همه آنچه که از آکنه باید بدانید

آکنه (جوش) یکی از مشکلات پوستی رایج است که بسیاری از افراد به آن دچار می شوند. این مسئله، عمدتاً در دوران بلوغ که غدد چربی فعالیت بیشتری دارند، اتفاق می افتد. اما ممکن است افراد در سنین دیگر نیز با این مشکل مواجه شوند.

آکنه، التهاب مزمن پوستی است که به صورت جوش های سر سفید، سر سیاه، جوش های کیستیک و برآمدگی هایی بر سطح پوست دیده می شود. پوست انسان، دارای منافذی است که با غدد چربی زیر پوست در ارتباط هستند. در واقع، فولیکول ها، غدد چربی را به منافذ پوست مرتبط می کنند. این غدد یک ماده روغنی به نام سِبوم را تولید می کنند.

سبوم، سلول های مرده پوست را از درون فولیکول ها، به سطح پوست منتقل می کند. موهای کوچکی که در پوست رشد می کنند، از طریق فولیکول ها، به خارج از پوست راه می یابند. مسدود شدن این فولیکول ها و تجمع چربی در زیر پوست، منجر به ایجاد جوش می شود. معمولاً جوش ها، روی صورت، کمر، سینه، شانه ها و گردن، ظاهر می شوند.

سلول های پوست، سِبوم و مو با یکدیگر توده ای را تشکیل می دهند. این توده بوسیله باکتری ها، عفونی شده و در نتیجه، التهاب ایجاد می شود. با تجزیه شدن این توده، جوش ایجاد می گردد. پروپیونی باکتریوم آکنه، نام باکتری است که در سطح پوست زندگی می کند و در ایجاد جوش ها تاثیر بسیار دارد.

تحقیقات نشان می دهند که تعداد و شدت جوش ها، به میزان فعالیت این باکتری بستگی دارد. البته تمام باکتری ها، منجر به ایجاد جوش نمی شوند، حتی بعضی از باکتری ها، به جلوگیری از بروز جوش کمک می کنند.

در این مقاله شما می توانید با دلایل ایجاد آکنه و راه های درمان آن آشنا شوید.

عوامل بسیاری می توانند موجب ایجاد آکنه شوند. اما علت اصلی ایجاد آکنه، افزایش سطح آندروژن است. آندروژن، نوعی هورمون مردانه بوده که در دوران نوجوانی، میزان آن افزایش پیدا می کند. در خانم ها، این هورمون به استروژن تبدیل می شود.

افزایش میزان آندروژن، باعث می شود که غدد چربی زیر پوست، بیشتر رشد کنند. غدد چربی که رشد کرده و بزرگ شده اند، سِبوم بیشتری تولید می کنند. سِبوم اضافی، در قسمت منافذ پوست، دیواره سلول ها را می شکند و این امر باعث می شود باکتری ها در آن محل رشد کنند.

مطالعات نشان داده اند عوامل ژنتیکی، شانس ابتلا به آکنه را افزایش می دهند. عوامل دیگری مانند مصرف داروهایی که حاوی آندروژن یا لیتیوم هستند، استفاده از مواد آرایشی چرب، استرس ها و تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی نیز می توانند موجب ایجاد آکنه ها شوند.

انواع آکنه

نوع، اندازه، رنگ و میزان دردناکی جوش ها با هم متفاوت است.

• جوش سر سفید: این جوش ها زیر پوستی و کوچک هستند.
• جوش های سر سیاه: این نوع از آکنه ها، به وضوح قابل رویت هستند؛ این جوش ها سیاه رنگ بوده و در سطح پوست ظاهر می شوند.
• پاپول: این نوع جوش ها، برآمدگی های کوچک و صورتی رنگی هستند که در سطح پوست به صورت جوش های چرکی ظاهر می شوند.
• پوستول: این آکنه ها، به وضوح روی پوست قابل رویت هستند. پایه آنها قرمز رنگ و در نوک آنها چرک تجمع یافته است.
• نودول: این نوع آکنه ها نیز به وضوح روی پوست قابل رویت هستند. این آکنه ها، بزرگ، سفت و دردناک بوده و در عمق پوست، ریشه دارند.
• آکنه های کیستیک: این آکنه ها دردناک و چرکی هستند و بر سطح پوست قابل رویت می باشند. در نظر داشته باشید آثار آکنه های کیستیک روی پوست باقی می ماند.

