همه آنچه که از کبودی های پوست بدن باید بدانید
پوست بدن به عنوان اولین سد دفاعی در برابر ورود عوامل بیماری زا نقش مهمی در سلامت بدن ایفا می کند. نقشی که نه تنها پیشگیرانه بوده بلکه با هوشمندی تمام به عنوان یکی از بخش های مهم در نشانه شناسی بیماری ها نیز مورد توجه قرار می گیرد. رنگ، حرارت، ویژگی های لمسی و… از عوامل مهمی هستند که در بررسی جلدی مورد توجه قرار می گیرند. در بسیاری از موارد کبودی یا نیلی شدن پوست در بخش های مختلف نشانه و علامتی از بیماری نهفته ای است که می تواند جدی مورد بررسی قرار بگیرد.
در این مقاله شما می توانید با همه علائم و نشانه های بیمارگونه تغییر رنگ پوست، تشخیص و درمان آن آشنا شوید.
کبودی چیست؟
کبود شدن پوست، تغییر رنگ آن از رنگ همیشگی و سراسری به قرمز مایل به ارغوانی است که با فشار دادن آن محل، رنگ از بین نمی رود و این تغییر رنگ تا چند روز تداوم دارد. کبود شدن معمولاً ناشی از ضربات موضعی به منطقه ای از بدن است که به پاره شدن مویرگ ها و نشت خون به زیر پوست منجر می شود.
چرا پوست، کبود می شود؟
دلایل متفاوتی وجود دارد که باعث می شود فردی به آسانی دچار کبودی پوست شود، هر چند که کبودی پوست لزوماً به معنای ابتلا به بیماری های وخیم نیست. کبود شدن آسان پوست ممکن است نشانه سوء تغذیه یا کمبود مواد غذایی معینی مانند اسید فولیک، ویتامین ث (C)، ویتامین B12 و ویتامین کا (K) باشد.
کبود شدن آسان پوست در درجه اول بخشی از روند طبیعی پیر شدن و افزایش سن است. پوست شما با افزایش سن نازک شده و مقداری از چربی های زیرین خود را که در شرایط عادی از عروق خونی در برابر ضربات محافظت می کند از دست می دهد. این اتفاق به راحتی در سطح پوست افراد مسن قابل مشاهده است.
داروهای گوناگونی نیز ممکن است باعث کبود شدن آسان پوست شوند. از جمله این داروها می توان به داروهای کورتیکواستروئیدی، داروهای ضد انعقاد، آنتی بیوتیک ها و بعضی مکمل های غذایی مانند روغن ماهی و جینکو اشاره کرد.
کبود شدن آسان گاهی نشانه یک بیماری یا عارضه بهداشتی است. برای مثال عفونت های باکتریایی، بیماری التهابی مزمن، بیماری کبدی و برخی از انواع سرطان همگی می توانند به کبودی آسان پوست منجر شوند.
در نهایت، اختلالات و بیماری هایی که لخته شدن خون را کاهش می دهند مانند هموفیلی و بیماری فون ویلبراند نیز ممکن است بر کبودی بیش از اندازه و مداوم پوست تاثیر داشته باشند.
کجاها بیشتر کبود می شود و چرا؟
پاها راحت تر و سریع تر از دیگر اعضای بدن کبود می شوند، زیرا بیشتر در معرض جراحت قرار دارند و نیروی جاذبه زمین نیز بر جریان خون پاها اثر بیشتر و طولانی تری می گذارد به همین دلیل در بررسی های بالینی بیمار به کبودی در بخش های دیگر بدن توجه می شود. دلایلی که ممکن است پزشک از شما بپرسد یا بررسی کند به تشخیص بیماری یا عادی بودن این کبودی ها کمک می کند.
چه زمانی باید نزد پزشک رفت؟
اگر در فردی که کبودی پوست و خونریزی دارد، علائم زیر را مشاهده کردید، فوراً او را نزد پزشک ببرید:
- تغییر سطح هوشیاری و آگاهی
- تغییر شکل و از دست دادن عملکرد منطقه کبود شده
- سرگیجه
- درد شَدید، ورم و احساس فشار در ناحیه کبود
- تب بالا
- تهوع و استفراغ
- مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، خس خس سینه و احساس خفگی
- تشنج
- گرفتگی عضلات گردن
- استفراغ خونی، مدفوع خونی یا خونریزی از مقعد
- زرد شدن چشم ها و پوست
درمان کبودی در خانه
اگر کبودی ها ناشی از بیماری خاصی نباشد و بر اثر اتفاقات روزمره غیر خطرناک دچار کبودی پوست شُدید، می توانید درمان های خانگی زیر را انجام دهید:
- در همان زمان ایجاد کبودی بر اثر ضربه یا جراحت، کیسه یخ را به مدت 20 تا 30 دقیقه روی منطقه آسیب دیده بگذارید. توجه داشته باشید که یخ را به صورت مستقیم روی پوست قرار ندهید، بلکه آن را در حوله ای بپیچید سپس در ناحیه مورد نظر قرار دهید.
