آیا نوع تغذیه می تواند بر قدرت حافظه تاثیرگذار باشد؟

تغذیه صحیح، رشد مناسب را میسر می سازد، به تندرستی و طول عمر می انجامد و با تاثیر روی مغز و روان، سبب رشد فکری می گردد. تا اوایل سده نوزده میلادی، مفهوم تغذیه و غذا خوردن تنها به پُر کردن شکم و رفع گرسنگی منتهی می شد و نوع و کیفیت آن مورد توجه نبود، ولی از این تاریخ به بعد آرام آرام بشر دریافت که رشد و سلامت انسان با تغذیه ارتباط مستقیم دارد. بنابراین تغذیه نه تنها در رشد جسمی و ظاهری انسان تاثیر می گذارد، بلکه روح و روان انسان نیز از آن تاثیر می پذیرد.

حالا آیا واقعاً نوع تغذیه می تواند بر قدرت حافظه تاثیرگذار باشد؟ این سوالی است که برای مدت ها ذهن دانشمندان و محققان را درگیر کرده بود؛ و نتایج بدست آمده نشانگر آن بود که نوع مواد غذایی در تغذیه می تواند در تشکیل و ترمیم سلول های مغزی دخالت داشته باشد و تاثیر مستقیمی بر کارآیی حافظه و قدرت یادگیری و به یادسپاری افراد داشته باشد.

باید پذیرفت که هوش و قدرت حافظه رابطه مستقیمی با تغذیه دارند. تحقیقات دانشگاه بریستول بریتانیا نشان می دهد که بین مصرف خوراکی های فرآوری شده و کاهش ضریب هوشی کودکان ارتباط معناداری وجود دارد. مصرف خوراکی هایی مانند چیپس، شکلات و پفک می تواند به هوش کودکان آسیب جدی وارد نماید.

متخصصان علم تغذیه نیز با بررسی مواد غذایی، میوه و سبزیجات دریافته اند که بعضی از مواد غذایی باعث تقویت حافظه می شوند.

افرادی که از قدرت حافظه و یادگیری خود رضایت ندارند، با رعایت بعضی از نکات می توانند مغز خود را تقویت کرده و حافظه خود را گسترش دهند. یکی از مهم ترین و اساسی ترین این راه ها، داشتن تغذیه ای صحیح است. شما می توانید در ادامه با مواد غذایی سالم مناسب برای تقویت حافظه خود آشنا شوید.

پنج عامل اصلی در سلامت و چرخه انرژی

1) مواد غذایی
انرژی بدن از طریق خوردن مواد غذایی تامین می گردد. مواد غذایی که ما مصرف می کنیم، درون سیستم گوارشی ما، تحت تاثیر آنزیم های گوارشی هضم شده و به ریز مغذی ها و درشت مغذی ها تبدیل می شوند.

2) آب
ریز مغذی ها و درشت مغذی ها برای اینکه بتوانند وارد سلول ها بشوند تا به عنوان سوخت بسوزند نیازمند آب می باشند تا این انتقال صورت پذیرد.

3) اکسیژن
برای اینکه مواد غذایی درون سلول بتواند بسوزد و انرژی خود را آزاد کند، مثل هر سوخت دیگری در طبیعت، نیازمند اکسیژن است.

4) خواب مناسب
بدن هر فرد مجموعه ای از سیستم های زنده و هوشمند است که نمی تواند بطور دائمی فعالیت نماید. خواب مناسب در تجدید قوا و بازسازی بافت های فرسوده می تواند بسیار مفید واقع باشد.

5) فعالیت بدنی و ورزش
چهار عامل فوق، شامل غذا، آب، اکسیژن و خواب از عوامل حیاتی و تاثیرگذاری هستند که نبودشان حیات انسان را به خطر می اندازد، ولی فعالیت بدنی و ورزش به عنوان عامل پنجم، باعث افزایش چشمگیر تولید انرژی در سطح بدن و افزایش دفع مواد زائد از بدن می شود. همچنین ورزش و تحرک بدنی باعث ترشح هورمونی به نام اندورفین در سطح مغز می شود که این هورمون در بدن ایجاد نشاط و شادابی می نماید.

عادت های صحیح تغذیه
برای کارکرد بهتر مغز و بهره مندی حداکثری از پتانسیل ذهن، باید فرآیند هضم غذا در بدن به بهترین شکل ممکن انجام پذیرد. بنابراین لازم است تا برخی از عادت ها و رفتارهای صحیح در مورد تغذیه یاد گرفته شود؛ که اگر این رفتارها در زندگی هر شخص تبدیل به عادت شوند، بخش مهمی از سلامتی جسمی و ذهنی او تامین خواهد شد. رفتارهای زیر برخی از این عادت های مفید می باشند:

1) صبحانه، نهار و شام به همراه دو میان وعده صبح و عصر به شما پیشنهاد می گردد. یعنی صبح و ظهر بعد از خوردن صبحانه و نهار به فاصله سه ساعت یک میان وعده میل کنید. میان وعده می تواند به صورت میوه مصرف شود.

