با زندگی موش ها آشنا شویم

موش پستانداری کوچک از راسته جوندگان است که مواد غذایی خود را بوسیله حرکات رفت و برگشتی با جلو آرواره تحتانی خرد می کند.

جَوَندگان یکی از راسته های پستانداران است که 40 درصد از تمام پستانداران را تشکیل می دهند و ویژگی آنها دارا بودن دو دندان نیش همیشه در حال رشد در آرواره های بالا و پایین است که باید از طریق جویدن کوتاه نگه داشته شوند. چون دندان های موش ها نیز مثل سایر جوندگان رشد دائمی دارند، برای جلوگیری از رشد بیش از حد، مجبور است که دائماً دندان های خود را با جویدن چیزهای نسبتاً سخت مثل دانه ها و حبوبات بفرساید و اگر موفق به پیدا کردن دانه های سخت نگردد به جویدن فرش ها، لباس ها، کتاب ها و هرچه که در دسترس خود بیابد مشغول می شود.

موش ها به محیط های ساکت و تاریک که حرارت معین و ثابت و همچنین رطوبت نسبی داشته باشند، علاقه مند هستند. موش های بزرگ معمولاً لانه خود را در محیط های وسیع نمی سازند و همواره سعی در پنهان شدن دارند تا بتوانند به راحتی نوزادان خود را تولید و پرورش دهند. موش های نر معمولاً یکبار در روز (حداقل) محیط اطراف خود را بازرسی می کنند و چنانچه تغییراتی در محیط مشاهده نمایند بلافاصله لانه خود را معدوم و جای دیگری را برای خود آماده می کنند. موش ها معمولاً یک ساعت بعد از نیمه شب فعالیت خود را شروع می کنند و این به علت ساکت بودن محیط و عدم حضور انسان است.

موش کور
موش کور، جانوری است که در اغلب کشورها وجود دارد؛ ولی با این همه، کمتر می توان آنها را مشاهده کرد. زیرا بیشتر زندگی خود را در زیرِ زمین می گذرانند. فقط بعضی مواقع در باغ و مزارع، تپه کوچکی از خاک دیده می شود که پشت بام لانه موش کور است و در زیر آن موش کور در تاریکی مطلق زندگی می کند.

به ندرت طول موش کور بلندتر از 15 سانتی متر می شود. بدن این جانور از کرک بسیار نرم موشی رنگ پوشیده شده است و دم صورتی رنگ آن فقط 2 یا 3 سانتی متر طول دارد. موش کور گردن ندارد و گوش های کوچک آن در زیر کرک پنهان شده اند. البته موش کور، چشم دارد؛ ولی چشم هایش به اندازه نوک یک سنجاق هستند و با کرک پوشیده شده اند. به همین دلیل است که مدت زمان نسبتاً طولانی همه خیال می کردند که موش کور واقعاً کور است. در حالی که موش کور بینا است؛ اما ضعیف می بیند.

اگر کسی یک موش کور را بگیرد و روی زمین قرار دهد، ملاحظه می کند که فوراً به طرف محلی که خاک نرم داشته باشد می دود و بلافاصله شروع به کندن می کند. موش کور در کندن زمین سرعت و مهارت بسیاری دارد، زیرا پاهای جلویش خیلی قوی هستند و شکل بیل های کوچک را دارند و موش کور در مدت فقط چند دقیقه زمین را می کَند و در آن ناپدید می گردد. برای آنکه تجسمی از سرعت موش کور در کندن داشته باشید، کافی است که بگوییم این جانور کوچک در طی یک شب می تواند 70 متر تونل حفر کند.

لانه موش های کور، معمولاً به صورت یک تپه دیده می شود. در داخل این تپه، دو تونل گرد وجود دارد که یکی بالای دیگری کنده شده است و چند تونل عمودی نیز آنها را به هم مربوط می سازد تا موش های کور بتوانند در تمام جهات حرکت کنند.

یک نوع موش کور وجود دارد که اغلب در آمریکای شمالی یافت می شود، و یکی از عجیب ترین حیوانات روی کره زمین است؛ به این دلیل که به جای بینی روی پوزه خود، 22 بازوچه و حسگر دارد و از طریق آنها می تواند غذای خود را بیابد. این جانور در باتلاق ها، دشت ها و مناطق پست زندگی می کند و اغلب جانوران بی مهره، حشرات آبزی، کرم و جانداران نرم تن نظیر حلزون ها را می خورد.

موش صحرایی
این جونده کوچک به استثناء زمان کوتاهی که استراحت می کند سایر اوقات را بطور دائم به دنبال غذا می گردد. موش صحرایی در اطراف زمین های قلمرو زندگی اش با استفاده از راهروهای بلند در داخل زمین سفر می کند و حتی ممکن است تونل های با عمق کم حفر کند. این جانور چابک برای پیدا کردن غذایش حتی از بوته ها و درختان کوتاه بالا می رود. موش صحرایی ماده در لانه های ساخته شده که در زیر درختان و یا بوته ها مسدود شده و یا در سوراخ های زیر زمینی زایمان می کند. موش صحرایی در مناطق کویری ایران با پوشش گیاهی به وفور یافت می شود و نقش بسیار مهمی در تنظیم اکوسیستم دارد. زمان فعالیت موش صحرایی در هنگام شب و پس از خنک شدن هوا می باشد.

موش خاردار
این پستاندار هم متعلق به راسته جوندگان و از خانواده موش ها می باشد. این موش در هر جا که یخبندان صورت نمی گیرد مانند قسمت های جنوبی ایران، فراوان دیده می شود.

موش خاردار در مناطقی که در لا به لای صخره ها، بوته هایی روییده باشد، فراوان تر است، زیرا این بوته ها بذر فراوانی را برای خوراک این جانور تامین می کنند. با توجه به بدن موش خاردار می توان چنین نتیجه گرفت که موش خاردار طعمه با ارزشی برای گوشتخواران نیست. تعداد نوزادان موش خاردار، یک تا سه و اغلب یکی است و این پدیده در میان جوندگان بسیار نادر می باشد. هر چند که میزان تولید مثل موش خاردار بسیار کم است، ولی با وجود این، تعداد آنها بسیار زیاد است.

موش خرطوم دار
موش خرطوم دار که یکی از کوچکترین گونه های پستانداران در جنگلی در کشور تانزانیا محسوب می شود، از حشرات و مورچه ها تغذیه می کند و به دلیل آفت کش ها، نسل آن در معرض انقراض است.

موش دو پا
موش دو پا که جزء جانوران عجیب جهان است، اکثراً شبانه شکار می رود و در بیابان های چین و مغولستان یافت می شود. این جاندار جونده دارای دمی بلند، پاهایی دراز و گوش هایی بزرگ است.

[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]

مقاله علمی و آموزشی «با زندگی موش ها آشنا شویم»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب شگفتی های دنیای حیوانات، تهیه و تدوین نیلوفر قلی پور اسکویی و مجید جُلینی از انتشارات پارمیس، منتشر شده در آذر 1390 با شابک 0-18-6027-600-978 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.

[/toggle]