چطور با فرزند نوجوان خود صحبت کنید؟

انگار همین دیروز بود که فرزندتان خوشحال و سر حال با اخبار روز خود از دبستان به خانه باز می گشت. اما اکنون که دوران نوجوانی خود را سپری می کند، بی صدا در خانه را باز می کند و مستقیم به اتاق خود می رود و تا موقع غذا شاهد او نخواهید بود.

این رفتار فرزندتان را به خود نسبت ندهید، احتمالاً او از دست شما عصبانی و قطعاً از شما متنفر نیست. او تنها سعی دارد تا یاد بگیرد چطور خود را از شما مستقل کند. به گفته دکتر دیانا دیوچا (متخصص روانشناسی) کودک در سنین پایین می خواهد شبیه پدر و مادر خود و نزدیک به آنها باشد. اما بلوغ، موجب بروز تغییرات زیادی در مغز می گردد که می گویند زمان آن رسیده است که به جای یک فرد وابسته به والدین، شخصیتی مستقل داشته باشند.

والدین احساس می کنند که فرزندشان در حال پَس زدن آنها است، اما این درست نیست و بچه ها دوست دارند با والدین خود ارتباط داشته باشند. آنها تمایل دارند با والدین خود درباره مسائل مهم صحبت کنند.

اما چگونه؟ گاهی هم صحبتی با فرزندتان بیشتر شبیه یک بازجویی می شود. بنابراین شما می توانید به کمک شش راهکار زیر، این گونه مشکلات را پشت سر بگذارید و فراموش کنید.

1) هم صحبتی با او را مفرح کنید.
دیوچا توصیه می کند هم صحبتی می تواند یک کار لذتبخش باشد و همیشه لازم نیست جدی و برای حل مشکلات انجام شود. در خانواده او، موزیک راهی برای تبادل و هم صحبتی است. هر کدام از اعضای خانواده، آهنگ و گروه موسیقی مورد علاقه خود را عنوان می کند، درباره آن صحبت می کنند و با هم به کنسرت آن می روند. برای خانواده شما شاید رفتن به تئاتر، سینما یا انجام یک ورزش دسته جمعی مصداق داشته باشد. بسیاری از مکالمات در حین انجام چنین تفریحاتی شکل می گیرند.

2) از صحبت رو در رو خودداری کنید.
با گفتن جمله «بنشین، باید با هم صحبت کنیم»، فرزندتان را تحت فشار قرار ندهید. در عوض سعی کنید موضوعات مهم را در زمان هایی که در حال انجام یک کار دو نفره هستید (مثلاً هنگام شستن ظرف ها یا پیاده روی) مطرح کنید. دکتر لورا مارکهام می گوید: «داخل ماشین یکی از مکان های مناسب برای هم صحبتی است، زیرا مستقیم به هم نگاه نمی کنید و در نتیجه مکالمه شما از شدت و جدیت کمتری برخوردار خواهد بود.»

3) اولویت بندی کنید.
امروزه نوجوانان مشغولیت های زیادی دارند و خیلی سخت می توانید همراه آنان وقت بگذرانید. اما تعطیلات تابستان فرصت مناسبی برای ارتباط است. با او برای صرف ناهار، خرید یک کفش جدید یا دویدن در پارک بیرون بروید. دنبال فرصت هایی باشید که در کنار هم تنها باشید تا او بتواند به راحتی درباره موضوع دلخواه خود صحبت کند.

4) واکنش های خود را مدیریت کنید.
واکنش جدی و خشن در هنگام صحبت درباره موضوعات مهمی مانند سیگار کشیدن یا برقراری ارتباط با جنس مخالف، جلوی صحبت کردن او را می گیرد.

دیوچا اضافه می کند بچه ها به همان میزان که به سخنان شما گوش می کنند احساس شما را نیز متوجه می شوند، بنابراین سعی کنید به احساسات خود غلبه کنید و آرام باشید. از حالت هشدار خارج شوید (حتی اگر در درون تان عصبانی هستید) و سعی کنید فقط به حرف های او گوش بسپارید و با گفتن جملاتی مثل «به نظر می رسد خیلی برایت ناراحت کننده بوده» و یا «می فهمم چقدر عصبانی هستی» اجازه دهید او بداند که آنچه می گوید، شنیده می شود.

