آشنایی با مفهوم نقدشوندگی در بازار بورس
یکی از مفاهیم اولیه مهم در بازار سرمایه و بطورکلی هر بازار سرمایه گذاری، مسئله نقدشوندگی دارایی است. هر سرمایه گذاری در کنار برآورد سود سرمایه گذاری در دارایی، به ریسک های آن و همچنین قابلیت نقدشوندگی آن نیز تاکید می کند.
منظور از نقدشوندگی این است که شما بعد از سرمایه گذاری در یک دارایی با چه سرعت و کیفیتی می توانید دوباره دارایی را به وجه نقد تبدیل کنید؛ مثلاً نقدشوندگی سرمایه گذاری در بازار دلار و طلا عمدتاً بالا و مسکن کمتر از آن است.
در بازار سرمایه، قابلیت نقدشوندگی وابسته به سهم شرکت ها و وضعیت کلی بازار متفاوت است. ممکن است سهمی که شما خریداری کرده اید به دلیلی از سوی ناظر بازار بسته شود. در این حالت تا بازگشایی مجدد سهم، شما امکان نقد کردن سرمایه خود را ندارید. علاوه بر آن کاهش شَدید میزان معاملات در یک سهم یا کلیت بازار به دلیل نبود نقدینگی و رخوت بازار هم ممکن است شرایطی را ایجاد کند که امکان فروش همه دارایی ها در زمان دلخواه فراهم نشود؛ یعنی خریداری برای سهم وجود نداشته باشد؛ به ویژه آنکه شما نخواهید سهم را در قیمت های بسیار پایین بفروشید.
در این مقاله شما می توانید با نقدشوندگی و نحوه محاسبه آن در بازار بورس ایران آشنا شوید.
نقدشوندگی چقدر است؟
واقعیت این است که اهمیت نقدشوندگی بیشتر از آنکه به اصل آن مرتبط باشد به شما مرتبط است؛ اگر فردی با دید بسیار بلندمدت پولش را وارد سهمی می کند و در کوتاه مدت نیازی به آن ندارد لازم نیست برای انتخاب سهم خیلی روی نقدشوندگی تمرکز کند. بر عکس اگر فردی می خواهد فقط برای یک دوره کوتاه چند ماهه پولش را وارد بازار سرمایه کند و بعد از آن به آن نیاز دارد یا اینکه می خواهد بعد از دوره ای در سهام دیگری سرمایه گذاری کند باید روی نقدشوندگی حساس تر باشد. این گروه برای سنجش نقدشوندگی یک سهم می توانند به معیارهای زیر توجه کنند:
تعداد روزهای بسته در یکسال گذشته
بطورکلی نمادها در مواقع خاص مثل زمان برگزاری مجامع، ارائه گزارش های تعدیل قابل توجه سود و مانند آن بسته می شوند که گریزی از آن نیست. اما برخی سهم ها بطورکلی پُر حاشیه هستند و تعداد روزهای بسته بودن آنها بیشتر است. به عنوان مثال برخی نمادهای بانکی به دلیل ابهام در صورت های مالی مدت ها است که بسته اند. برای دیدن سابقه تعداد روزهای بسته یک سهم در گذشته ساده ترین کار ملاحظه نمودار تغییرات قیمت سهم است. دوره هایی که قیمت یک خط راست افقی است و تغییر نکرده نماد بسته شده است. برای بررسی دقیق تر می توانید به سایت tsetmc.com مراجعه کرده و تعداد روزهای بسته در 3 و 12 ماه گذشته را برای نماد دلخواه ملاحظه کنید.
میزان معاملات و تعداد روزهای بدون معامله
البته ممکن است سهمی باز باشد اما باز هم امکان نقد کردن پول برای شما میسر نباشد. بطورکلی برخی سهم ها کمتر مورد توجه بازار هستند و تعداد معاملات در آنها اندک و فاصله سفارش های خرید و فروش بسیار بالا است. ممکن است یک نماد در یک روز کاری اصلاً معامله نشود. برای ملاحظه و بررسی سهم از نظر ارزش و میزان معاملات در روزهای گذشته، می توانید در سایت tsetmc بعد از باز کردن صفحه نماد مورد نظر، گزینه سابقه معاملات را انتخاب کنید.
نماد جزو 50 شرکت برتر هست؟
شرکت بورس به صورت دوره ای 50 شرکت برتر را معرفی می کند. انتخاب این شرکت ها بر اساس سه معیار انجام می شود که دو مورد از آنها (میزان و تناوب داد و ستد) مستقیماً نشان دهنده قابلیت نقدشوندگی سهم است. بنابراین اگر خیلی نگران نقدشوندگی پول خود هستید می توانید تعداد بیشتری از 50 شرکت برتر را در سبد خود جای دهید.
شاخص های نقدشوندگی تهیه شده را بررسی کنید.
برخی شرکت های تحلیل بازار، شاخص هایی برای نقدشوندگی سهم تهیه و ارائه می کنند. این شرکت ها نقدشوندگی سهم را به صورت درصد گزارش می کنند.
البته بهترین کار این است که خودتان مدتی سهم را رصد کنید. به عنوان مثال اگر قرار است پنج شرکت را در نهایت در سبد خود قرار دهید، 20 نماد منتخب خود را به مدت چند هفته رصد کنید؛ یعنی هر روز تغییرات قیمت، میزان معاملات و از آن مهم تر، تعداد بازیگران فعال سهم و ترکیب آن (حقیقی یا حقوقی) را هر روز رصد کنید. همچنین فاصله سفارش های خرید و فروش را در نظر داشته باشید. در این حالت قطعاً برداشت بسیار دقیق تری از قابلیت نقدشوندگی سهم (در کنار دیگر ویژگی های مهم آن) بدست خواهید آورد.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «آشنایی با مفهوم نقدشوندگی در بازار بورس»، نتیجه ی نگارش جناب آقای حمیدرضا خداپرست می باشد.
