چرا گیاه در خاک رشد می کند؟

آنچه باعث رشد گیاه در خاک می شود، جنس خاک و اجزای تشکیل دهنده خاک می باشد. خاک مخلوطی از مواد آلی و غیر آلی است. بخش آلی خاک را موجودات زنده مانند کرم های خاکی و اندام های پوسیده ی گیاهان و جانوران مرده تشکیل می دهند. بخش غیر آلی خاک نیز از ذرات سنگ و کانی ها تشکیل می شود.

ماده آلی پوسیده خاک را «گیاخاک» می نامند. گیاخاک ذرات سخت و فشرده سنگ را جدا می کند و به این ترتیب، هوا و آب بیشتری وارد خاک می شود. گیاخاک در عین حال مواد غذایی لازم برای باکتری ها و دیگر میکروارگانیسم ها (یعنی موجودات زنده ی بسیار ریز) را فراهم می کند.

این میکروارگانیسم ها ماده آلی مرده را می پوشانند یا تجزیه می کنند و موادی را به وجود می آورند که گیاهان می توانند به مصرف برسانند. به این ترتیب، گیاخاک نقش بسیار مهمی در باروری و حاصلخیزی خاک و کمک به رشد گیاهان به عهده دارد.

در خاک، انواع بسیاری از جانوران زندگی می کنند. زائده ها و فضولات این جانوران خاک را تقویت می کند. کرم های خاکی نیز بسیار مهم و سودمند هستند. این کرم ها خاک را زیر و رو می کنند و از جهات بسیاری باعث اصلاح کیفیت خاک می شوند.

میکروارگانیسم هایی که در خاک وجود دارند، از ذرات ماده آلی تغذیه می کنند و در نتیجه این تغذیه است که ماده آلی به انواع کانی ها، گازها و مایعات تجزیه می شود. این محصولات پوسیده باز هم تجزیه می شوند و ترکیبات تازه ای از عنصرهای بنیادی را به وجود می آورند. در این حالت، گیاهان قادر خواهند شد که از مواد لازم برای کمک به رشد خود استفاده کنند.

تمام گیاهان برای رشد به ده عنصر نیاز دارند. سه تا از این عناصر ده گانه (اکسیژن، هیدروژن و کربن) یا در هوا وجود دارند، یا در آب و یا در هر دو موجود می باشند. هفت عنصر دیگر را گیاهان از خاک جذب می کنند. این هفت عنصر عبارتند از: نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن و گوگرد.

منابع

1. کتاب به من بگو چرا و چگونه. نوشته آرکادی لئوکوم. ترجمه سعید درودی. انتشارات بهزاد. سال 1391.