5) با موضوعات ساده تر شروع کنید.
تمام لحظات دو نفره ای که با هم می گذرانید را پیرامون یک موضوع اصلی سپری نکنید، زیرا در این صورت از شما فاصله می گیرد. می توانید با پرسیدن سوال هایی درباره مسائلی که از اهمیت کمتری برخوردار هستند شروع کنید. مثلاً درباره ورزش او صحبت کنید. «واقعاً بازی کردن در چنین تیمی کار سختی است. من هیچگاه قادر نبودم مثل تو بازی کنم. در حال حاضر چه حسی داری؟» به خاطر داشته باشید که مهم نیست که آیا به این ورزش تمایل زیادی دارد یا از آن متنفر است و دیگر نمی خواهد در آن شرکت کند! مهم این است که با صحبت درباره این موضوعات بتوانید اعتماد او را جلب کنید.

6) کلمات جادویی به کار ببرید.
به جای بکار بردن «لطفاً» یا «ممنونم»، هنگام صحبت با فرزند نوجوان خود بگویید «از خودم می پرسم.» اگر فرزندتان درباره مسخره شدن توسط همکلاسی هایش یا ترس از کنفرانس دادن در کلاس شیمی سخن می گوید، از تلاش برای حل کردن مشکل او و دادن راه حل به او خودداری کنید. به جای آن بگویید «از خودم می پرسم چه کاری می توانی انجام دهی؟» یا «از خودم می پرسم چطور می توانی این مشکل را حل کنی؟»

میز غذا و مباحثه
مباحثات سر میز شام، یک راه خوب برای بررسی موضوعات مهم و اساسی پیرامون رابطه با جنس مخالف، زورگویی همسالان، مصرف سیگار و مواد مخدر، افسردگی و خودکشی است. دکتر مارکهام می گوید: «میز غذا باید محلی برای انجام مباحثات جالب خانوادگی باشد.» در صورتی که بتوانید واکنش های خود را کنترل و نقش خود را به خوبی ایفا کنید، نوجوان شما در این مکالمات شرکت خواهد داشت.

او توصیه می کند تا با مطرح کردن یک یا دو سوال یا داستانی از اخبار تلویزیون، موضوع را پیش بکشید و در مورد آن صحبت کنید. برخی از موارد احتمالی که می توانید به کار بگیرید عبارتند از:

• راستی بچه ها! امروز در روزنامه یک داستان درباره منتشر کردن عکس های بچه های دبیرستانی در اینستاگرام خواندم. نظرتان در این مورد چیست؟
• آیا در مدرسه بچه ها تقلب می کنند؟ آیا تقلب کردن در امتحانات، حتی در صورتی که هیچکس متوجه آن نشود، کار درستی است؟
• اگر با دوستان تان تنها باشید و یکی از آنها سیگار بکشد شما چه کاری انجام می دهید؟ به نظرتان کار جالبی انجام می دهد؟
• نظرتان درباره تفاوت ظاهری هنرپیشه های خارجی و افراد عادی چیست؟ دیدن آنها چه چیزی را به یادتان می اندازد؟

فرزند خود را یکباره با سوال های متعدد تحت فشار قرار ندهید. یک یا دو سوال مطرح کنید تا یک مکالمه واقعی به وجود آورید. مارکهام می گوید: «فرزندان شما تمایل دارند از نظر شما مطلع شوند، اما سعی کنید با ذهن باز به حرف های آنها گوش فرا دهید.»

رفتارهای پُر خطر
اما درباره رفتارهای نگران کننده ای مانند دیر بازگشتن به خانه بدون اجازه شما یا مراوده با دوستانی که سیگار می کشند، چطور باید رفتار کنید؟ دیوچا توصیه می کند از بروز چنین رفتارهایی جلوگیری کنید. آزادی های مجاز را از او دریغ نکنید اما درباره خط قرمزها صریح باشید.

سعی کنید به فرزندتان راه حل هایی برای مواقع مواجهه با افراد با رفتارهای پُر خطر نشان دهید و به آنها اطمینان ببخشید که شما از آنها در چنین شرایطی حمایت خواهید کرد.

سعی کنید به جای خط قرمزها، آزادی های مناسبی برای او در نظر بگیرید. این دوران، سال های پُر خطر زندگی او است. اگر به جای اینکه نگاهی مخالف و خصمانه به او داشته باشید، سعی کنید به کشمکش های درونی او احترام بگذارید. در این صورت احتمال بروز رفتارهای خطرناک در او خیلی کمتر خواهد بود.

[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]

مقاله علمی و آموزشی «چطور با فرزند نوجوان خود صحبت کنید؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله وب سایت WebMD ترجمه شده توسط مجله سلام سلامت به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.

[/toggle]