مغزتان را جوان و سالم نگه دارید
مغز همه انسان‌ها هر سال و با بالا رفتن سن، دستخوش تغییراتی می‌شود. عملکردهای ذهنی نیز همین تغییرات را تجربه می‌کنند. افت ذهنی، مسئله رایجی است و یکی از ترسناک‌ترین پیامدهای بالا رفتن سن به حساب می‌آید. اما نقص شناختی اجتناب‌ناپذیر نیست.
در این مقاله شما می‌توانید با روش‌هایی آشنا شوید که مانع از دست رفتن حافظه و کُند ذهنی می‌شوند.
1) محرک‌های ذهنی داشته باشید.
پزشکان از طریق آزمایش روی موش‌ها و انسان‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که فعالیت‌های ذهنی، ارتباطات بیشتری را بین سلول‌های عصبی برقرار می‌کنند و حتی باعث می‌شوند که سلول‌های جدیدی در مغز ایجاد شوند. هر فعالیتی که محرک ذهن باشد، به مغز شما کمک می‌کند. مطالعه، گذراندن دوره‌های آموزشی، انجام ورزش‌های ذهنی مانند شطرنج، جدول یا مسائل ریاضی یا سایر فعالیت‌های ذهنی مثل نقاشی، طراحی و درست کردن کاردستی به ذهن شما کمک خواهد کرد.
2) تمرینات جسمی داشته باشید.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که تمرین دادن عضلات بدن‌تان می‌تواند به مغزتان نیز کمک کند. در حیواناتی که بطور مرتب ورزش داده می‌شدند، تعداد مویرگ‌هایی که خون پُر از اکسیژن را به مغز می‌رساندند، افزایش یافته بود. ورزش همچنین باعث تولید سلول‌های عصبی جدید و افزایش ارتباط بین سلولی می‌شود. این مسئله در نهایت به داشتن ذهن کارآمدتری می‌انجامد که به خوبی خود را با شرایط مختلف وفق می‌دهد. علاوه بر این، ورزش باعث کاهش فشار خون، بهبود سطح کلسترول، جلوگیری از دیابت و کاهش استرس ذهنی می‌شود. در واقع با یک تیر دو نشان خواهید زد و هم مغز و هم قلب خود را سالم نگه خواهید داشت.
3) رژیم غذایی سالمی داشته باشید.
تغذیه خوب هم به ذهن‌تان کمک خواهد کرد و هم به بدن‌تان. به نکات زیر توجه کنید:
- حواس‌تان به مقدار کالری دریافتی خود باشد.
- غذاهای مناسبی بخورید. مصرف چربی اشباع شده و کلسترول ناشی از منابع حیوانی را کاهش دهید.
- ویتامین‌های مورد نیاز را به بدن‌تان برسانید.
یکی از رژیم‌های مطرح و رایج، رژیم مدیترانه‌ای است. این رژیم حاوی مقادیر متعادلی از ماهی، مرغ، تخم مرغ، لبنیات، چربی‌های سالم (مثلاً ماهی سالمون، مغزها، دانه‌ها و…) و مقادیر کمتری از گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده و شکر است. علاوه بر این در این رژیم، نه تنها مسائل تغذیه‌ای گنجانده شده، بلکه از دنبال کنندگان آن خواسته شده است تا هنگام غذا خوردن، توجه خود را به اینکار معطوف کنند. حتی الامکان با دیگران غذا بخورند و اجتماعی باشند.
4) فشار خون‌تان را کنترل کنید و در سطح مناسبی نگه دارید.
فشار خون بالا خطر ابتلا به بیماری‌های شناختی را در میانسالی افزایش می‌دهد. سبک زندگی درستی در پیش بگیرید تا مبتلا به فشار خون بالا نشوید. آرام باشید، بطور مرتب ورزش کنید، استرس‌تان را کاهش دهید و تغذیه مناسبی داشته باشید.
5) قند خون‌تان را در سطح مناسبی نگه دارید.
دیابت یکی از مهم‌ترین ریسک فاکتورهای آلزایمر است. می‌توانید با تغذیه درست، ورزش منظم و حفظ آرامش خود با دیابت مبارزه کنید. اما اگر قند خون‌تان در سطح بالایی قرار داشته باشد، باید به کمک دارو آن را پایین بیاورید.
6) از استعمال تنباکو خودداری کنید.
در برخی از پژوهش‌ها ثابت شده است که سیگار کشیدن می‌تواند خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد. موسسه Age انگلستان عنوان کرده است که افراد سیگاری تا 70 درصد بیشتر در معرض ابتلا به انواع مختلف آلزایمر هستند.
7) احساسات‌تان را کنترل کنید.
افرادی که عصبی، افسرده، کم خواب یا بیش از حد خسته هستند، معمولاً نتایج ضعیفی در تست‌های شناختی بدست می‌آورند. البته این مسائل لزوماً باعث ایجاد افول ذهنی در آینده نخواهند شد، اما حفظ سلامت روانی قطعاً تاثیر بسزایی در جوان ماندن ذهن‌تان خواهد داشت.
خواب، نیازی اساسی برای استراحت کامل بدن و بدست آوردن دوباره انرژی است. خواب شبانه کامل و آرام نه تنها باعث می‌شود که در طول روز شاداب باشیم، بلکه از کُند ذهنی و ضعف حافظه نیز جلوگیری می‌کند.
8) از سرتان محافظت کنید.
شاید اگر بدانید که هر ضربه‌ای که در بچگی و جوانی به سر برخورد می‌کند، می‌تواند در میانسالی به نقص‌های شناختی منجر شود، شگفت زده شوید. مراقب سرتان باشید!
9) روابط اجتماعی برقرار کنید.
ارتباطات اجتماعی مستحکم به فشار خون پایین و امید به زندگی طولانی‌تر منجر خواهد شد. البته اینکار برای همه آسان نیست. اما اگر واقعاً تمایل دارید سلامت ذهنی‌تان را حفظ کنید، باید روشی برای کنار آمدن با این مسئله بیابید. برقراری ارتباط با دیگران مانند داروی ضد افسردگی و ضد انزوا عمل می‌کند و سطح حافظه و شناخت را افزایش می‌دهد.
منابع
- مقاله دانشکده پزشکی هاروارد. ترجمه شادی حسن پور.