درمان آکنه

درمان آکنه ها، به شدت و میزان مقاومت و ماندگاری آنها بستگی دارد. آکنه های خفیف، با استفاده از داروهای بدون نسخه مانند ژل ها، صابون ها، پَدها، کرم ها و لوسیون ها، قابل درمان هستند. کرم ها و لوسیون ها، بهترین نوع محصولات برای درمان آکنه پوست های حساس هستند. البته ژل هایی با پایه الکل، پوست را خشک می کنند و بهتر است برای پوست های چرب از آنها استفاده شود.

داروهای (بدون نسخه) زیر برای درمان آکنه ها، مناسب هستند:

• رزورسینول: جوش های سر سفید و سر سیاه را از بین می برد.
• بنزوئیل پروکساید: باکتری ها را از بین برده، ترمیم پوست را سرعت بخشیده و تولید سِبوم را کندتر می کند.
• سالیسیک اسید: این دارو به از بین بردن جوش های سر سیاه و سر سفید کمک می کند و التهاب پوست را کاهش می دهد.
• رِتین آ: این دارو به باز کردن منافذ پوست کمک می کند.
• آزلائیک اسید: این دارو، سلول های پوست (که فولیکول ها را در بر می گیرند) را تقویت کرده و از ترشح بیش از حد سِبوم و رشد باکتری ها جلوگیری می کند.

تزریق کورتیکواستروئید

اگر آکنه های کیستیک، زیاد ملتهب شوند، ممکن است بترکند و جای زخم آنها روی پوست باقی بماند. متخصص پوست، آکنه های کیستیک و ملتهب شده را با تزریق کورتیکواستروئید رقیق شده، درمان می کند.

تزریق این دارو از ایجاد جای زخم جلوگیری کرده، التهاب را کاهش داده و روند بهبودی را سرعت می بخشد. پس از تزریق دارو، آکنه های کیستیک، در عرض چند روز از بین می روند.

آنتی بیوتیک های خوراکی

مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی، (معمولاً به مدت حداقل شش ماه) برای بیمارانی که به آکنه شَدید مبتلا هستند، توصیه می شود.

داروهای خوراکی برای پیشگیری از بارداری

داروهای خوراکی که جهت پیشگیری از بارداری استفاده می شوند، با کاهش فعالیت غدد، افزایش آکنه ها را کنترل می کنند.

نکته: مصرف این قرص ها به خانم های بالای 35 سال، افرادی که دچار مشکل انعقاد خون یا میگرن هستند، توصیه نمی شود.

آنتی بیوتیک های موضعی

استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی مانند کلیندامایسین و سولفاستامید سدیم در کاهش پروپیونی باکتریوم سطح پوست در بیمارانی که به آکنه متوسط یا شَدید مبتلا هستند، موثر است. ممکن است پزشک یک رِتینوئید موضعی نیز تجویز کند.

ایزوترِتینوئین

این دارو، رِتینوئید خوراکی و بسیار قوی است و برای درمان جوش های حاد و کیستیک که با سایر روش های درمانی و داروها، درمان نشده اند، توصیه می شود. مصرف داروهای رتینوئیدی با عوارض جانبی جدی همراه است. افرادی که به آکنه مبتلا هستند، معمولاً از این عوارض جانبی مطلع بوده و با آگاهی از آنها نسبت به درمان اقدام می کنند. مشکلاتی مانند خشکی پوست، خشکی لب ها، ناهنجاری های جنین (در دوران بارداری) و تغییرات خُلقی، از عوارض جانبی این داروها است.

