با دیجیتال شدن ریسک ها و تهدیدها چگونه باید برخورد کرد؟

در عصر دیجیتالی امروز که مملو از تحولات و دگرگونی های پی در پی و خیره کننده است، مدیریت ریسک صرفاً گزینه ای اختیاری برای بعضی از صنایع و مشاغل تلقی نمی شود بلکه ضرورتی انکارناپذیر و حتمی برای هر سازمانی محسوب می شود که غفلت از آن می تواند پیامدهای بسیار خطرناک و مهلکی را به دنبال داشته باشد. مدیران شرکت ها و سازمان ها نیز در سال های اخیر به اهمیت و ضرورت توجه جدی به فرآیند مدیریت ریسک واقف شده اند طوریکه در سال 2016، بیش از 92 درصد شرکت های آمریکایی و اروپایی از یک برنامه رسمی و مدون مدیریت ریسک بهره می بردند در حالی که این عدد در 10 سال قبل از آن یعنی سال 2006، فقط 59 درصد بوده است.

به هر حال تهدیدها و فرصت های جدید و منحصر به فردی که به دنبال انقلاب دیجیتالی به وجود آمده اند، باعث شده اند که نیاز مبرمی به اتخاذ و بکارگیری استراتژی های نوین مدیریت ریسک مخصوص عصر دیجیتال احساس شود که در این مقاله شما می توانید با 3 استراتژی متداول آشنا شوید.

استراتژی شماره 1: از الگوهای متغیر و پویای مدیریت ریسک استفاده کنید.

تردیدی نیست که ماهیت دیجیتالی دنیای امروز برخی ریسک ها و مخاطرات جدید و پیچیده را به دنبال خود آورده است که با روش ها و الگوهای سنتی و کلاسیک مدیریت ریسک نمی توان به مصاف آنها رفت. امروزه انواع جدیدی از ریسک ها دامان شرکت ها و سازمان ها را می گیرد که تا پیش از این اصلاً وجود خارجی نداشته اند و در نتیجه الگویی برای مقابله با آنها اندیشیده نشده است. بخش عمده این تهدیدها و چالش های جدید را ریسک های آنلاین تشکیل می دهند که بوسیله مجرمان سایبری ایجاد می شود و به سختی قابل ردیابی، جلوگیری و نابودی هستند. علاوه بر این موضوع، بروز کوچکترین ریسک در یک شرکت به سرعت و از طریق شبکه های اجتماعی همچون فیسبوک و توییتر به سرتاسر جهان مخابره می شود و حیثیت و اعتبار آن شرکت را بر باد می دهد و چه بسا موجب ورشکستگی و نابودی آن شود.

اصطلاحی است که می گوید «ریسک هیچ وقت حتی در تعطیلات آخر هفته به مرخصی نمی رود.» این بدان معنا است که کوچکترین غفلت نسبت به تطبیق دادن سیستم های سازمانی با جدیدترین تهدیدات و ریسک ها باعث ورود مخرب و نابودکننده ریسک ها خواهد بود؛ بنابراین تمام شرکت ها و سازمان ها بطور پیوسته باید به دنبال بروزرسانی و دگرگون سازی الگوهای مدیریت ریسک خود و تطبیق دادن آن با جدیدترین ریسک های عصر دیجیتال باشند.

استراتژی شماره 2: خود را برای هر احتمالی آماده کنید.

پویایی و بروز بودن استراتژی های مدیریت ریسک تنها به طراحی الگوهای متنوع و متغیر مدیریت ریسک محدود نمی شود بلکه باید شامل چاره اندیشی برای کوچکترین جزئیات و طراحی برنامه های موردی برای مواجهه با ریسک های مختلف نیز باشد. در واقع مدیریت ریسک در عصر دیجیتال باید بیشتر پیشگیرانه و کنشی باشد تا درمانگر و واکنشی؛ بنابراین لازم است که در هر سازمان یا شرکتی، یک برنامه پیشگیری و مقابله با بحران ایجاد شود که بطور مداوم بروزرسانی شود و در شکل گیری و اجرای آن تمام ارکان شرکت و نه فقط واحد مدیریت ریسک درگیر شوند.

