گاز سوختنی چیست؟

استفاده از گاز برای تولید حرارت و پخت و پَز در اواسط قرن نوزدهم میلادی با ساخت اجاق گاز در سال 1840 میلادی و وسائل گازسوز در سال 1855 میلادی آغاز شد. گاز طبیعی، گاز زغال سنگ و گاز آب مهم ترین گازهای سوختنی محسوب می شوند.

امروزه مقدار معینی از گاز از چاه های نفت بدست می آید.

گاز طبیعی میلیون ها سال پیش از تجزیه گیاهان و جانوران کوچک دریایی و در اثر فشار و حرارت بسیار زیاد تولید شده است. این گازها مخلوطی از هیدروکربن های سبک مانند متان، اتان و اندکی پروپان و بوتان است. 85 درصد گاز طبیعی را متان و 10 درصد آن را اتان تشکیل می دهد. در گاز طبیعی اغلب اندکی نیتروژن، دی اکسید کربن و گاهی اوقات سولفید هیدروژن و هلیم نیز یافت می شود. در بسیاری از کشورها گاز طبیعی حاصل از چاه های نفت از طریق خط لوله به شهرها حمل شده، در کارخانجات و منازل برای ایجاد حرارت و روشنایی مورد استفاده قرار می گیرد.

گاز زغال سنگ از حرارت دادن زغال سنگ بدون حضور هوا بدست می آید. این گاز ترکیبی است از 50 درصد هیدروژن، 30 درصد متان، 8 درصد مونوکسید کربن، 8 درصد اکسیژن و دی اکسید کربن و نیتروژن و 4 درصد سایر هیدروکربن ها. برای تهیه این گاز، زغال سنگ را تا دمای 1350 درجه سانتیگراد حرارت می دهند تا گاز مورد نظر آزاد شود. گاز زغال سنگ، غلیظ و قهوه ای رنگ است و در قدیم از آن در منازل و کارخانجات به عنوان سوخت استفاده می شد.

گاز آب معمولاً با عبور متناوب بخار آب و هوا از روی کُک داغ بدست می آید. این گاز مخلوطی از هیدروژن و مونوکسید کربن است. گاز آب، آبی رنگ است و در صنایع کاربرد دارد.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «گاز سوختنی چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب چرا، چطور، چگونه؟، نوشته ی دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال و ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز از موسسه نشر و تحقیقات ذکر، منتشر شده در تیر ۱۳۹۳ با شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۷-۲۲۱-۶ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.