چرا شبانه روز 24 ساعت است؟

علت اینکه هر شبانه روز به 24 ساعت تقسیم شده، این است که فقط انسان تصمیم گرفته که از وقت و زمان خودش به این شکل استفاده کند. در طبیعت چیزی وجود ندارد که ارتباطی با ساعت یا دقیقه و ثانیه داشته باشد. بنابراین انسان برای راحتی خودش به «تقسیمبندی زمان» پرداخته است. با این حال، چیزی وجود دارد که ما آن را «روز» مینامیم، که از گردش سیاره زمین به دور محورش (که از جهت مشرق به طرف مغرب صورت میگیرد) به وجود میآید. در هر حرکتی که سیاره زمین به دور محور خودش میچرخد، مقدار معینی از زمان سپری میشود. این مقدار از زمان را یک روز مینامند.
دانشمندان موفق شدهاند زمان را بطور دقیق اندازهگیری کنند. برای انجام دادن این کار، ستارههای آسمانی را مورد استفاده قرار دادهاند. ایستگاههای ستارهشناسی یا رصدخانهها دستگاهی دارند که «ساعت نجومی» نام دارد. یک روز نجومی از لحظهای شروع میشود که فلان ستاره معین از یک نصفالنهار عبور میکند و درست در لحظهای که همان ستاره دوباره از همان نقطه عبور کند، این روز تمام میشود.
انسان روز را به ساعت، ساعت را به دقیقه و دقیقه را به ثانیه تقسیم کرده است تا بتواند بگوید که طول یک روز نجومی چه اندازه است. طول یک روز نجومی 23 ساعت و 56 دقیقه و 4.09 ثانیه میباشد. چون استفاده از یک روز نجومی برای هدفهای معمولی کار مشکلی است، به همین خاطر از یک روز 24 ساعتی استفاده میشود و به هر سال کبیسه یک روز اضافه کرده تا این اختلاف زمانی اصلاح گردد.
انسانهای اولیه فقط از روز (فاصله زمان میان طلوع و غروب آفتاب) استفاده میکردند و ساعتهای شب به حساب نمیآمد. یونانیهای قدیم روز خودشان را از یک غروب تا غروب دیگر محاسبه میکردند. روز رومیان باستانی از یک نیمه شب تا نیمه شب بعدی بود.
پیش از آنکه ساعت اختراع شود، روز و شب هر کدام به 12 ساعت تقسیم گردیده بودند. ولی این تقسیمبندی، کاملاً عملی نبود زیرا طول روزها و شبها با عوض شدن فصلهای هر سال تغییر پیدا میکرد.
امروزه اکثر کشورهای جهان دارای روزی هستند که بر طبق قانون به 24 ساعت تقسیم شده و بر طبق روش رومیان باستان از یک نیمه شب تا نیمه شب بعد از آن محاسبه میگردد.
منابع
- کتاب به من بگو چرا و چگونه. آرکادی لئوکوم. ترجمه سعید درودی. انتشارات بهزاد. 1391.