2) سبزی ها و میوه های مختلف فصلی در سفره غذایی حداقل 5 نوبت در روز فراموش نشود.

3) روزانه 3 وعده لبنیات شامل شیر، پنیر و ماست مصرف شود.

4) در هر هفته 2 وعده ماهی و 2 وعده گوشت قرمز مصرف نمایید.

5) روزانه 8 تا 10 لیوان آب مصرف نمایید.

6) شب قبل از خواب و صبح ها بلافاصله بعد از بیداری یک لیوان آب بنوشید.

7) 20 تا 30 دقیقه قبل از غذا یک لیوان آب و یا مقداری سالاد میل کنید.

8) صبحانه را کامل میل کنید و از ترکیبات پروتئین و کربوهیدرات مثل نان به همراه پنیر و گردو، تخم مرغ آب پز، حبوبات پخته و… استفاده کنید.

9) شام را سبک و قبل از ساعت 9 شب میل کنید.

10) از مصرف قند و شکر و فرآورده های آن مانند مربا و شیرینی خودداری نمایید.

11) یک ساعت قبل و بعد از غذا چای و قهوه مصرف نکنید.

12) زمان خواب باید حداقل یک ساعت از مصرف غذا گذشته باشد.

13) سبزی ها را حتماً تازه و ترجیحاً خام مصرف کنید.

14) از مصرف غذاهای پرچرب مثل سس ها، کره، لبنیات چرب و گوشت پرچرب خودداری کنید.

15) بهتر است به جای آبمیوه از خود میوه استفاده کنید.

16) در ساعات منظم و مشخص در شبانه روز غذا بخورید و هیچگاه، هیچ یک از وعده های غذایی خود را حذف نکنید.

17) سعی کنید به جای تنقلات از مغز دانه های گیاهی (آجیل) مانند بادام، گردو، پسته و میوه های خشک مثل کشمش و توت خشک استفاده نمایید.

18) بلافاصله بعد از خوردن غذا، مطالعه و فعالیت های شَدید جسمی انجام ندهید.

19) از خوردن غذاهای آماده و فست فود خودداری نمایید.

20) غذا را در محیطی آرام و با اعصاب راحت و در نور کافی میل کنید.

مواد غذایی که باعث تقویت حافظه می شوند.

1) ویتامین ب 1 (B1)
این دسته از ویتامین ها در فرآیند متابولیسم (سوخت و ساز) قندها نقش بسیار مهمی دارند، بدین معنی که بدون وجود این مواد، قندها توسط سلول های مغزی و دیگر سلول ها قابل استفاده نیستند. مواد غذایی دارای ویتامین ب 1 عبارتند از: گوشت و سبزیجات تازه.

2) ویتامین ب 12 (B12)
این ویتامین برای نگهداری سلول های عصبی ضروری است و باید مقدار آن در بدن در حد نرمال باشد. کمبود این ویتامین موجب کاهش سطح ادراک و آگاهی می گردد. مواد غذایی حاوی ویتامین ب 12 عبارتند از: جگر، گوشت ها، تخم مرغ و شیر.

3) ویتامین ای (E)
این ویتامین مغز انسان را از آسیب حفظ کرده و مانع از کاهش هوش، در انسان می شود. روغن آفتاب گردان و جوانه گندم به دلیل دارا بودن این ویتامین، از صدمات اکسیداتیو ایجاد شده توسط رادیکال های آزاد در ساختمان سلول جلوگیری می کنند.

4) ویتامین ب 9 (B9) یا اسید فولیک
تحقیقات ثابت کرده در اثر کاهش اسید فولیک، مشکلاتی نظیر کاهش سطح ادراک در افراد و اشکال در یادآوری و تمرکز حواس به وجود آید. اسید فولیک در مواد غذایی مانند سبزیجات، توت فرنگی، موز، طالبی، غلات، لوبیای پخته، اسفناج خام، کاهو و کلم موجود می باشد.

5) امگا 3
این اسید چرب غیر اشباع باعث کاهش کلسترول بد خون شده (LDL) و کلسترول خوب خون (HDL) را افزایش می دهد، مانع گرفتگی و تنگی عروق شده و توانایی های فرد را در پاسخگویی به سوالات تستی افزایش می دهد. این ماده در مواد غذایی مختلف مانند ماهی، بادام، گردو، زیتون، کنجد، آجیل ها، سویا و جوانه گندم وجود دارد.

