همه آنچه از بونیون یا انحراف شست پا باید بدانید
انحراف شست پا که با نامهای بونیون و هالوکس والگوس هم شناخته میشود، یک برآمدگی استخوانی است که روی مفصلی که شست پا را به پا متصل میکند (مفصل متاتارسوفالانژیال یا MTP) ایجاد میشود. این برآمدگی استخوانی به مرور زمان و به آهستگی ایجاد و در نهایت بزرگتر شده و بیرون میزند. بونیون میتواند باعث شود شست به سمت داخل خم شود. گاهی شست بهقدری به سمت داخل میچرخد که روی انگشت دوم سوار میشود.
فهرست مطالب
علائم
قابل مشاهدهترین علامت بونیون یک زائده برجسته روی مفصل است که ممکن است دردناک، قرمز و متورم باشد. همچنین این برآمدگی ممکن است حرکت انگشتان، بخصوص شست را برای شما دشوار کند.
علل
بیماریهایی مانند روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) که باعث میشود مفصل متورم و دردناک شود؛ میتواند منجر به بونیون شود. همچنین استفاده از کفشهای نامناسب، که به انگشتان فشار وارد میکند نیز از دیگر علل بروز بونینون است. گاهی برخی از افراد به دلیل فرم پایشان بیشتر مستعد ابتلا به آن هستند.
بونیون در نوجوانان
این نوع از بونیون بیشتر در دختران و در سنین 10 تا 15 سال رخ میدهد. البته این نوع گاهی در پسران نیز دیده میشود. پزشکان دقیقاً نمیدانند چرا بونیون در دخترها بیشتر بروز میکند. اما ممکن است به دلیل مدل کفشهایشان باشد.
برخلاف بزرگسالان، نوجوانان مبتلا به بونیون میتوانند شست پای خود را حرکت دهند، اما این حرکت با درد همراه است. دلیل بروز در نوجوانان اغلب فرم مادرزادی انگشتان پا است.
بونیونت
این بونیون در قسمت بیرونی انگشت کوچک پا شکل میگیرد. به آن، بونیون خیاط نیز گفته میشود. خیاطها در قدیم به مدت طولانی چهار زانو مینشستند، همین امر باعث به وجود آمدن فشار بیشتر به آن سمت پا و ایجاد بونیون در انگشت کوچک میشد.
تشخیص
پزشک با دیدن پای شما میتواند بونیون را تشخیص دهد. اما ممکن است جهت تشخیص قطعی، نیاز به تصویربرداری رادیولوژی نیز باشد. این عکس همچنین به پزشک کمک میکند که میزان حاد بودن را بررسی و احتمالاً دلیل بروز آن را مشخص کرده تا بتواند بهترین راه درمان را انتخاب کند.
درمان
کفشتان را عوض کنید.
برای مدیریت درد شاید تنها کافی باشد تا از کفش دیگری استفاده کنید. پزشک میتواند در انتخاب کفش مناسب به شما کمک کند. کفش باید فضای کافی برای انگشتان شما داشته باشد و پاشنهاش کمتر از 5 سانتیمتر باشد. کفشهای پاشنه بلند میتوانند به جلوی پا فشار وارد کنند و سبب بروز بونیون و سایر مشکلات شوند. از پوشیدن کفشهای نوک تیز و تنگ اجتناب کنید.
یخ
برای تسکین تورم و درد، دور یک کیسه یخ، حوله پیچیده و آن را روی بونیون قرار دهید. حواستان باشد هر بار یخ را طولانیتر از 20 دقیقه در محل بونیون نگذارید، زیرا ممکن است باعث سوختگی با یخ شود. اگر آسیبدیدگی عصبی یا مشکلی در گردش خون دارید، قبل از گذاشتن یخ روی پا با پزشک خود صحبت کنید.
استفاده از پدهای هالوکس والگوس
پدهای مخصوص میتواند از فشار و درد بونیون بکاهد. اما اول با پزشک خود صحبت کنید. یا پد را برای مدت کوتاهی امتحان کنید تا مطمئن شوید از درد شما کم میکند. اگر سایز آن نامناسب باشد، میتواند فشار بیشتری به پا وارد کرده و مشکلات را تشدید کند.
داروها
مُسکنهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن میتوانند به التیام تورم و درد کمک کنند. اگر بونیون ناشی از آرتریت یا سایر بیماریهای زمینهای باشد، پزشک ممکن است برای آن داروهای جداگانه تجویز کند.
جراحی
اگر سایر روشهای درمانی به شما کمک نکند، پزشک ممکن است پیشنهاد عمل جراحی دهد، تا انگشت شست پا را صاف کند. اصولاً پزشکان عمل جراحی را برای نوجوانان توصیه نمیکنند. زیرا پا همچنان در حال رشد است و بونیون اغلب بر میگردد.
عوارض
آماس کیسههای مفصلی (بورسیت)
کیسههای بورس، کیسههای کوچک پُر از مایع هستند که در حفرههای بین استخوانها، تاندونها و عضلات نزدیک مفاصل وجود دارند و حرکت آنها را روان میکنند. زمانی که مفصل به دلیل بونیون بزرگتر میشود، این کیسهها متورم و دردناک میشوند که به آن بورسیت گفته میشود. التهاب این کیسهها و بورسیت میتواند شدت درد بونیون را زیادتر کرده و به بافت نرمی که اطراف مفصل را احاطه میکند (غضروف) آسیب برساند و منجر به بروز آرتریت شود.
متاتارسالژیا
وضعیت دردناک کف پا در ناحیه پنجه میباشد. وجود بونیون، کفشهای تنگ یا خیلی گشاد میتواند این مشکل را ایجاد کند. همچنین احتمال بروز این مشکل در اثر دویدن یا پریدن، مثلاً هنگام انجام ورزشهایی مثل بسکتبال، بیشتر میشود. کفشهای با کفی و دارای قوس مناسب میتواند احتمال این مشکل را کمتر کند.
انگشت چکشی
بونیون میتواند سبب خمیدگی مفصل میانی انگشت دوم، سوم و یا چهارم شود که بطور طبیعی نباید اینطور باشد. این اتفاق زمانی رخ میدهد که ماهیچهها و تاندونهای آن قسمت از جای خود خارج میشوند. استفاده از کفشهای مناسب در بسیاری از موارد میتواند مشکل را رفع کند، اما اگر انگشت چکشی مشکلساز شده باشد، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند.