چگونه CPU مناسب برای کامپیوتر خود انتخاب کنیم؟

بدون شک انتخاب پردازنده یا CPU مناسب، مهم ترین و تاثیرگذارترین تصمیمی است که زمان خرید یا ارتقای سخت افزار یک کامپیوتر شخصی می گیرید. سرعت بالاتر و تعداد هسته های بیشتر تاثیر محسوسی بر عملکرد کلی سیستم دارند و باعث بهبود عملکرد، اجرای روان بازی ها و تکمیل سریع تر پردازش های سنگین مثل ویرایش ویدئو می شود. همچنین بسیاری از قطعات دیگر بخصوص مادربورد باید با توجه به پردازنده انتخابی خریداری شود، چرا که هر پردازنده ای سوکت اتصال مخصوصی دارد و با چیپ ست های معینی سازگار شده است.

در این مقاله شما می توانید با موارد مهم در زمان خرید CPU آشنا شوید.

مشخصات کلیدی پردازنده ها

هر پردازنده مثل تمام قطعات الکترونیکی دیگر، یک صفحه مشخصات فنی یا Spec Sheet دارد که در بردارنده همه اطلاعات تکنیکی محصول به شکل اعداد متناظر با مشخصات مختلف است. این اطلاعات برای مقایسه عملکرد و رفتار پردازنده ها با یکدیگر و انتخاب مدل مناسب ضروری است، ولی می تواند برای افراد غیر حرفه ای سردرگم کننده باشد. در این بین چند مورد است که توجه به آنها برای داشتن یک انتخاب آگاهانه کافی است:

سرعت پردازنده

سرعت پردازنده یا Clock Speed که در واحد گیگاهرتز (GHz) اندازه گیری می شود سرعت پردازش را نشان می دهد و مسلماً هرچه بالاتر باشد، پردازنده سریع تر است. بیشتر پردازنده های جدید بر اساس حجم پردازش مورد نیاز و دمای تراشه سرعت خود را در دو حالت بالا و پایین تنظیم می کنند. در نتیجه در مقابل این مشخصه دو سرعت پایه (کمینه) و توربو (بیشینه) را مشاهده خواهید کرد.

تعداد هسته ها

هسته ها در واقع پردازنده های مجزا در داخل پردازنده بوده و به پردازش موازی کمک می کند. پردازنده های امروزی می توانند از 2 تا 32 هسته داشته باشند، هر چند پیکربندی های 4 تا 8 هسته ای بیشترین سهم را در بازار به خود اختصاص داده است. هر هسته می تواند به صورت مستقل پردازش های مربوط به خود را انجام دهد و با اینکه پردازنده های پایه با معماری دو هسته ای و عملکرد حداقلی هم تولید می شود، در صورتی که از نظر مالی تحت فشار نیستید حداقل به 4 تا از آنها نیاز خواهید داشت.

تعداد Threadها

این مشخصه تعداد پروسس یا رشته های مستقل پردازشی را که یک تراشه می تواند به صورت همزمان انجام دهد، نشان می دهد که به صورت نظری به پردازنده ای با تعداد هسته کمتر امکان عملکردی مشابه پردازنده ای با تعداد هسته بیشتر را می دهد. بسیاری از پردازنده های جدید از این توانایی که Multithreading نامیده می شود و به یک هسته اجازه تولید دو رشته پردازش موازی را می دهد، برخوردار است. هرچه تعداد Threadها بیشتر باشد توانایی انجام چند کار به صورت همزمان بهبود یافته و سرعت سیستم در اجرای برنامه های نیازمند به پردازش های موازی سنگین مثل برنامه های ویرایش ویدئو و ترنسکودرها بالاتر می رود.

TDP

پروفایل حرارتی طراحی شده یا TDP بیشترین حرارت تولید شده توسط تراشه در سرعت های استاندارد را نشان می دهد و با واحد وات اندازه گیری می شود. اگر بدانید مثلاً پردازنده Core i7 – 8700k اینتل TDP برابر با 95 وات دارد، می توانید خنک کننده CPU متناسب با حرارت تولید پردازنده و پاور مناسب برای تامین قدرت آن را هم انتخاب کنید. البته به خاطر داشته باشید که پردازنده های اورکلاک شده حرارت بسیار بیشتری تولید می کنند، پس اگر قصد این کار را دارید باید بدانید سیستم خنک کننده و پاور انتخابی شما هم قدرتی بیشتر از TDP ذکر شده صفحه مشخصات فنی داشته باشد. همچنین TDP بالاتر معمولاً به معنی عملکرد بهتر است.

حافظه کش

حافظه داخلی پردازنده برای افزایش سرعت دسترسی به اطلاعات و دستورالعمل های منتقله بین حافظه رم و پردازنده بکار برده می شود. حافظه کش سه نوع کلی دارد: L1 که از همه سریع تر است، L2 که فضای بیشتر و سرعت پایین تری دارد و L3 که جادار، ولی به نسبت کند است. وقتی داده های مورد نیاز پردازنده در حافظه کش نباشد به حافظه رم رجوع می کند که به دلیل وجود فاصله فیزیکی بیشتر در مدار باعث کاهش سرعت می شود. البته خیلی روی این مورد حساس نشوید، چون نمی توان به سادگی از روی مقدار کش، عملکرد واقعی سیستم را تخمین زد و موارد مهم دیگری برای انتخاب وجود دارد.