6) آهن
این ماده ی معدنی مهم در ساختمان گلبول های قرمز بدن، باعث رساندن اکسیژن کافی به مغز و بافت های فرسوده بدن می شود. کمبود آهن می تواند باعث تنبلی، کندی و خستگی زودرس شود و مطالعه با نشاط را در فرد دچار مشکل نماید. گوشت قرمز، سبزیجات با برگ های سبز تیره، حبوبات، ماهی و مرغ دارای آهن می باشند. توجه داشته باشید غذاهای آهن دار بهتر است همراه با ویتامین ث (C) مصرف شوند؛ چون این ویتامین به جذب آهن در بدن کمک می نماید.

7) ید
یک ماده معدنی بسیار مهم است که در ساختمان هورمون های تیروئیدی شرکت دارد و این هورمون ها سوخت و ساز کل بدن را کنترل می کنند. کمبود ید باعث اختلال در تفکر، تمرکز، آموزش پذیری و یادگیری در انسان می شود. مواد غذایی حاوی ید عبارتند از غذاهای دریایی شامل ماهی، صدف، میگو و نمک غنی شده با ید.

8) منیزیم
یکی دیگر از مواد معدنی بسیار مهم است که نقش بسزایی در یادگیری دارد. کاهش این ماده در بدن موجب کاهش تمرکز و یادگیری در انسان می شود. مواد غذایی حاوی منیزیم عبارتند از: بادام، نخودچی، کشمش، فندق، گردو، لوبیا و نخود.

9) بور
یک ماده معدنی مهم است که در بهبود تمرکز و حافظه ی کوتاه مدت نقش اساسی دارد. سیب، کلم بروکلی و آوکادو به وفور دارای این ماده معدنی هستند.

10) آنتی اکسیدان
این مواد موجب بهبود انتقال پیام های عصبی شده و خون رسانی به مغز و سلول های عصبی را تسهیل می کند. این مواد به وفور در چای سبز، اسفناج، سویا، زغال اخته، توت فرنگی و کلم قرمز یافت می شود.

غذای مقوی برای مغز کودک

1) اسفناج
این گیاه به دلیل آنزیم هایی که در برگ های خود دارد، سیناپس بین سلول ها را تسهیل می کند و موجب تقویت هوش کودک می شود. اسفناج دارای اسید فولیک است که موجب تقویت حافظه نیز می گردد.

2) غلات
غلات یک صبحانه سالم برای حفظ انرژی کودک در طول ساعات مدرسه بوده که از اهمیت بالایی برخوردار است و موجب افزایش تمرکز و تقویت حافظه یادگیری کودکان می شود. در صورتی که کودک شما از خوردن غلات به هر دلیلی امتناع می کند می توانید از تخم مرغ آب پز به جای آن استفاده کنید.

3) ماهی های چرب
ماهی نیز یکی دیگر از مواد غذایی است که باعث تقویت و رشد سریع تر سلول های مغز می شود. ماهی های چرب مثل ماهی سالمون و آزاد، تن و ساردین منبع غنی امگا 3 هستند، که بطور چشمگیری به تقویت سلول های مغز جهت افزایش یادگیری و تمرکز، کمک می کنند و عامل مهمی برای تقویت ضریب هوشی می باشند. اگرچه ماهی های تن نیز منبعی غنی از امگا 3 هستند اما مانند سالمون اسید چرب ندارند.

4) تخم مرغ آب پز
سفیده تخم مرغ منبع شناخته شده و غنی پروتئین است اما زرده تخم مرغ که دارای کولین فراوانی است به تکامل ذهنی و تقویت حافظه کودکان کمک می کند. هرگز کودکان خود را بدون خوردن صبحانه به مدرسه نفرستید و سعی کنید در این صبحانه حتماً تخم مرغ وجود داشته باشد. به کودکان خود کمتر نیمرو بدهید. سعی کنید بیشتر تخم مرغ آب پز برایشان آماده کنید.

5) کره بادام زمینی
بادام زمینی و کره بادام زمینی منبع بسیار خوبی از ویتامین E است، یعنی ویتامینی که دارای آنتی اکسیدان هایی است که غشای اعصاب را محافظت می کند. علاوه بر این، تیامین (ویتامین B1) به مغز و سلول های مغزی کمک می کند تا از گلوکز برای تولید انرژی استفاده کنند.

6) جو و جو پوست کَنده
جو یکی از آشناترین غلات برای کودکان است که برای مغز بسیار مفید است. جو انرژی مفید و سوخت کافی را برای مغز فراهم می کند. جو که دارای فیبر فراوانی است، مغز کودکان را تغذیه می کند تا در مدرسه عملکرد بهتری داشته باشد. جو همچنین منبع خوبی از ویتامین E و B، پتاسیم و روی است که بدن کودکان برای انجام عملکرد مغز با ظرفیت کامل به آن نیاز دارد.

