آنچه که باید از جراحی های لاغری بدانید
چاقی دومین علت عمده مرگ قابل پیشگیری در ایالات متحده است که در حال حاضر تنها سیگار از آن پیشی گرفته است. شدت چاقی با شاخص توده بدنی (BMI) به صورت وزن به کیلوگرم تقسیم بر قد به متر مربع محاسبه می شود و BMI مساوی یا بیشتر از 30 به عنوان چاقی در نظر گرفته می شود. دریافت بیش از حد متناوب کالری یکی از این عوامل است.
چاقی تاثیر عمیقی بر سلامت کلی و امید به زندگی دارد. در این مقاله شما می توانید با روش درمان چاقی بخصوص درمان با جراحی آشنا شوید.
درمان طبی
اساس درمان طبی بر کاهش وزن استوار است و کارآیی خوبی در افراد با اضافه وزن یا چاقی خفیف و متوسط دارد ولی برای افراد شدیداً چاق که معمولاً باید بیشتر از 30 کیلوگرم وزن کم کنند کار خسته کننده و بسیار سختی است. میزان موفقیت در بین بیماران شدیداً چاق که رژیم غذایی و ورزش را به عنوان روش کاهش وزن برای رسیدن به وزن طبیعی و حفظ این کاهش وزن امتحان می کنند تنها 3 درصد است.
معمولاً درمان دارویی تنها پس از شکست در تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی استفاده می شود. کم نیستند افراد چاقی که به سودای تناسب اندام گرفتار عوارض داروهای مجهول الهویه ای می شوند که از آشفته بازار دارویی تهیه می کنند. علیرغم تمام تبلیغات گسترده برای داروهای کاهنده وزن Qsymin – Orlistat – Lorcaserin از جمله داروهای انگشت شماری هستند که مورد تایید و معرفی FDA هستند.
درمان جراحی
اعمال جراحی کاهش وزن به نام باریاتریک (Bariatric) شناخته می شوند. اساس این جراحی ها تغییر در سیستم گوارش برای کاهش وزن است. کاهش وزن در باریاتریک مختل کردن جذب مواد غذایی است.
جراحی باندینگ یا جاگذاری حلقه معده
کاهش وزن مستمر با حلقه معده از طریق کاهش حجم معده و تغییر روش زندگی حاصل می شود. این حلقه یک حلقه سیلیکونی ساده است که بالونی باد کردنی در داخل آن قرار دارد. بالون بوسیله یک لوله سیلیکونی دراز، باریک و ضد تاب خوردگی به پورتی برای تزریق وصل می شود.
حلقه را مانند ساعت مچی دور قسمت فوقانی معده، حدود 15 میلیمتر زیر پیوستگاه معده و مری می بندند. این حلقه، معده را به یک کیسه کوچک در قسمت فوقانی 15 میلیمتر و بقیه قسمت تحتانی معده تقسیم می کند. پورت تزریق را زیر پوست کار می گذارند. هنگام تزریق مایع به درون پورت ورودی، بالون باد می شود و دهانه خروجی قسمت فوقانی معده تنگ می گردد. در نتیجه این حلقه میزان غذایی را که می خورید محدود و کنترل می کند.
سایز باند یا حلقه را با تزریق یا خارج کردن مایع می توان تنظیم کرد. این تنظیمات را می توان هنگام ویزیت های ساده سرپایی بر اساس میزان کاهش وزن طی یک ماه اخیر و میزان غذایی که هر بار بیمار می تواند بخورد، انجام داد. این جراحی به روش لاپاراسکوپی یا جراحی بسته انجام می شود. در این روش به برش بزرگ نیازی نیست و برای دسترسی به ناحیه معده از 5 برش بسیار کوچک (حدود نیم تا یک سانتیمتری) استفاده می کنند و سپس آنها را با بخیه هایی که خودبخود آب می شوند، می بندند.
زمان بهبودی سریع است و اغلب تنها به مدت یک شب به بستری نیاز است. بسیاری از افراد می توانند فعالیت های عادی خود را یک هفته پس از جراحی شان آغاز کنند. این عمل جراحی در بیهوشی کامل انجام می شود و ممکن است به مدت 15 دقیقه تا بیش از یک ساعت طول بکشد.
فواید
- انجام این عمل جراحی نسبت به سایر اعمال جراحی چاقی آسان تر و زمان عمل کوتاه تر است.
- حلقه را می توان به روش لاپاراسکوپی و بدون ایجاد برش بزرگ کار گذاشت.
- هیچ تغییری در سیستم گوارش و مسیر آن ایجاد نمی شود.
- قابل تنظیم است.
- کاملاً برگشت پذیر است. این حلقه را می توان، برای مثال در دوره بارداری یا بیماری طولانی مدت، تخلیه کرد که به معده تان امکان می دهد به وضعیت قبلی بازگردد یا می توان آن را به راحتی با همان چند سوراخ خارج کرد.
- تنها روش استاندارد جراحی چاقی در نوجوانان است.
- اکثر افراد در تمام سنین و تمام وضعیت های جسمی آن را به خوبی تحمل می کنند.
- این عمل جراحی ممکن است به ویژه مناسب افرادی باشد که 26 تا 90 کیلوگرم اضافه وزن دارند.
- بستری کوتاه مدت (حدود 24 ساعت)
- کمترین درصد عوارض کوتاه مدت پس از عمل
- هیچ نوع کاهش جذب وجود ندارد. فرد می تواند ویتامین ها و مواد معدنی را کاملاً جذب کند.
