آیا ماندن مداوم لپ تاپ در برق باتری اش را خراب می کند؟

در لپ تاپ های امروزی عموماً از دو نوع باتری استفاده می شود: لیتیوم یون و لیتیوم پلیمر. درست است که این دو فناوری های مختلفی دارند، اما بطورکلی عملکردشان مشابه است: تولید توان از حرکت الکترون ها و همین جریان مداوم الکترون ها برای کمک به حفظ سلامت باتری لازم است.

علاوه بر این، برای هر دو نوع باتری، گزاره های زیر صحیح است (حداقل در مورد لپ تاپ های امروزی):

• باتری نمی تواند فراشارژ (Overcharge) شود: خطری از نظر فراشارژ شدن باتری وجود ندارد، اگر آن را همیشه به برق نگه دارید، به محض اینکه شارژ باتری به 100 درصد برسد، شارژ آن متوقف می شود و دوباره آغاز نمی شود تا وقتی ولتاژ پایین تر از یک حد مشخص برسد.
• تخلیه شارژ کامل باتری به آن آسیب می زند: خالی شدن کامل باتری و رها شدن آن برای یک مدت زمان طولانی می تواند آن را به یک حالت بی شارژ عمیق (Deep Discharge) ببرد. این حالت می تواند برای باتری کشنده باشد و حتی شاید دیگر نتوانید آن را دوباره شارژ کنید.

خب، بر اساس این موارد آیا می توانیم نتیجه گیری کنیم که می توانید لپ تاپ تان را همیشه در برق نگه دارید؟

تمام افرادی که لپ تاپ دارند، زمانی از خود پرسیده اند، آیا اینکه لپ تاپم تمام وقت به برق متصل باشد برای باتری اش مضر است؟ در این مقاله شما می توانید با پاسخ این پرسش و اطلاعات بیشتری در مورد باتری های لپ تاپ آشنا شوید.

مواردی که به باتری های لیتیومی آسیب می زنند.

واقعیت در مورد باتری های پایه لیتیوم این است که آنها ناپایدار هستند. این باتری ها از لحظه ای که تولید می شوند شروع به از دست دادن ظرفیت می کنند (البته به کندی)، اما مواردی هم هستند که این کاهش ظرفیت را تسریع می کنند:

• چرخه های شارژ/تخیله: هر باتری ای به تعداد بار محدودی می تواند شارژ و تخیله شود.
• سطح ولتاژ: هرچه سطح ولتاژ بالاتر (محاسبه با واحد ولت بر سلول)، عمر باتری کوتاه تر.
• دمای بالا (بیش از 30 درجه سانتیگراد): دمای بالا می تواند آسیب های برگشت ناپذیر به باتری وارد کند.

دو مورد آخر مواردی هستند که برای ما در اینجا اهمیت دارند. تحقیقات جامعی که روی تاثیر سطح ولتاژ و دما روی باتری ها انجام شده نکات جالبی را در این زمینه روشن می کنند:

باتری های لیتیومی می توانند تا 2.4 ولت بر سلول شارژ شوند که معادل صد درصد ظرفیت شان است، اما در این سطح، باتری عمری بین 300 تا 500 چرخه شارژ خواهد داشت. هر 1.0 ولت/سلول کاهش در شارژ، تعداد چرخه های شارژ را دو برابر می کند تا زمانی که به سطح اپتیمم برسیم: 9.3 ولت/سلول با 2400 تا 4000 چرخه شارژ. متاسفانه، در این سطح باتری تنها حدود 60 درصد شارژ خواهد داشت و زمان شارژدهی آن هم قاعدتاً حدود نصف شارژ پُر خواهد بود.

اما برسیم به بحث دما، دماهای بالا معمولاً یعنی بالای 30 درجه، عمر باتری را مستقل از هر عامل دیگری کوتاه می کنند. حتی کار ساده ای مثل رها کردن لپ تاپ در ماشین در تابستان برای باتری اش مخرب است. تحقیقات نشان می دهد باتری ای که با 40 درصد شارژ در دمای 40 درجه نگهداری شود، بعد از یکسال 15 درصد ظرفیتش را از دست می دهد.

