. در مصرف وارفارین با سبزیجات برگ دار مانند کاهو، اسفناج، کلم، شلغم، سویا، گل کلم، کلم پیچ، غذاهای حاوی ویتامین K و گوشت اثر دارو کاهش می یابد. بستنی جذب وارفارین را کم می کند و پیاز سرخ شده فعالیت آن را افزایش می دهد. دوزهای بالاتر از 400 واحد ویتامین ای (E) ممکن است زمان لخته شدن و ریسک خونریزی را افزایش دهد. در گروه داروهای ضد چربی خون نیز لوواستاتین برای افزایش جذب باید همراه غذا مصرف شود.

بد نیست بدانید مصرف همزمان داروهای تیروئید (لووتیروکسین و لووتیرونین) همراه با سبزیجات خانواده کلم، اسفناج، شلغم، گلابی، هلو، همچنین بادام زمینی، سویا، هویج، کرفس، فلفل سبز، جعفری، زردآلو، سیب، زغال اخته، گریپ فروت و آناناس باعث کاهش اثر داروها می شوند. دریافت توام این ترکیبات با داروهای ضد تیروئید باعث افزایش عوارض جانبی داروها می شوند.

دیابتی ها هم باید آگاه باشند در مصرف انسولین وعده های صرف غذا باید مشخص باشد (مثلاً سه بار در روز). در این صورت هیچ وعده ای نباید حذف و از مصرف شیرینی جات و نیز نوشابه های حاوی کافئین پرهیز شود.

سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «تداخل دارویی با غذاها چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مصاحبه با دکتر کاوه سالارمند – داروساز – از روزنامه جام جم، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.