همه آنچه که از آزمایش کولپوسکوپی باید بدانید
کولپوسکوپی روشی است که با آن بیماری های دهانه رحم، واژن و وولو را از نزدیک بررسی می کنند. این آزمایش با ابزار خاصی به نام کولپوسکوپ انجام می شود که یک ابزار بزرگنمایی خاص است. کولپوسکوپ یک میکروسکوپ بزرگ با چراغی روشن است که به پزشک متخصص کمک می کند، دهانه رحم را با بزرگنمایی و به وضوح ببیند.
کولپوسکوپی وقتی از طرف پزشک متخصص توصیه می شود که نتایج غیر طبیعی از آزمایش پاپ اسمیر بدست آمده باشد. پاپ اسمیر فقط یک شیوه غربالگری است و برای تشخیص مشکلات دهانه رحم استفاده می شود، پاپ اسمیر نمی تواند برای تشخیص دقیق زخم ها و عفونت ها استفاده شود. به همین دلیل برای تشخیص موارد دقیق تر باید از کولپوسکوپی استفاده کرد. اگر هنگام انجام کولپوسکوپی مجموعه ای غیر طبیعی از سلول ها پیدا شود، نمونه ای از بافت برای تست آزمایشگاهی برداشته می شود. این آزمایش، خیلی سریع و بدون ناراحتی انجام می شود. کولپوسکوپی برای تشخیص موارد زیر هم بکار می رود:
- زگیل تناسلی
- التهاب دهانه رحم
- تغییر پیش سرطانی در بافت رحم
- تغییر پیش سرطانی در بافت واژن
- تغییرات پیش سرطانی وولو
- سرطان وولو
- سرطان واژن
- پس از مقاربت خونریزی داشته باشید.
- رحم رشد غیر طبیعی داشته باشد.
- افرادی که بعد از رابطه جنسی، درد شَدید تجربه می کنند.
- ظاهر غیر طبیعی سرویکس یا دهانه رحم
در این مقاله شما می توانید با آزمایش کولپوسکوپی آشنا شوید.
پاپ اسمیر را می شناسید؟
آزمایش کولپوسکوپی نوع دقیق تر پاپ اسمیر است اما پاپ اسمیر خودش به تنهایی چه کارهایی انجام می دهد؟ پاپ اسمیر یک نوع تست غربالگری است که در آن نمونه های سلولی را از قسمت دهانه رحم بر می دارند و مورد بررسی قرار می دهند. این آزمایش برای کشف سرطان یا عارضه هایی است که ممکن است باعث سرطان شوند. پاپ اسمیر بهترین روش برای شناختن عوارض پیش سرطانی مخفی و تومورهای کوچکی است که در نهایت باعث سرطان دهانه رحم می شوند. این آزمایش خیلی ساده و بدون دردسر انجام می شود.
پاپ اسمیر به خانم های متاهل و بالای 21 سال و البته به زنانی توصیه می شود که در معرض خطر سرطان دهانه رحم هستند. سرطان دهانه رحم بیشتر در زنان بین 35 تا 45 سال دیده می شود.
کارشناسان معتقدند افرادی که در خانواده آنها سابقه ابتلا به این سرطان وجود دارد حتماً باید این تست را انجام دهند. افرادی که سیگار می کشند هم باید این آزمایش را جدی بگیرند. زنانی که در سنین پایین ازدواج کرده اند، زنانی که زایمان نکرده اند، زنانی که عفونت های تناسلی و زگیل تناسلی را تجربه کرده اند و زنان مبتلا به ایدز هم باید تست پاپ اسمیر را انجام بدهند.
کولپوسکوپی عوارض هم دارد؟
کولپوسکوپی روشی معمولی و روتین است و بندرت عوارضی از آن گزارش شده است. کولپوسکوپی از نظر تهاجمی بودن هیچ فرقی با پاپ اسمیر ندارد اما کولپوسکوپی از پاپ اسمیر دقیق است. در این روش پزشک دهانه رحم را با قدرت دید میکروسکوپی بررسی می کند و در صورت نیاز بخش های مشکوک را با اسپری رنگ می کند و نمونه گیری انجام می دهد. از عوارض این روش می توان به درد هنگام نمونه برداری اشاره کرد. البته این درد خیلی شَدید نیست و حتی از درد آمپول هم کمتر است.
- اگر بیمار نمونه برداری از بافت مشکوک دهانه رحم داشته باشد ممکن است بعد از تمام شدن اثر داروی بی حسی کمی درد مثل درد دوران عادت ماهانه تجربه کند.
- مشاهده ترشحات تیره رنگ بعد از کولپوسکوپی اصلاً غیر طبیعی نیست. این ترشحات چند روز بیشتر طول نمی کشد.