ترکیب تنش سطح بالای ولتاژ و دمای بالا، اثرات مخرب آن را هم ترکیب خواهد کرد. مثلاً باتری با صد درصد شارژ در همان شرایط 40 درصد، 35 درصد ظرفیتش پس از یکسال از بین می رود. همین باتری با شارژ کامل را در دمای 60 درجه بگذارید و فقط در سه ماه، ظرفیتش به 60 درصد تقلیل می رود.

شواهد واضح است. نگهداری مداوم باتری در صد درصد شارژ، عمرش را کاهش می دهد. نگهداری آن در صد درصد شارژ و در معرض دمای بالا قرار دادنش این کاهش عمر را سریع تر می کند.

به این نکته هم توجه داشته باشید که این دماهای بالا تنها مربوط به محیط نیستند. کارهای پردازشی بالا مثل ویرایش ویدئو یا بازی، دمای سیستم و در نتیجه باتری را تا حد زیادی افزایش می دهد. حتی نحوه قرار دادن لپ تاپ بطوریکه گرما به راحتی خارج نشود (مثلاً روی یک بالش) هم در افزایش دمای باتری تاثیر خواهد داشت.

لپ تاپ را در برق نگه دارم یا نه؟

به سوال اولمان می رسیم: آیا ماندن مداوم لپ تاپ در برق باتری اش را خراب می کند؟ بله، همینطور است. ولی همانطور که شارژ هر روز آن عمر باتری را کاهش می دهد!

به طرز عجیبی، سازندگان لپ تاپ پاسخ واضحی به سوال استفاده مداوم از برق ندارند و هر کدام توصیه های متفاوتی دارند، ایسوس می گوید شما باید باتری را هر دو هفته یکبار تا حداقل 50 درصد تخلیه کنید، ولی شرکت دل ادعا می کند مشکلی نیست اگر لپ تاپ را همیشه در برق نگه دارید. توصیه اپل هم در حال حاضر در سایتش موجود نیست، اما قبلاً این بود که بهتر است لپ تاپ مداوم به برق نباشد و بطور طبیعی روزانه شارژ و استفاده شود.

با این حال بگذارید بر اساس اطلاعات مختلف، نتیجه گیری پایانی را انجام دهیم. به برق بودن مداوم لپ تاپ شاید در کوتاه مدت آسیبی به باتری نزند، ولی اگر همیشه فقط با برق از لپ تاپ تان استفاده کنید، به احتمال زیاد بعد از یکسال متوجه خواهید شد که ظرفیت باتری اش بطور مشخصی کاهش یافته است. به همین صورت اگر فقط مرتب باتری را شارژ و تخلیه کنید، زودتر چرخه های محدود شارژ را طی می کنید.

بنابراین بهترین راهکار انجام چیزی میان این دو است. یعنی بعضی روزها از باتری استفاده کنید و بعضی روزها هم با برق و هر کاری می کنید، مطمئن شوید که باتری اش به حد زیادی داغ نشود.

باتری لپ تاپ را در بیاورم؟

اگر واقعاً گرما برای باتری لپ تاپ مضر است، سوال دیگری مطرح می شود: آیا بهتر نیست زمان هایی که دسترسی به برق داریم، باتری لپ تاپ را کلاً در بیاوریم و مستقیم از برق استفاده کنیم؟

در بسیاری از مدل های جدید لپ تاپ این کار از اساس امکان پذیر نیست، ولی اگر امکان آن باشد، به نظر می آید پاسخ بسته به سازنده متفاوت است. مثلاً ایسر می گوید لازم نیست باتری لپ تاپ را در صورت استفاده از برق در بیاورید، اما اگر برای چندین روز نمی خواهید از آن استفاده کنید، آن را در بیاورید. اپل آن زمانی که لپ تاپ هایی با باتری های جدا نشدنی می ساخت، کاملاً توصیه به در نیاوردن باتری در هیچ شرایطی می کرد. جواب این سوال در اصل به نحوه مدیریت توان در لپ تاپ بر می گردد. برخی لپ تاپ ها هنگامی که باتری موجود نباشد توان را هم کاهش می دهند (مانند زمانی که باتری شارژ کمی دارد). این سبب می شود لپ تاپ کارآیی اش هم پایین بیاید.

به هر حال، اگر تصمیم به در آوردن باتری دارید، مطمئن شوید که آن را بطور مناسبی نگهداری می کنید، با شارژ بین 40 تا 80 درصد و دمای اتاق.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «آیا ماندن مداوم لپ تاپ در برق باتری اش را خراب می کند؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله محمود صادقی، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.