مجازات رانندگی در حال مستی و عواقب آن چیست؟

اگر شخصی مست باشد و رانندگی کند، چنانچه در حین رانندگی تصادف کرده باشد، چه برخوردی با او می شود؟

وقتی یک فرد مست اقدام به رانندگی می کند، در حقیقت علاوه بر خود و سرنشینان خودرو، جامعه را به خطر می اندازد چون تمرکز لازم را برای کنترل وسیله نقلیه ندارد و از سوی دیگر کنترل لازم بر اعصاب خود را در مواجهه با خطرات احتمالی یا در مواجهه با رفتارهای افراد دیگر ندارد؛ از این رو قانون جنبه پیشگیرانه بیشتری دارد تا جنبه مجازات بعد از ارتکاب.

در این مقاله شما می توانید با مجازاتی که قانون برای رانندگان مست تعیین کرده و نوع پرداخت خسارت توسط بیمه آشنا شوید.

بر اساس ماده 714، مرتکب جرم قتل غیر عمد در رانندگی به مدت 6 ماه تا 3 سال حبس و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دَم محکوم می شود و مطابق ماده 718 قانون مجازات اسلامی، در صورتی که راننده مست باشد به بیش از دو سوم حداکثر مجازات محکوم می شود مضاف بر این شخص مست از یک تا پنج سال ممکن است از رانندگی محروم شود و بر اساس ماده 717، اگر منجر به صدمه بدنی شود، مرتکب به حبس از یک تا پنج ماه و پرداخت دیه محکوم می شود.

اما موضوع اصلی مربوط به ماده 718 یعنی رانندگی در حال مستی است؛ در این زمینه به ماموران راهنمایی و رانندگی اختیار داده شده است، در صورت مشکوک بودن راننده به مستی بوسیله دستگاه های مخصوص تنفسی تست الکل بگیرند و در صورتی که تست الکل مثبت باشد یا مواد روانگردان مصرف کرده باشد، مطابق قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی علاوه بر جریمه 400 هزار تومانی (بر اساس نرخ سال 1397) و ضبط گواهینامه به مدت 6 ماه، متخلف را به مراجع قضایی می فرستند تا علاوه بر جرائم مذکور از نظر مقررات جزایی نیز کیفر شود. این کیفر تحت عنوان قانون شرب خمر مجازات شلاق و حبس را برای متخلف در پی دارد.

خوردن مسکرات و روانگردان ها به جهت خطرزدایی برای فرد، سرنشینان و افراد جامعه، ایجاد حادثه کرده و جان انسان ها را به خطر می اندازد، نه از دیدگاه اسلامی بلکه از دیدگاه اجتماعی مورد سرزنش و تقبیح قرار گرفته است، به گونه ای که در کشورهایی که مصرف مسکرات عواقب و مجازات قانونی ندارد، رانندگی در حالت مستی مجازات سنگینی دارد؛ بنابراین رانندگی در حالت مستی هم یک تخلف و هم یک جرم تلقی می شود. جالب است بدانیم در کشور کانادا حتی برای اماکنی مثل بارها یا مراکزی که خدمات مرتبط با راننده های مست ارائه می دهند، اگر به متخلف خدماتی ارائه شود و آن فرد به قصد رانندگی مکان را ترک کند، برای صاحب آن مکان مجازاتی در نظر گرفته است.

بنابراین اگر راننده مست تصادف کند، مجازات او در قانون طبق صراحت ماده 718 علاوه بر جبران خسارت به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور در بالا محکوم خواهد شد. در تصادف منجر به فوت قانونگذار طبق مجازات حبس را به ضمیمه خسارت برای مرتکبان این گونه جرائم در نظر گرفته است؛ بنابراین در صورت ارتکاب شخص به این جرائم با وصف مستی مجازات حداکثری و مجازات به بیش از دو سوم حداکثر نیز در انتظار فرد راننده است و بر اساس قانون برخورد سختگیرانه ای نسبت به این بزه (جرم) در نظر گرفته شده و اعمال می شود.

مطابق ماده 6 قانون بیمه شخص ثالث قدیم و ماده 16 قانون اصلاح شده بیمه شخص ثالث مصوب 1394، بیمه گر مکلف به پرداخت خسارت زیان دیده است اما می تواند از طریق مراجع قانونی برای دریافت تمام یا بخشی از وجوه پرداخت شده به شخصی که موجب خسارت شده مراجعه کند، این موارد رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روانگردان اگر موثر در وقوع حادثه باشد، به نحوی که به تایید نیروی انتظامی، پزشکی قانونی یا دادگاه رسیده باشد، موجب ایجاد حق برای بیمه گر خواهد بود. بنابراین اگر رانندگی همراه با مستی منجر به خسارت شود، بیمه پرداخت کننده خسارت می تواند از مقصر حادثه مطالبه خسارت کند.

مطلب مهم دیگری که در این خصوص وجود دارد، این است که اسناد پرداخت هزینه های خسارت طبق تبصره یک همین قانون در حکم اسناد لازم الاجرا هستند و شرکت بیمه برای وصول حق خود لازم نیست مراحل دادرسی را در دادگاه طی کند و می تواند با مراجعه به اداره اجرای ثبت اسناد رسمی اقدام به وصول مطالبات خود از هر طریق ممکن حتی ممنوع الخروج راننده کرده و حقوق مربوطه را وصول کند.

منابع

مقاله آموزشی «مجازات رانندگی در حال مستی و عواقب آن چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا گزارش علیرضا فلاح – وکیل پایه یک دادگستری در روزنامه قانون، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.