بای پس معده
در این روش دو عمل جراحی، یکجا روی بیمار انجام می شود. ابتدا معده را با دوختن به دو ناحیه تقسیم کرده و قسمت کوچکتر که معمولاً حجمی معادل 5 تا 10 درصد کل معده را دارد، مسئولیت نگهداری غذا را به عهده می گیرد. در این روش هیچ قسمتی از معده جدا نمی شود و قسمت بزرگتر معده کماکان به ترشح آنزیم های معمول می پردازد ولی غذا وارد این قسمت نمی شود. سپس یک قسمت از روده را به معده کوچکتر متصل می کنند.
در این عمل قسمتی از روده که در جذب نقش مهم تری دارد از مسیر خارج می شود. بالطبع فرد خیلی سریع تر از قبل احساس پُر شدن معده و سیری خواهد داشت و در ضمن مواد غذایی کمتری نیز جذب می شود. در این روش، بیماران 80 تا 100 درصد اضافه وزن خود را از دست می دهند. این روش در بیماران با BMI بالای 40 که رده چاقی درجه 3 یا مفرط هستند، اساسی ترین روش درمانی محسوب می شود. این دسته از بیماران بارها رژیم های غذایی مختلف را تجربه کرده ولی متاسفانه قادر به کاهش وزن در حد وزن ایده آل خود نشده و پس از پایان دوره رژیم درمانی به وزنی به مراتب بیشتر از وزن اولیه خود بازگشته اند.
عوارض
- کم خونی
- پوکی استخوان: که به دلیل کاهش جذب فولیک اسید، آهن، ویتامین B12 و کلسیم در جریان بای پس معده و اثنی عشر و عدم عبور این مواد از مسیر طبیعی جذب است.
- سوء جذب برخی پروتئین ها: مواد معدنی و ویتامین ها به دلیل محدودیت مصرف یا عدم جذب کافی آنها.
- انسداد روده: به علت تکنیک خاص این روش جراحی و ایجاد بازوهای گوارشی ایجاد می شود. آمبولی ریوی میزان یک درصد از عوارض نادر این عمل می باشد.
- تنگی محل بای پس: به میزان 6.8 درصد ایجاد می گردد. درمان این عارضه انجام اندوسکوپی و گشاد کردن تنگی با بالون می باشد.
- ترشح از محل عمل معده: میزان آن در برخی مطالعات از 1 تا 5 درصد است.
- خونریزی تاخیری به ویژه در معده باقیمانده
- عفونت محل عمل
- استفراغ مکرر: به دلیل خوب نجویدن غذا و حجم کم و گاهی انسداد در اثر چسبندگی ها و یا عدم تحمل برخی غذاها مثل گوشت سفت و ریش ریش است.
- سنگ صفراوی: در 36 درصد موارد در همان 6 ماه اول پس از عمل ایجاد گردیده و در نیمی از موارد علامت دار می شود، لذا برخی از جراحان در همان زمان عمل، جراحی کیسه صفرا را پیش از شروع بای پس انجام می دهند.
- سرطان: عارضه سرطان را در قسمت معده باقیمانده و بای پس شده بسیار نادر گزارش کرده اند.
- مرگ و میر: میزان مرگ و میر ناشی از این عمل بسته به جنس، سن و BMI بیماران، کمتر از یک درصد و در برخی گزارش ها 0.5 درصد گزارش شده است.
جراحی آستینی یا اسلیو (Sleeve)
اسلیو یا آستینی کردن معده از روش های جراحی محدود کننده معده در درمان چاقی شَدید است. این عمل برای بیمارانی توصیه می گردد که BMI بین 35 تا 45 دارند و از احساس گرسنگی مکرر رنج می برند. این عمل جراحی با برش عمودی از فاصله 5 تا 6 سانتیمتری دریچه پیلور شروع و تا زاویه هیس به پایان می رسد.
در این روش بین 80 تا 90 درصد معده برداشته می شود که هورمون گرلین که مسئول ایجاد گرسنگی و اشتهاء است از این قسمت قسمت معده ترشح می شود که با برداشتن آن فرد کمتر احساس گرسنگی می کند. در این عمل یک پاوچ با حجم 100 سی سی برای بیمار ایجاد می گردد لذا با حجم بسیار اندک و به تبع آن اتساع جداره معده احساس سیری ایجاد می گردد و با توجه به تفاوت زیاد کالری دریافتی فرد نسبت به گذشته، روند کاهش وزن مطلوبی پیدا می کند.
در این عمل جراحی علاوه بر اسیلو گاسترکتومی و کوچک کردن معده، قسمت اول روده کوچک (دوازدهه) جدا شده و آنزیم های صفرا و پانکراس که سبب هضم غذا می شوند از مسیر جداگانه ای به قسمت انتهایی روده کوچک می ریزند.
مزایا
روند عدم جذب مواد غذایی در این روش سبب کاهش وزن چشمگیر می گردد. در حالی که فرد نسبت به سایر روش ها حجم غذایی بیشتری را میل می نماید.
عوارض
خطر بالای ایجاد کمبود ویتامین و مواد مغذی بدن و در نتیجه لزوم استفاده مادام العمر از مکمل های ویتامینی اگر این کمبود ویتامین و مواد مغذی بدن جبران نگردد اثرات بدی به دنبال خواهد داشت همچنین این افراد باید مرتباً از نظر کمبود پروتئین و کم خونی و پوکی استخوان بررسی گردند.
سلامتی شما آرزوی ما است.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «آنچه که باید از جراحی های لاغری بدانید»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله دکتر خلیل کاظم نیا، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