علاوه بر این، تمام مدیران و کارکنان باید مجموعه ای از ایده ها و احتمالات در مورد ریسک ها و تهدیدهایی را که ممکن است در آینده گریبان گیر شرکت شود، تهیه و در اختیار سایر اعضا قرار دهند تا پیش از وقوع احتمالی هر کدام از آنها برایشان چاره ای اندیشیده شود و اقدامات پیشگیرانه در مورد آنها به مرحله اجرا در آید. در واقع ریسک های عصر دیجیتال آنقدر پیچیده و فراگیر هستند که مدیریت آنها صرفاً از عهده بخش مدیریت ریسک بر نمی آید و در این راه مشارکت فعال بخش هایی چون فناوری اطلاعات، روابط عمومی، تیم رهبری و البته تک تک کارکنان ضروری است و هر کدام از آنها باید برنامه مدیریت ریسک بخش خود را تدوین و اجرا کنند.

استراتژی شماره 3: از ابزارهای دیجیتال کمک بگیرید.

با توجه به این واقعیت که بسیاری از ریسک های نوین از طریق سیستم ها و پلتفرم های دیجیتالی از قبیل ایمیل و شبکه های اجتماعی نفوذ می کنند، تنها با بهره گیری درست و کامل از همین سیستم های دیجیتالی است که می توان به مصاف این ریسک ها و تهدیدات رفت. یکی از اولویت های اصلی در تدوین استراتژی های نوین مدیریت ریسک، مبتنی ساختن آنها بر ابزارهای دیجیتالی است. به عنوان مثال، یک اپلیکیشن مدیریت ریسک که قابلیت نصب و راه اندازی روی گوشی های تلفن همراه را دارا است، می تواند گزینه مطلوبی برای شرکت ها و سازمان ها باشد، زیرا ذینفعان و عوامل فعال در فرآیند مدیریت ریسک این شرکت ها قادر خواهند بود در همه جا و در هر زمان نسبت به مقابله سریع و قاطعانه با ریسک هایی اقدام کنند که تنها به چند دقیقه یا حتی چند ثانیه زمان برای نفوذ و تخریب سیستم های سازمانی نیاز دارند.

امروزه اپلیکیشن هایی مانند In Case of Crisis وجود دارند که امکانات متنوعی را برای مقابله با ریسک ها و تهدیدات دیجیتال در اختیار مدیران و کارکنان شرکت ها قرار می دهند. در این اپلیکیشن ها قابلیت هایی همچون فعالسازی و عملیاتی کردن سیستم های واکنشی، آپدیت شدن خودکار، برقراری ارتباطات اضطراری بین اعضای کمیته بحران شرکت به محض وقوع بحران امنیتی و در اختیار قرار دادن قابلیت دسترسی شبانه روزی تمامی کارکنان به سیستم های کامپیوتری شرکت به منظور مقابله با عوامل نفوذی پیش بینی شده است. قابلیت ممتاز این اپلیکیشن یعنی توانایی نصب نامحدود آن روی تلفن همراه باعث شده است که کاربران به آسانی و در هر جایی که هستند، بتوانند به سرعت در جریان امور مربوط به مقابله با تهدیدهای امنیتی قرار بگیرند و اقدامات لازم را انجام دهند.

در مجموع می توان گفت که با گسترده شدن دامنه نفوذ و نقش آفرینی محصولات برآمده از عصر دیجیتال در محیط ها و سیستم های کاری و به تبع آن دیجیتال شدن ریسک ها و تهدیدها، استراتژی ها و روش های مدیریت ریسک نیز باید به سمت دیجیتال شدن و طراحی و اجرا شدن به صورت دیجیتال و آنلاین حرکت کنند و از قالب های سنتی و منجمد و ایستای پیشین درآیند.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «با دیجیتال شدن ریسک ها و تهدیدها چگونه باید برخورد کرد؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله کریس بریتون در مجله Crisis Management – آوریل 2017، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.