گاز آمونیاک چیست؟
آمونیاک گازی بی‌رنگ با بویی تند است. این گاز می‌تواند باعث تحریک چشم‌ها، بینی، گلو و شش‌ها شود. آمونیاک از ترکیب یک اتم نیتروژن و سه اتم هیدروژن (NH3) بدست می‌آید. از جمله ویژگی‌های این گاز آن است که به راحتی در آب حل می‌شود و محلول قلیایی هیدروکسید آمونیوم تولید می‌کند. هیدروکسید آمونیوم می‌تواند با نمک واکنش نشان دهد و نمک آمونیوم تولید کند.
اگر گاز آمونیاک را سرد و متراکم کنیم، به شکل مایع بی‌رنگی در می‌آید. این مایع در 33- درجه سانتیگراد به جوش می آید و دوباره به گاز تبدیل می‌شود. از این خاصیت در صنایع یخ‌سازی و یخچال‌سازی استفاده می‌کنند.
روش‌های مختلفی برای تهیه گاز آمونیاک وجود دارد.
در یکی از این روش‌ها نیتروژن بدست آمده از هوا را با هیدروژنی که از آب و گاز متان بدست می‌آید، ترکیب می‌کنند. برای ترکیب نیتروژن و هیدروژن ابتدا این دو گاز را تصفیه، خشک و متراکم می‌کنند و تا دمای 500 درجه سانتیگراد حرارت می‌دهند. سپس آنها را از مخلوط پودر آهن و نمک‌های گوناگون عبور می‌دهند. به این ترتیب مقادیر مشخصی نیتروژن و هیدروژن با هم مخلوط می‌شوند و گاز آمونیاک بدست می‌آید. این روش به فرآیند هابر (Haber process) معروف است.
در آزمایشگاه برای تهیه مقادیر اندک این گاز مخلوط کلرید آمونیوم و آهک را حرارت می‌دهند. از تقطیر زغال سنگ نیز مقداری گاز آمونیاک با ناخالصی زیاد بدست می‌آید.
این گاز کاربردهای بسیاری دارند:
- از کلرور آمونیوم برای تهیه باتری الکتریکی استفاده می‌شود.
- کلرور آمونیوم در صنعت داروسازی نیز کاربرد دارد.
- سولفات آمونیوم از ترکیب آمونیاک و اسید سولفوریک بدست می‌آید. از این ماده به عنوان کود استفاده می‌شود.
- نیترات آمونیوم برای ساختن مواد منفجره بکار می‌رود.
- آمونیاکی که برای ساختن مواد پاک کننده خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد، محلول غلیظی از آمونیاک و آب است.
منابع
- کتاب چرا، چطور، چگونه؟ دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال. ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز. موسسه نشر و تحقیقات ذکر. 1393.
خب گازهای دیگ مثل اکسیژن یا هلیوم یا… تو یه دمای منفی مایع هستن و بعد از اون به فرم گاز درمیان. سوال من اینه چرا از اینا استفاده نمیشه و از امونیاک یا R134 استفاده میشه. اینا چه ویژگی بهتری دارن؟!
خیلی مطلب خوبی بود بهم کمک کرد ممنونم از سایت خوبتون?
بسیار اموزنده و مفید بود – با تشکر