منظور از اکتان چیست؟

اکتان یک هیدروکربن است که همانند متان و پروپان، به گروه آلکان ها تعلق دارد. این ترکیب شیمیایی، دارای 8 اتم کربن و 18 اتم هیدروژن است (C₈H₁₈).

واژه اُکتان همچنین مقیاسی برای کارآیی یا بازده بنزین است. بنزین با کیفیت های مختلف بدست می آید و هرچه عدد اکتان آن بالاتر باشد، کیفیت آن نیز بهتر است. عدد اکتان بنزین، از طریق مقایسه آن با دو سوخت استاندارد که کارآیی یا بازده آنها مشخص و معلوم است، بدست می آید. این دو سوخت عبارتند از هپتان (هفت اتم کربن) که سوختی با کیفیت پایین و عدد اکتان صفر است، و اکتان که سوختی پُر کیفیت با عدد اکتان 100 است.

اکثر موتورهای اتومبیل، به سوختی نیاز دارند که عدد اکتان آن کمتر از 90 نباشد. در حقیقت کارآیی چنین سوختی معادل مخلوطی از 90 درصد اکتان و 10 درصد هپتان است. اگر در اتومبیل از سوختی با کیفیت نامناسب استفاده شود، سوخت با بازده لازم نمی سوزد و صدا و ضربه ای را پدید می آورد که به موتور صدمه می زند. در بنزین های اکتان بالا، از ترکیب سرب برای برطرف کردن این ضربه استفاده می شود. اما سرب سمی است و امروزه موتورهای اتومبیل جدید طوری طراحی می شوند که با بنزین بدون سرب کار کنند.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «منظور از اکتان چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب Kingfisher Science Encyclopedia، تالیف Catherine Headlam ترجمه محمود سالک از نشر Kingfisher Books، منتشر شده در ۱۹۹۱ با شابک ۹۷۸۰۸۶۲۷۲۸۵۳۳ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.