بیمارانی که از ایزوترِتینوئین استفاده می کنند، باید از مصرف مکمل های حاوی ویتامین A خودداری کنند. چرا که ایزوترِتینوئین نیز از مشتقات ویتامین A است و با مصرف آن، غلظت ویتامین A در خون (در حد سمی) بالا می رود.

روش های پیشگیری از ایجاد آکنه

• شستن صورت: هر روز صورت خود را با آب گرم و صابون ملایم بشویید (توجه داشته باشید که نباید بیش از دو بار در روز صورت خود را بشویید، زیرا خشکی بیش از حد پوست، باعث تحریک آن و در نتیجه افزایش ترشح سبوم می شود).
• خودداری از مالش و خراشیدن پوست یا ترکاندن جوش ها: ترکاندن جوش ها باعث می شود عفونت به بقیه قسمت های پوست نیز منتقل شود و بقیه بخش های پوست متورم و قرمز شده یا منافذ آنها مسدود شود. ترکاندن جوش ها احتمال باقی گذاشتن جای زخم و آثار جوش ها را بیشتر می کند.
• خودداری از لمس پوست: هنگام صحبت کردن با تلفن، گوشی تلفن را از صورت خود دور نگاه دارید. چرا که ممکن است بقایای پوست یا سِبوم روی گوشی تلفن باقی مانده باشد و هنگام تماس با پوست صورت، به آن منتقل شود.
• شستن دست ها و لوازم مورد استفاده: قبل از استفاده از کرم ها و لوسیون ها و نیز قبل از آرایش کردن، دست های خود را بشویید.
• تمیز کردن مرتب عینک: عینک خود را مرتب تمیز کنید؛ زیرا سبوم و ذرات جدا شده از پوست روی آن جمع می شوند. اگر آکنه ها بر پشت، شانه ها یا سینه قرار دارند، بهتر است لباس های گشاد بپوشید تا پوست بتواند نفس بکشد. از پوشیدن لباس های تنگ، کلاه و شال خودداری کرده و در صورتی که معمولاً از آنها استفاده می کنید، بهتر است مرتباً آنها را بشویید.
• استفاده از لوازم آرایش مناسب برای پوست های حساس: از لوازم آرایش مناسب پوست های حساس استفاده کنید و از استفاده از محصولاتی که حاوی چربی هستند نیز خودداری کنید. همچنین حتماً قبل از خواب، آرایش خود را پاک کنید.
• شستن موها: موهای خود را تمیز نگاه دارید، زیرا بقایای پوست و سبوم می تواند در موها تجمع پیدا کرده و باعث بروز آکنه در صورت و نواحی پشت و گردن شود. از محصولات مراقبت کننده مو که حاوی مواد چرب، مانند کره کاکائو هستند، خودداری کنید.
• اجتناب از نور شَدید خورشید: از قرار گرفتن در نور شَدید خورشید خودداری کنید، چرا که نور بیش از حد خورشید، باعث افزایش ترشح سِبوم می شود. از سوی دیگر، استفاده از برخی از داروهای ضد آکنه، احتمال آفتاب سوختگی را افزایش می دهد.
• استفاده از ریش تراش برقی: برای تراشیدن ریش های صورت، از ریش تراش برقی و تیغ های تیز و ایمن استفاده کنید. به علاوه، قبل از استفاده از خمیر ریش تراش، با صابون و آب گرم، صورت خود را نرم کنید.
• کاهش استرس: از استرس و اضطراب دوری کنید. چرا که استرس، موجب افزایش کورتیزول و آدرنالین در خون شده و وضعیت آکنه ها را بدتر می کند.
• بدن خود را خشک و خنک نگاه دارید: در آب و هوای گرم و مرطوب، بدن خود را خشک و خنک نگاه دارید. به این ترتیب، از تعریق زیاد و ایجاد آکنه روی پوست، جلوگیری می شود.

سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «همه آنچه که از آکنه باید بدانید»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله وب سایت MNT ترجمه شده توسط مجله سلام سلامت به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.