آیا خارج شدن روح از بدن واقعیت دارد؟
تصور کنید بالای سر بدن خودتان شناور هستید و به خود فیزیکی تان (بدن تان) نگاه می کنید! بعضی افراد استدلال می کنند چنین چیزی که به نام تجربه خارج از بدن (Out-of-body experience) هم شناخته می شود، نشان می دهد که ذهن آگاه یا حتی روح انسان قادر است از بدن خارج شود. در تایید همین تفسیر، افرادی که از یک تجربه نزدیک به مرگ نجات یافته اند، معمولاً چنین حس خارج از بدنی را به خاطر می آورند؛ بطوریکه انگار ماهیت روحی آنها از وجود جسمی شان جدا شده باشد.
هر چند، توجیه علمی تجربه خارج از بدن زمینی تر از این حرف ها است، دانشمندان عصب شناسی و روانشناسی بر این باور می باشند که چنین تجربه ای به دلیل اختلال در پردازش عصبی اتفاق می افتد. در افرادی که به مرگ نزدیک می شوند، مثل کسانی که از یک ایست قلبی جان به در برده اند، کمبود اکسیژن مغز و آزاد شدن بعضی مواد نور و شیمیایی به دنبال سانحه است که سبب می شود احساس طبیعی فرد از جسمش مختل شده و با چنین تجربه ای مواجه شود. یادآوری اینکه خودمان را از بالا دیده باشیم یا مثلاً جراحان را در حال عمل کردن جسم خودمان مشاهده کرده باشیم، می تواند نوعی توهم یا حافظه اشتباه باشد که به دنبال تلاش برای توجیه حسی که در آن لحظه داشته ایم در ذهن ما ایجاد می شود.
دلیل دیگری که با توجیه علمی فوق همخوانی دارد این است که چنین تجاربی در اشخاص مبتلا به مشکلات وستیبولار بسیار شایع تر از دیگران می باشد. سیستم وستیبولار (Vestibular system) در گوش داخلی واقع شده و برای حفظ تعادل بدن و آگاهی فضایی لازم است. همچنین مصرف برخی داروهای روانگردان نیز می تواند سبب تجربه خارج از بدن شود که احتمالاً به دلیل تاثیر این مواد بر پردازش حسی در مغز باشد.
به علاوه، پژوهشگران توانسته اند تجربه خارج از بدن را فقط با گیج کردن سیستم های حسی در داوطلبان سالم ایجاد کنند. به عنوان مثال دانشمندان موسسه کارولینسکا در استکهلم به داوطلبان عینکی دادند که منظره پشت سرشان را از طریق یک دوربین برای آنها نمایش می داد. به این ترتیب آنها می توانستند خودشان را از پشت ببینند. سپس پژوهشگران همزمان ضربه ای به قفسه سینه فرد و روی دوربین وارد کردند. این اتفاق سبب شد داوطلبان احساس کنند در پشت بدن خودشان شناور هستند.
این حقیقت که می توان تجربه خارج از بدن را برای اشخاص سالم ایجاد کرد، بر ضد (علیه) توجیهات غیر علمی این پدیده است.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «آیا خارج شدن روح از بدن واقعیت دارد؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.