AMD یا Intel، کدام بهتر هستند؟

تا حدود سال 2017 این سوال پاسخ مشخصی داشت، چرا که AMD در تمام زمینه ها عقب تر از بازیگر اصلی این بازار یعنی اینتل بود، اما AMD با تولید سری پردازنده های Ryzen و بکارگیری فناوری هایی مثل Hyperthreading توانسته با افزایش کارآیی، فاصله خود را با اینتل کاهش دهد. در واقع می توان گفت در سیستم های کاری نیازمند به محاسبات موازی و بکارگیری همزمان چند هسته با هم، پردازنده های AMD در آزمایش ها عملکرد بهتری از خود نشان می دهد. البته اینتل هم قافیه را نباخته و در کنار تمرکز بر کاهش مصرف انرژی و بهبود راندمان پردازنده ها که برای بازار بزرگ و هنوز رو به رشد کاربران لپ تاپ بسیار مهم است، هنوز هم در عملکردهایی مثل اجرای بازی های کامپیوتری با گرافیک سنگین، حرف اول را می زند.

پس اگر می خواهید از نهایت ظرفیت کارت گرافیک خود برای اجرای روان بازی روی یک صفحه نمایش بزرگ گیمینگ استفاده کنید، بهتر است دنبال پردازنده های اینتل باشید، اما اگر قصدتان ساخت پویانمایی، تصاویر سه بعدی یا ویرایش ویدئو در سطح حرفه ای است، پردازنده های جدید AMD با معماری Zen2 با هسته ها و ظرفیت پردازش موازی بیشتر، انتخاب بهتری است.

سرعت پردازنده، تعداد هسته یا تعداد Threadها؟

جواب این سوال واقعاً به شما و کاری که می خواهید با سیستم تان انجام دهید، بر می گردد. سرعت پردازنده بیشتر معادل کاهش زمان واکنش سیستم به فرامین کاربر و افزایش سرعت بارگذاری برنامه ها است (که البته مقدار رم و سرعت حافظه اصلی سیستم نیز در آن تاثیر جدی دارند). همچنین پردازنده های با سرعت بالاتر می توانند پروسس های تک رشته ای (مثل ویرایش صدا و بسیاری از بازی های محبوب و نه چندان قدیمی) را سریع تر اجرا کنند. هر چند بسیاری از نرم افزارهای جدید هم از ظرفیت چند رشته ای و چند هسته ای پردازنده های مدرن استفاده می کنند. کاربرانی که همیشه چند نرم افزار را به صورت همزمان اجرا می کنند یا با ویدئوهای بسیار با کیفیت، طراحی سه بعدی، نرم افزاهای مهندسی و ساخت پویانمایی سر و کار دارند باید دنبال پردازنده ای با تعداد هسته های بیشتر باشند، اما برای بیشتر کاربران یک پردازنده 4 تا 8 هسته ای با سرعتی بین 3 تا 4 گیگاهرتز ایده آل است.

نتیجه گیری

وقتی می خواهید یک پردازنده جدید بخرید، اول از خودتان بپرسید قرار است با آن دقیقاً چه کار کنید. سپس حساب کنید چقدر می توانید بودجه برای خرید پردازنده و دیگر قطعات سیستم مثل رم، حافظه اصلی و پاور به صورت یکجا هزینه کنید. پردازنده، مغز متفکر سیستم و اصلی ترین قطعه کامپیوتر شما است، اما استفاده از یک پردازنده بسیار قوی کنار رم ناکافی و هارد دیسک های مکانیکی کند معقول نیست. در نهایت به اطلاعات فنی ارائه شده توسط سازندگان اکتفا نکنید و با خواندن مقالات بررسی و مقایسه فنی در اینترنت و مطبوعات، عملکرد واقعی پردازنده ها را که اطلاعات شان در آزمایش های استاندارد و شرایط کنترل شده ثبت می شود، پیش از خرید مقایسه کنید.

• سرعت پردازنده از تعداد هسته های آن مهم تر است: اگر بخواهیم خیلی ساده بیان کنیم، سرعت بالاتر پردازنده یعنی سرعت بیشتر در اجرای پردازش های معمول مثل اجرای بازی ها، در حالی که تعداد هسته ها برای اجرای سریع تر پردازش های سنگین و موازی مثل رندر سه بعدی یا پردازش داده های عددی کاربرد دارد.
• آخرین مدل را بخرید: در طولانی مدت، خریداری یک پردازنده قدیمی با فناوری منسوخ برایتان گرانتر از خرید یک پردازنده آخرین مدل تمام خواهد شد. بودجه بندی را برای کل سیستم در نظر بگیرید، هرگز یک پردازنده قوی را در سیستمی که هارد، رم و کارت گرافیک ضعیف دارد بکار نگیرید و از ابتدا بودجه را طوری تنظیم کنید که کل سخت افزار سیستم در یک رده باشد.
• اورکلاک کردن را فراموش کنید: برای بیشتر کاربران پرداخت هزینه بیشتر برای داشتن امکان اورکلاک یا تقویت عملکرد پردازنده کاربردی نیست و توجیه اقتصادی ندارد.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «چگونه CPU مناسب برای کامپیوتر خود انتخاب کنیم؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله خشایار مریدپور، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.