- بیمار ممکن است در زمان انجام کولپوسکوپی خونریزی و لکه بینی داشته باشد که اصلاً شَدید نیست.
چه علائمی را باید جدی بگیرید؟
همانطور که گفته شد کولپوسکوپی با عوارض ناشناخته ای همراه نیست اما اگر بعد از انجام این روش با این نشانه ها روبرو شُدید حتماً باید به پزشک مراجعه کنید:
- ترشح غلیظ و چسبناک با بوی بد
- تب و لرز و نشانه های عفونت
- درد شَدید در زیر شکم که با مسکن آرام نمی شود.
- خونریزی که بیشتر از 5 روز طول بکشد.
- درد لگن
کولپوسکوپی در بارداری مجاز است؟
کولپوسکوپی در دوران بارداری هیچ خطری نه برای مادر دارد و نه برای نوزاد. البته نمونه برداری هنگام بارداری ممکن است لازم نباشد و پزشک این کار را تا پس از زایمان به تاخیر بیندازد. این نکته را فراموش نکنید که خانم های باردار ممکن است پس از کولپوسکوپی خونریزی بیشتری نسبت به سایر زنان داشته باشند، در دوران بارداری خون دهانه رحم بیشتر از همیشه است.
کولپوسکوپی چه مزیتی نسبت به سایر روش ها دارد؟
- با کولپوسکوپی می توان سرطان ها و سلول های سرطانی را در ابتدای کار تشخیص داد و با درمان به موقع و سریع جلوی پیشرفت و رشد آنها را گرفت.
- دقت تشخیص کولپوسکوپی بالای 99 درصد است.
- تشخیص زخم های بدخیم که احتمال تبدیل شدن آنها به سلول های سرطانی وجود دارد.
کولپوسکوپی چگونه انجام می شود؟
این آزمایش به بیهوشی و بی حسی های بلندمدت نیازی ندارد. کولپوسکوپی معمولاً در مطب دکتر انجام می شود و بین 10 تا 20 دقیقه طول می کشد. در این آزمایش بیمار باید به پشت روی تخت دراز بکشد. پزشک با کولپوسکوپ داخل رحم را می بیند. دهانه رحم با پنبه و محلول سرکه پاک می شود تا سلول های غیر طبیعی بهتر دیده شوند. پزشک بعد از عکسبرداری و بافت برداری از محلولی استفاده می کند که در کنترل خونریزی موثر است. این محلول بعد از آزمایش دلیل اصلی ترشحات تیره رنگ است.
جواب آزمایش کولپوسکوپی چه معنایی دارد؟
متخصص پاتولوژی نمونه های بافت برداری را بررسی می کند تا در نهایت دلیل اصلی ناهنجاری مشخص شود. این نتایج به تشخیص سلول های غیر طبیعی دهانه رحم و سرطان و دیگر بیماری ها کمک می کند.
قبل از کولپوسکوپی چه کارهایی باید انجام بدهید:
- اگر درباره چگونگی آزمایش نگرانی دارید، حتماً از پزشک بخواهید برای شما توضیح بدهد که قرار است چه کاری انجام بدهد.
- اگر باردار هستید حتماً به پزشک متخصص اطلاع دهید چون ممکن است کولپوسکوپی با بافت برداری همراه باشد.
- حتماً قبل یا بعد از زمان عادت ماهانه برای انجام این آزمایش اقدام کنید.
- قبل از انجام این تست از تامپون استفاده نکنید.
- بهتر است 24 تا 48 ساعت قبل از این آزمایش دوش نگیرید.
- قبل از آزمایش حتماً مثانه و روده را خالی کنید.
- به مدت 48 ساعت از پمادها و داروهای واژینال استفاده نکنید.
- همراه خود یک نوار بهداشتی داشته باشید، چون ممکن است بعد از نمونه برداری لکه بینی داشته باشید.
- اگر داروی خاصی مصرف می کنید، حتماً به پزشک متخصص اطلاع دهید.
مراقبت های بعد از آزمایش
- اگر هنگام کولپوسکوپی بافت برداری هم داشته اید تا یک هفته استخر نروید اما بعد از سه روز می توانید دوش بگیرید.
- پس از کولپوسکوپی ممکن است تا چند روز لکه بینی داشته باشید و واژن ممکن است دچار درد شَدید شود. بهتر است فقط از داروهای مسکن تجویزی پزشک استفاده کنید و از مسکن های دیگر پرهیز کنید.
سلامتی شما آرزوی ما است.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «همه آنچه که از آزمایش کولپوسکوپی باید بدانید»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله نازنین صفاری – متخصص زنان و زایمان – در مجله تندرستی همشهری، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
