زیست شناسی چیست؟
زیست شناسی یا بیولوژی عبارت است از مطالعه موجودات زنده و در کنار فیزیک و شیمی، یکی از سه شاخه اصلی علم به شمار می آید. حدود دو میلیون نوع یا گونه موجود زنده وجود دارد و واضح است که یک زیست شناس نمی تواند در مورد تمام آنها مطالعه کند. به همین دلیل، زیست شناسی به شاخه های فرعی و علوم تخصصی گوناگون تقسیم می شود که هر یک با یکی از شکل ها یا فعالیت های مربوط به حیات سر و کار دارد.
در این مقاله شما می توانید با علم زیست شناسی بطور خلاصه آشنا شوید.
واژه بیولوژی از زبان یونانی گرفته شده و به معنی دانش حیات است. بیولوژیست ها یا زیست شناسان، درباره ساختار یا آناتومی جانوران و گیاهان مطالعه می کنند تا رابطه بین آنها را توضیح دهند. زیست شناسان خیلی زود به این نتیجه رسیدند که بعضی از انواع موجودات زنده با هم رابطه بسیار نزدیک دارند و می توان آنها را در خانواده های مختلف طبقه بندی کرد. مطالعه آناتومی یا کالبدشناسی جانوران و انسان ها به توسعه جراحی انجامید و پزشکی به یک علم مستقل تبدیل شد.
امروزه زیست شناسان بیشتر علاقه دارند که درباره عملکرد و رفتار موجودات زنده مطالعه کنند. یکی از مهم ترین کارها در زیست شناسی، مطالعه درباره چگونگی کارکرد سلول ها یا یاخته ها است. این نوع مطالعه می تواند به پیشگیری از بسیاری از بیماری ها و یا درمان آنها منجر شود. زیست شناسان آموخته اند که چگونه ژن های درون سلول را تغییر دهند. ژن ها نحوه زندگی و رشد یک موجود زنده را در کنترل دارند.
مطالعه ژنتیک، دانشمندان را قادر ساخته که انواع جدید و بهتری از گیاهان زراعی را تولید کنند که سالم تر هستند و نسبت به انواع اولیه، محصول بیشتری بدست می دهند. به همین روش، جانوران مزرعه را طوری پرورش می دهند که رشد سریع تری داشته باشند و بزرگتر شوند و یا شیر یا پشم بیشتری تولید کنند.
شاخه های زیست شناسی
- آناتومی یا کالبدشناسی: علم مطالعه ساختار یا ساختمان بدن موجودات زنده.
- گیاه شناسی: علم مطالعه گیاهان.
- ژنتیک: علم مطالعه ژن ها.
- میکروبیولوژی یا میکروب شناسی: علم مطالعه موجودات زنده میکروسکوپی.
- فیزیولوژی: مطالعه کارکردها در موجودات زنده.
- جانورشناسی: مطالعه جانوران.
نقاط عطف تاریخی در زیست شناسی
- 1000 سال قبل از میلاد مسیح: مصریان باستان درباره آناتومی یا کالبدشناسی انسان مطالعه کردند.
- 1300 تا 1600 میلادی: اهمیت مشاهده و آزمایش درک شد.
- 1735 میلادی: لینائس جانوران را بر اساس شباهت های ساختاری آنها طبقه بندی می کند. این طبقه بندی هنوز هم اعتبار دارد.
- قرن نوزدهم: شلیدن و شوان نشان دادند که سلول یا یاخته، واحد اصلی و اساسی حیات است.
- 1859 میلادی: داروین کتاب منشاء گونه ها را منتشر کرد و نظریه تکامل و اصل انتخاب طبیعی را توضیح داد.
- 1953 میلادی: واتسون و کریک ساختمان DNA را توضیح دادند.
- دهه 1970 میلادی: زیست شناسان، مهندسی ژنتیک را کشف کردند.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «زیست شناسی چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب Kingfisher Science Encyclopedia، تالیف Catherine Headlam ترجمه محمود سالک از نشر Kingfisher Books، منتشر شده در ۱۹۹۱ با شابک ۹۷۸۰۸۶۲۷۲۸۵۳۳ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