7) سیب زمینی
این ماده غذایی سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین آ (A) است و می تواند با فعال کردن عصب ها، قدرت تفکر را بالا ببرد.

8) قره قات و توت فرنگی
توت فرنگی و قره قات نیز جزو مواد غذایی مفید و مغذی برای کودکان هستند. این میوه ها سرشار از آنتی اکسیدان هستند که ادراک، حافظه و ارتباط ذهنی را در کودک تقویت کرده و باعث رشد فکری و قدرت تمرکز می شود.

9) حبوبات
حبوباتی چون لوبیا چیتی، لوبیا قرمز، عدس، لپه و سایر حبوبات منبع غنی از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که باعث خون سازی در رگ ها و تقویت سلول های عصبی می شوند.

میوه های مفید برای افزایش حافظه و هوش کودکان

1) سیب
سیب خاصیت خنثی کردن و از بین بردن سموم و قدرت غذایی را یکجا دارد. در سیب مواد قلیایی وجود دارد که باعث از بین رفتن اسید اوریک می شود. افراد چاق که تمایل به لاغری دارند، می توانند در رژیم غذایی خود از سیب استفاده کنند. از آنجا که در سیب فسفر وجود دارد، موجب تقویت مغز و اعصاب می شود. این میوه دارای ویتامین های A و B و C و املاحی مانند کلسیم، فسفر، منیزیم، آهن، پتاسیم و سدیم است که برای همه ی سنین به خصوص کودکان بسیار مفید می باشد.

2) انگور
انگور دارای پتاسیم است؛ فسفات موجود در انگور موجب تقویت اعصاب، مغز، هوش و حافظه می گردد و منگنز موجود در انگور موجب رشد می شود. رنگ چهره را باز می کند و موجب تقویت عضلات است.

3) انار
این میوه ذهن را تقویت می کند و پاک کننده معده و روده است. سموم موجود در بدن را از بین برده و سلول های کبد را نیرو می بخشد. انار موجب دفع اوره، کلسترول و سموم دیگر از بدن می شود. آب انار در حفظ تعادل مایعات بدن بخصوص خون نقش مهمی دارد. املاح موجود در آب انار سریعاً جذب بدن می شوند.

4) خرما
خرما سرشار از فسفر و کلسیم است. این میوه موجب سرزندگی سلول های عصبی شده و تقویت کننده مغز و کارهای فکری است.

5) انجیر
انجیر کلسیم و فسفر فراوانی دارد که باعث رشد استخوان ها و رشد بیشتر و بهتر در کودکان می شود. ویتامین های موجود در انجیر باعث تقویت چشم ها شده و عناصر معدنی موجود در آن موجب تعادل کارهای حیاتی بین اندام ها و بدن می شود و منبعی برای تولید انرژی است. انجیر خشک نیز قدرت غذایی زیادی دارد و تقویت کننده مغز و اعصاب است.

6) زردآلو
زردآلو را می توان بهترین تقویت کننده اعصاب نامید. افرادی که اهل مطالعه و تفکر هستند، حتماً از این میوه استفاده کنند. ویتامین A در این میوه بیشتر از دیگر میوه ها است و همین موجب تقویت قدرت بینایی می شود. این میوه طول عمر سلول ها را زیاد کرده و قدرت انجام فعالیت را افزایش می دهد.

7) فندق
فندق را بهترین تقویت کننده مغز می دانند و برای نیروهای فکری و حافظه، غذای بسیار خوبی است.

8) پرتقال
این میوه دارای مقدار زیادی کلسیم و فسفر است و موجب اشتهای کودکان شده و به سوخت و ساز بدنشان کمک می کند. املاح موجود در آن از رقیق شدن خون جلوگیری می کند. این میوه برای آرامش اعصاب و تقویت ذهن مفید است.

9) شاه توت
این میوه خستگی فکری را برطرف می کند و برای بچه ها و دانشجویان و دانش آموزان در دوران امتحان مفید است. اگر دچار کمبود املاح معدنی و ویتامین های A و C هستید، حتماً از آن استفاده کنید.

کودکانی که حافظه قوی تری دارند، وقتی پای به مدرسه می گذارند، فراگیری سریع تری نسبت به دیگران دارند و با صرف وقت کمتر اندوخته های علمی را در ذهن خود نگه می دارند. هرچه این کودکان بزرگتر می شوند، در مقاطع تحصیلی بالاتر نیاز بیشتری را برای تقویت حافظه در خود احساس می کنند. سلامتی شما و خانواده تان آرزوی ما است.

[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]

مقاله علمی و آموزشی «آیا نوع تغذیه می تواند بر قدرت حافظه تاثیرگذار باشد؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.

[/toggle]