علائم و نشانه های فوبیا چیست؟

فوبیا را در لغت «ترس بیمارگونه» یا «ترس پایدار» معنی کرده اند و بر اساس تعاریف روانپزشکی، فوبیا حالت ترس پایدار و ناگهانی در روبرو شدن با یک حالت، فعالیت، شئی، حیوان یا انسانی خاص است. اصلی ترین علامت این حالت روانشناسی، تلاش فزاینده غیر قابل توجیه برای فرار از رویارویی با عامل اصلی ایجاد این حالت است.

اگر میزان و شدت ترس آنقدر باشد که کنترل آن از دست فرد خارج شود و بر زندگی روزمره او و فعالیت هایش تاثیر بگذارد، فرد حالت ناراحتی روانی پیدا می کند و جزو دسته اختلالات اضطرابی (از نظر روانپزشکی) طبقه بندی می شود. در واقع فوبیا شایع ترین گروه اختلالات اضطرابی است.

ترس از ارتفاع، ترس از سخنرانی کردن، ترس از ماندن در اتاقی در بسته، ترس از تاریکی و حتی ترس از حمام کردن و شستشو، ترس از گل ها، ترس از نور خورشید و ترس از پل ها، جزء فوبیاها هستند. در این مقاله شما می توانید با علائم و نشانه های فوبیا آشنا شوید.

علت فوبیا

متخصصان علم پزشکی و روانپزشکی معتقد هستند فوبیاها، ناشی از ترکیب عامل خارجی و عامل داخلی است. به عبارتی علت مساعد کننده برخی از این فوبیاها، مسائل ژنتیکی است و عامل برخی دیگر، اتفاقات بیرونی مثل تجارب تلخ بخصوص در دوران کودکی می باشد.

یکی از علمای علم روانپزشکی، علت فوبیا را اینطور تعریف کرده است: «توارث، ترکیبات شیمیایی و هورمونی مغز، تجارب تلخ مربوط به گذشته و روبرویی با یک عامل محرک، همگی در ایجاد فوبیا نقش دارند.» طبق نظر زیگموند فروید، این ترس ها جانشین ترس های فراموش شده ای هستند که از دوران کودکی فرد منشاء می گیرند.

انواع فوبیا

فوبیاها سه دسته اصلی دارند:

1. فوبیاهای ساده یا فوبیاهای مشخص: شایع ترین گروه که علت ایجاد آن کاملاً مشخص و قابل اشاره است.
2. فوبیای اجتماعی: کسی که دچار این حالت است از دیده شدن یا مورد تمسخر قرار گرفتن در زمانی که در مقابل جمع است، می ترسد. این مسئله حتی در مورد کارهایی چون غذا خوردن در رستوران یا انجام فعالیت شغلی هم صادق است.
3. آگورافوبیا: در این حالت فرد از تنها بودن در وضعیت ها یا مکان هایی که ممکن است فرار از آنها مشکل به نظر برسد هراس دارد. این افراد از عبور از روی پل های عابر پیاده، سالن های سینما یا حتی مغازه های شلوغ می ترسند.

علائم

• احساس ترس، وحشت و حتی حالت مشابه سنکوپ و مرگ.
• ترس از عدم امکان کنترل هراس و افزایش میزان آن.
• واکنش های اتوماتیک و غیر قابل کنترل.
• افزایش ضربان قلب، تنگی نفس و احساس سخت شدن تنفس، لرزش، احساس نیاز غیر قابل مقاومت به ترک کردن صحنه یا دور کردن عامل مولد خطر.
• تمرکز ذهنی برای فرار از عامل ایجاد خطر یا فشارهای آن.

امروزه روانشناسان این گونه بیماران را از طریق کمک به یادآوری نخستین مسئله یا واقعه ای که باعث پیدایش این ترس در آنها شده است، درمان می کنند. فوبیا شایع ترین اختلال روانی در خانم ها است و در آقایان بالای 25 سال نیز شایع می باشد.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «علائم و نشانه های فوبیا چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.