چگونه عینک، دید را اصلاح می کند؟

تصور کنید قبل از اختراع عینک، زندگی برای میلیونها نفر از افراد چگونه بوده است. اگر شما نزدیکبین بودید و در شب به آسمان نگاه میکردید، نمی توانستید ستارگان را ببینید، حتی قادر به دیدن ابرها و پرندگانی که در هوا پرواز میکردند نیز نبودید.
ما به این دلیل میتوانیم ببینیم که نور وارد چشمان ما میشود و روی شبکیه چشم، که مانند صفحه حساس عکاسی عمل میکند، میافتد. اگر نور به جلو یا عقب شبکیه بیفتد، قادر به دیدن نخواهیم بود. به همین دلیل چشم دارای عدسی است تا با تنظیم نور، آن را به نقطه مورد نظر بتاباند.
وقتی چشمهای سالم به اشیای واقع در دور دست نگاه میکنند، تصویر بدون هیچ مشکلی به روی شبکیه میافتد و چنانچه به اشیای نزدیک، مثلاً در کمتر از 5 متر نگاه کنیم، تصویر در پشت شبکیه خواهد افتاد. در اینجا، عدسی چشم عمل تطابق را انجام میدهد. یعنی ماهیچه ویژهای منقبض شده و شکل عدسی را تغییر میدهد. این عمل باعث افتادن تصویر روی شبکیه شده و چشم به وضوح آن را میبیند.
اما عمل تطابق در دو حالت غیرممکن میشود. اول آنکه به علت کهولت و بالا رفتن سن، عدسیهای چشم قدرت انعطافپذیری خود را از دست میدهند و نمیتوانند شکل خود را به سهولت تغییر داده و نور را به موقع متمرکز سازند. دوم آنکه برخی از افراد بطور مادرزادی چشمانی نزدیکبین و یا دوربین دارند. (افرادی که فاصله کانونی چشم آنها زیاد است، دوربین نامیده میشوند. چون اشیای دور را خوب ولی اجسام نزدیک را به سختی میبینند.)
نحوه عمل عینک
گاهی ممکن نیست بتوان تصویر را روی شبکیه متمرکز کرد، بنابراین باید از عینک استفاده شود. کاری که عینک میکند همان کاری است که عدسیهای چشمان ما قادر به انجام آن نیستند. عینک تصویر را روی شبکیه متمرکز کرده و به این ترتیب، عدسیهای چشمان ما احتیاجی به تطابق ندارند.
افراد نزدیکبین فاصله کانونی عدسی چشمشان طوری است که تصویر در جلوی شبکیه میافتد و به نظر تیره و تار میآید. اگر این فرد عمل تطابق را انجام دهد، یعنی عضلات چشم را منقبض کند، فقط قادر است تصویر را کمی جلوتر بیاورد. بنابراین شخص باید از عینک استفاده کند که تصویر را عقب برده و روی شبکیه بیندازد. آن وقت میتواند واضح ببیند.
منابع
- کتاب به من بگو چرا و چگونه. آرکادی لئوکوم. ترجمه سعید درودی. انتشارات بهزاد. 1391.