- اگر کبودی بسیار زیاد است و منطقه وسیعی را گرفته، باید 24 ساعت اولیه جراحت، این بخش از بدن را در سطح بالاتری از بدن قرار دهید.
- می توانید از استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش درد ناحیه آسیب دیده استفاده کنید.
- از مصرف آسپرین خودداری کنید، زیرا باعث طولانی تر شدن خونریزی می شود.
- بعد از 48 ساعت، به مدت 10 دقیقه منطقه آسیب دیده را گرم کنید (مثلاً با حوله گرم) و این کار را دو تا سه بار در روز ادامه دهید. اینکار باعث افزایش جریان خون به منطقه کبود شده می شود و کمک می کند که پوست به سرعت خون را جذب کرده و کبودی ناپدید شود.
چند هشدار
- اگر پوست شما به راحتی کبود می شود، بخصوص اگر این کبودی با خونریزی بینی یا لثه همراه است، باید فوراً نزد پزشک بروید، زیرا کبودی مداوم و ناگهانی می تواند به علت بیماری های خونی یا اختلال در لخته شدن خون باشد که شناسایی به موقع هر کدام از آنها قطعاً بر درمان تاثیر می گذارد.
- آسیب دیدگی کبد را جدی بگیرید. آسیب دیدگی کبدی ناشی از الکل می تواند موجب کاهش تعداد سلول ها و از دست رفتن خون شود. در این شرایط میزان پلاکت های خون کاهش می یابد که نشانه ای از افزایش خونریزی است. در واقع الکل مستقیماً موجب خونریزی نمی شود، اما به دلیل آسیب رساندن به کبد روند تولید پروتئین لازم برای توقف خونریزی کُند می شود.
- افراد مبتلا به سرطان خون از ناحیه لثه یا بینی دچار خونریزی شده یا ممکن است در ادرار و مدفوع خون مشاهده کنند. همچنین ممکن است بر اثر ضربات کوچک، بدن شان دچار کبودی شود.
ژنتیک یا سبک زندگی؟
- عوامل مختلفی به بروز کبودی ها نقش دارند که بعضی از آنها به ژنتیک وابسته هستند و برخی به شیوه و سبکی که ما برای زندگی انتخاب کرده ایم. به عبارتی کبودی ممکن است ارثی باشد و هیچ دلیل دیگری نداشته باشد، به همین دلیل نگران کبودی های ارثی نباشید.
- کبودی به دلیل ضربه و آسیب، پرت شدن از ارتفاع، تصادفات رانندگی و آسیب های ورزشی عادی بوده و نمی تواند نشانه دقیقی از بیماری باشد.
- کبودی بر اثر سن، جنس و شیوه زندگی مشخص می کند که پوست شما هنوز هم سالم و جوان هست یا نه.
- خون مردگی و کبودی پوست یا هماتوم مغزی، نشانه مهمی بعد از تصادفات و اتفاقات سنگین بدنی است.
- پیر شدن پوست روند طبیعی و غیر نگران کننده ای است.
- مصرف الکل باعث کاهش لخته شدن خون می شود.
- خانم ها نسبت به آقایان بیشتر دچار کبودی پوست می شوند.
- آنمی یا کم خونی در مواردی عامل کبودی جلدی می شود.
- کبودی در بیماری هایی مثل لوپوس و آرتریت روماتوئید از نشانه های تشخیصی است.
- بیماری های عفونی مانند مننژیت، مونونوکلئوز و سرخک نیز کبودی های بی دلیل ایجاد می کنند.
- بیماری کوشینگ، هموفیلی، گزش حشرات، سرطان خون، نقص عضو، کاهش پلاکت های خونی، التهاب عروق خونی، کمبود ویتامین C، مصرف داروهای ضد انعقادی مثل وارفارین و هپارین، داروهای ضد افسردگی، آسپرین، روغن ماهی، شیمی درمانی یا رادیوتراپی و درمان با هورمون تستوسترون از موارد مهم و پُر تعداد ایجاد کبودی های پوستی است که مورد توجه قرار گرفته و بر اساس آنها می توان روند درمانی را تشخیص داد.
سلامتی شما آرزوی ما است.
[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]
مقاله علمی و آموزشی «همه آنچه که از کبودی های پوست بدن باید بدانید»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مصاحبه با دکتر ابوالفتح محرابیان – متخصص پوست و مو – توسط سحر کبیری از مجله سیب سبز، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
[/toggle]
