انحراف چشم در کودکان

انحراف چشم یا استرابیسم، مشکلی است که به دلیل عدم توانایی چشم ها در یک راستا قرار گرفتن و ناهماهنگی با یکدیگر به وجود می آید.

اگر به انحراف چشم مبتلا باشید و با یکی از چشم هایتان مستقیماً به یک شئی نگاه کنید، چشم دیگر شما به سمت داخل، بیرون، بالا یا پایین متمایل می شود. استرابیسم ممکن است دائمی یا موقت باشد. این مشکل می تواند فقط بر یکی از چشم ها تاثیر بگذارد یا به نوبت، هر یک از چشم ها را درگیر کند.

برای پیشگیری از دوبینی ناشی از استرابیسم دوران کودکی، مغز کودک اطلاعات وارد شده از چشم دارای انحراف را رد می کند که این باعث تنبلی آن چشم خواهد شد.

در این مقاله شما می توانید با انحراف چشم در کودکان آشنا شوید.

علائم استرابیسم

علائم اولیه استرابیسم، انحراف و ناهم ترازی قابل مشاهده چشم ها است. اگر ناهم ترازی چشم ها زیاد و به شکل آشکار باشد، استرابیسم با زاویه بزرگ خوانده می شود که منظور از آن، زاویه انحراف بین خط دید چشم سالم و چشم دارای انحراف است، انحراف کمتر استرابیسم با زاویه کوچک خوانده می شود.

عموماً استرابیسم با زاویه بزرگ دائمی، علائمی مانند خستگی چشم یا سردرد را به همراه ندارد. در موارد خفیف استرابیسم با زاویه کوچک، احتمال آن زیاد است که برای کودک، علائم آزار دهنده ای مانند سردرد و خستگی چشم، ناتوانی در مطالعه، خستگی هنگام مطالعه و دید بی ثبات همراه با حالت عصبی ایجاد شود.

اگر استرابیسم با زاویه کوچک بطور دائمی و یک طرفه باشد، ممکن است در صورت عدم درمان، باعث تنبلی شَدید در چشم دارای انحراف شود. هر دو نوع استرابیسم ممکن است روی کودکان و بزرگسالان، اثرات منفی روانی گذاشته و اعتماد به نفس شان را تحت تاثیر قرار دهد.

نوزادان غالباً به دلیل عدم تکامل سیستم بینایی به انحراف متناوب چشم دچار می شوند که با رشد کودک، این مشکل برطرف می شود. اگر کودک به استرابیسم مبتلا باشد، این مشکل با رشد جسمی او برطرف نخواهد شد.

معاینه مرتب چشم، بهترین راه برای تشخیص استرابیسم است. اساساً استرابیسم در مراحل اولیه، با معاینه چشم کودک قابل تشخیص و درمان است، بنابراین هرچه زودتر تشخیص داده شود، احتمال درمان آن بیشتر است.

دلایل ایجاد استرابیسم

هر چشم انسان 6 ماهیچه خارجی دارد که حرکت و وضعیت آن را کنترل می کنند. هماهنگی در عملکرد این ماهیچه ها در هر دو چشم برای داشتن یک دید طبیعی لازم است.

استرابیسم هنگامی اتفاق می افتد که مشکلی در این ماهیچه ها، اعصاب کنترل کننده آنها و یا مرکز بینایی پیش بیاید به گونه ای که کنترل این ماهیچه ها مختل شود. عوامل ژنتیکی نیز ممکن است در ایجاد استرابیسم نقش داشته باشند. اگر مرد یا زنی به استرابیسم مبتلا باشد، احتمال ابتلای فرزند آنها بیشتر خواهد شد.

درمان استرابیسم

در برخی موارد، استرابیسم متناوب و با زاویه کوچک، بدون جراحی و تنها با بینایی درمانی رفع می شود. اما در اغلب موارد، تنها درمان موثر برای انحراف دائمی چشم ها، جراحی استرابیسم است.

موفقیت در جراحی استرابیسم به عوامل زیادی مانند جهت و میزان انحراف چشم بستگی دارد. جراحی در درمان بزرگسالانی که به استرابیسم طولانی مدت مبتلا هستند، موثر خواهد بود، با این حال ممکن است تنبلی چشم پس از درمان نیز باقی بماند، به همین خاطر درمان زود هنگام استرابیسم اهمیت زیادی دارد، چرا که هرچه جراحی استرابیسم زودتر انجام گیرد، احتمال بازگشت بینایی به حالت طبیعی و درمان بیشتر است.

گاهی اوقات، متخصص چشم، انجام یک برنامه درمانی را برای اصلاح بینایی فرد تجویز می کند که لازم است پس از جراحی استرابیسم، برای درمان مشکلات چشمی مانند تنبلی باقی مانده چشم پس از عمل انجام شود.

توجه داشته باشید که تشخیص و درمان زود هنگام، در جلوگیری از مشکلات ناشی از این بیماری بخصوص در کودکان بسیار اهمیت دارد.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «انحراف چشم در کودکان»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقالات WebMD و Vision Therapy ترجمه مجله سلام سلامت، به عنوان منابع اصلی مورد استفاده قرار گرفته اند.