چگونه آدامس به وجود آمد؟

امروزه در سراسر جهان کارخانه‌های بسیار زیادی مشغول تهیه آدامس هستند. هر کدام از این کارخانه‌ها به شیوه مخصوصی یکسری مواد را با همدیگر ترکیب می‌کنند و آدامس‌هایی با رنگ‌های گوناگون و مختلف به بازار می‌فرستند. با این وجود همه این آدامس‌ها و همه آن کارخانه‌ها کم و بیش از یک شیوه مشترک پیروی می‌کنند که به شرح زیر است.

تهیه آدامس

اول یک ماده صمغی را خوب به عمل می‌آورند. پس از گداختن صمغ و نابود ساختن میکروب‌هایش در دیگ بخار، آن را به درون دستگاهی به نام «ماشین جدا کننده آشغال» می‌فرستند. این دستگاه با نیروی گریز از مرکز به سرعت به دور خودش می‌چرخد و آشغال‌های ریز و درشت را از درون صمغ کاملاً جدا می‌کند.

بعد از اینکه صمغ مزبور تمیز و گداخته شد، مقداری شکر و گلوکز و مواد معطر (موسوم به اسانس) به آن می‌افزایند. این مواد را معمولاً به نسبت‌های زیر با همدیگر مخلوط می‌کنند:

1. صمغ 20 درصد
2. شکر 63 درصد
3. گلوکز 16 دصد
4. چاشنی 1 درصد

چاشنی یا مواد معطر (اسانس) که در آدامس به کار می‌روند، عبارتند از نعناع، میخک، دارچین و…

سپس در حالی که مخلوط آدامس هنوز گرم است، آن را از میان چندین غلتک عبور می‌دهند و آن را به صورت نوار بسیار نازک و درازی در می‌آورند. ضمناً برای آنکه به جایی نچسبد، پودر شکر روی آن می‌پاشند. وقتی که نوار آدامس به آخرین غلتک می‌رسد، از زیر تیغه‌هایی می‌گذرد که آن را به اندازه‌های کوچک و قابل مصرف قطعه قطعه می‌کنند.

آنگاه نوبت بسته‌بندی می‌رسد. برای پیچیدن و بسته‌بندی آدامس‌ها نیز دستگاه دیگری آماده کار است.

این بود شیوه عمومی و مشترک تهیه آدامس که همه کارخانه‌های جهان تقریباً از آن پیروی می‌کنند.

بنابراین آدامس از یک نوع صمغ، شکر، گلوکز و چاشنی تهیه می‌شود. اینکه آدامس ساعت‌ها در دهان ما است و آن را دائماً می‌جویم بدون اینکه تمام شود، به دلیل صمغی می‌باشد که در تهیه آن به کار رفته است. برای تهیه آدامس بادکنکی نیز از یک نوع صمغ کش‌دار استفاده می‌کنند. از همین رو است که می‌بینیم کش می‌آید و پاره نمی‌شود.

بیشتر صمغ‌هایی که اکنون در آدامس‌سازی به کار می‌روند، مصنوعی و ساختگی می‌باشند. البته بعضی از صمغ‌ها نیز مانند سقز آمریکایی موسوم به چیکل، صمغ طبیعی است و آن را از شیره یک نوع درخت همیشه سبز وحشی به نام مانیلکارا چیکل (Manilkara chicle) یا sapodilla tree – که در مکزیک و گواتمالا می‌روید – بدست می‌آورند. شیره سفید رنگ این درخت را در سطل‌هایی می‌ریزند و آن را می‌جوشانند و در قطعه‌های 12 کیلویی قالب می‌زنند و روانه کارخانه‌های آدامس‌سازی می‌کنند. مردم آمریکای مرکزی، چیکل خام را که تازه از درخت گرفته شده است، همین جوری می‌جوند. افرادی که تازه قدم به سرزمین نیواینگلند (واقع در مشرق آمریکا) گذاشته بودند، صمغ صنوبر را به تقلید از سرخ پوست‌های آنجا می‌جویدند. همین صمغ صنوبر اولین آدامسی بود که در اوایل قرن هیجدهم میلادی در آمریکا به بازار عرضه گردید.

آمریکایی‌ها برای اولین بار در سال 1860 میلادی چیکل را از آمریکای مرکزی خریدند و می‌خواستند آن را جانشین کائوچو کنند. اما در حدود سال 1890 میلادی بود که چیکل را در صنعت آدامس‌سازی نیز مورد استفاده قرار دادند و به این ترتیب، این آغاز صنعت آدامس‌سازی مدرن در جهان به شمار رفت.

منابع

1. کتاب به من بگو چرا و چگونه. نوشته آرکادی لئوکوم. ترجمه سعید درودی. انتشارات بهزاد. 1391.