افسردگی در بیماران مبتلا به MS
مولتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis) یا ام اس (MS) یک بیماری خود ایمنی است؛ بدین معنا که سیستم ایمنی بدن به سلول های عصبی خودش حمله می کند. سیستم اعصاب مرکزی وظیفه انتقال پیام ها بین مغز و سایر اعضای بدن را بر عهده دارد.
رشته های عصبی بوسیله یک غلاف محافظتی به نام میلین (Myelin) پوشیده شده اند. در بیماری ام اس سیستم ایمنی بدن شروع به آسیب رساندن به میلین ها کرده و این امر موجب اختلال در انتقال پیام توسط سیستم عصبی می شود. علاوه بر اختلال حرکتی، احتمال بروز بیماری های روانپزشکی نیز در بیماران ام اس وجود دارد.
بیماری مولتیپل اسکلروزیس به عنوان یک بیماری مزمن به دلایلی از جمله بروز ناگهانی، درگیری فرد در دوره جوانی، نداشتن پیش آگهی و درمان قطعی، آسیب به سیستم عصبی و اختلال های ناشی از آن در عملکرد روزانه فرد و عوارض مصرف برخی از داروها می تواند باعث بروز استرس، اضطراب و افسردگی در مبتلایان شود.
آگاهی از میزان استرس، اضطراب و علائم افسردگی در بیماران می تواند گامی موثر در جهت مقابله با این علائم باشد. در این مقاله شما می توانید با افسردگی در بیماران مبتلا به MS و راه های کنترل آن آشنا شوید.
علائم افسردگی چیست؟
در هنگام بروز بیماری افسردگی، احساس ناراحتی و یا تحریک پذیری بیش از حد در افراد به وجود می آید؛ انرژی لازم برای انجام فعالیت های روزانه کم شده و فرد احساس خستگی می کند.
همچنین میزان لذت بردن از زندگی و امور مورد علاقه کاهش می یابد و فرد احساس ناامیدی و بی ارزشی می کند. سایر علائم مانند عدم توانایی در تمرکز، عدم قدرت تصمیم گیری صحیح، بی خوابی یا خواب زیاد، تغییر الگوی اشتها و تغییر در وزن، کاهش روابط اجتماعی، کاهش میل جنسی، دردهایی که علت مشخصی برای آن یافت نمی شود و احساس گناه نیز می توانند از نشانه های بیماری افسردگی باشند.
در مبتلایان به بیماری ام اس نوسانات روحی و تحریک پذیری منجر به تغییرات سریع و غیر قابل پیش بینی در احساسات می شود. بیماران ام اس به دلیل نگرانی از وضعیت جسمانی خود، به شدت در معرض ابتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی قرار دارند.
کنترل افسردگی در بیماران ام اس
در بیماران مبتلا به ام اس، اغلب تمرکز اصلی درمان روی علائم جسمی بیماری است؛ اما در نظر داشته باشید سلامت روان نیز در کیفیت زندگی روزانه افراد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
درگیری با یک بیماری مزمن که فعالیت های روزانه شما را تحت تاثیر قرار می دهد، می تواند موجب اختلال های روحی و در نهایت افسردگی شود. برای پیشگیری از بروز علائم افسردگی در حد توان باید استرس های روزمره زندگی خود را کاهش دهید. انجام فعالیت هایی که برای شما نشاط آور است می تواند به پیشگیری از افسردگی کمک کند. حفظ ارتباط های اجتماعی، شرکت در فعالیت های گروهی، انجام فعالیت های ورزشی و یا هنری می تواند به بهبود روحیه منجر شود.
اجتناب از مصرف مواد اعتیادآور (مانند الکل و دخانیات) نیز در پیشگیری از افسردگی موثر می باشد. نکته مهم در این زمینه توجه به علائم افسردگی و شناسایی به موقع این علائم است. در صورتی که هر یک از علائم افسردگی را احساس کردید، حتماً به پزشک و یا مشاور خود مراجعه کنید تا بر اساس تشخیص آنها روش های روان درمانی یا دارو درمانی برای شما تجویز شود.
بی ثباتی عاطفی یکی از جنبه های چالش برانگیز در بیماران مبتلا به ام اس می باشد. مشاوره و حمایت خانواده برای مدیریت این نوسانات عاطفی بسیار مهم و کمک کننده است.
درمان افسردگی
اولین قدم جهت دریافت درمان مناسب برای افسردگی تشخیص صحیح بیماری است و این امر با مراجعه به موقع به پزشک میسر می گردد. پزشک بر اساس شرایط شما، شدت بیماری و علائمی که گزارش می کنید ممکن است از تجویز داروهای ضدافسردگی و یا داروهای ضد اضطراب جهت کنترل بیماری استفاده نماید. همراه با تجویز داروهای ضد افسردگی، ممکن است استفاده از جلسات مشاوره و یا روان درمانی به شما پیشنهاد شود.
استمرار در مشاوره و روان درمانی در کنار استفاده از داروهای ضد افسردگی به بهبود سریع تر بیماری کمک می کند. با استفاده از درمان های روان شناختی، فرد می تواند مهارت های خودشناسی و کنترل هیجانات منفی و استرس را آموخته و در مورد چالش های پیش رو تصمیم گیری منطقی داشته باشد؛ همچنین افکار مثبت را جایگزین افکار منفی نماید.
تغییر سبک زندگی نیز از عوامل مهم و تاثیرگذار بر بهبود وضعیت سلامت روان افراد می باشد. اهمیت دادن به تغذیه مناسب و انجام فعالیت های فیزیکی متناسب با شرایط بیماری (زیر نظر متخصصین کاردرمانی، طب فیزیکی و پزشک معالج) می تواند در بهبود وضعیت روحی افراد کمک کننده باشد.
مطالعات نشان می دهند، درمان افسردگی در بیماران مبتلا به MS موجب پایبندی بهتر آنها به درمان های دارویی، بهبود اختلالات شناختی و رفتاری، کاهش علائم خستگی، افزایش کیفیت زندگی و کاهش سرعت روند پیشرفت بیماری بوده است.
همچنین استفاده از داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب در کاهش عودهای مجدد حملات، ناشی از استرس ها موثر بوده اند.
بیماری افسردگی از علت های مهم خودکشی است و یکی از دلایل بالا بودن میزان خودکشی در بیماران مبتلا به ام اس، عدم تشخیص درست افسردگی و درمان نشدن این افراد است. شناسایی علامت های خطر خودکشی و تشخیص به موقع آن جهت جلوگیری از آسیب های احتمالی افراد به خود، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. سلامتی شما آرزوی ما است.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «افسردگی در بیماران مبتلا به MS»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله دکتر لادن ادیب عشق در مجله سلام سلامت، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
