آنچه که از مسمومیت غذایی باید بدانید
مسمومیت غذایی بیماری است که در نتیجه خوردن مواد غذایی که دارای میکروب های مضر مانند باکتری، انگل و ویروس هستند، در فرد به وجود می آید. این موجودات مضر معمولاً در گوشت خام، مرغ، ماهی و تخم مرغ یافت می شوند، اما می توانند در هر غذای دیگری نیز منتشر شوند. همچنین می توانند در غذایی که در بیرون از یخچال یا در محیط بیرون باقی مانده یا مدت طولانی بعد از تهیه مصرف می شوند نیز به وجود بیایند. گاهی اوقات نیز مسمومیت غذایی، زمانی بروز می کند که فرد پیش از غذا خوردن، دست های خود را نمی شوید.
برخی از انواع مسمومیت غذایی ممکن است جدی بوده و نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشند. در این مقاله شما می توانید با مسمومیت غذایی آشنا شوید.
علائم مسمومیت غذایی
اسهال، معمولاً اولین نشانه مسمومیت غذایی است. همچنین ممکن است دچار استفراغ و یا درد معده شوید. برخی از مسمومیت های غذایی می توانند موجب تب بالا و بروز خون در مدفوع شوند. احساس شما در هنگام بروز مسمومیت غذایی، اغلب به میزان سلامت و نوع میکروب عامل ایجاد مسمومیت بستگی دارد. اگر دچار استفراغ یا اسهال زیاد شُدید، حتماً با کم آبی یا دهیدراتاسیون مواجه خواهید شد. دهیدراتاسیون، به معنای آن است که بدن شما مقدار زیادی مایعات از دست داده است.
نکته: علائم مسمومیت غذایی تا 6 ساعت پس از صرف غذای فاسد بروز می کنند. گاهی اوقات علائم مسمومیت چندین روز بعد ظاهر می شوند.
چگونه میکروب های مضر وارد غذا می شوند؟
میکروب ها زمانی می توانند وارد غذا شوند که:
- گوشت فرآوری شده باشد: وجود باکتری در روده حیوانات سالمی که منبع تغذیه انسان هستند عادی است. گاهی اوقات این باکتری ها با بخش هایی از حیوان که ما از آن مصرف می کنیم ترکیب می شوند.
- غذا با آب تماس داشته باشد: اگر آبی که برای شستشوی سبزیجات یا میوه ها استفاده می کنیم آلوده به میکروب های کودهای حیوانی یا فاضلاب باشد، این میکروب ها می توانند به میوه یا سبزیجات منتقل شوند.
- غذا به شیوه اشتباه آماده شده باشد: زمانی که فردی با دست های آلوده غذا را لمس کند یا غذا با ماده غذایی دیگری که آلوده است تماس پیدا کند، میکروب ها پراکنده می شوند. به عنوان مثال اگر روی همان تخته ای که گوشت خام را قطعه قطعه کرده اید، سبزیجات را نیز خرد کنید، میکروب ها از گوشت خام به سبزیجات منتقل می شود.
چگونه مسمومیت غذایی تشخیص داده می شود؟
از آنجا که بیشتر مسمومیت های غذایی خفیف بوده و ظرف چند روز بهبود می یابند، بیشتر افراد به پزشک مراجعه نمی کنند. در صورتی که سایر افرادی که همراه شما از یک غذا میل کرده اند دچار بیماری شوند، می توانید فرض را بر مسمومیت بگذارید.
اگر فکر می کنید که مشکل شما به حدی زیاد است که به اسهال یا استفراغ شَدید دچار شده اید یا پس از چند روز بهتر نشدید به پزشک مراجعه کنید. زمانی که شما به پزشک مراجعه می کنید او از شما درباره علائم اسهال، احساس ناراحتی در معده یا استفراغ سوال کرده و سلامت عمومی تان را جویا می شود. به علاوه معاینه جسمی نیز انجام می دهد. پزشک از شما می پرسد کجا غذا خورده اید و آیا همراهان شما نیز دچار بیماری شده اند یا خیر؟ گاهی پزشک، آزمایش نمونه گیری ادرار یا مدفوع نیز انجام می دهد.
مسمومیت غذایی چگونه درمان می شود؟
در بیشتر مواقع، مسمومیت غذایی ظرف دو تا سه روز برطرف می شود. فقط باید استراحت کرده و برای جلوگیری از کم آبی بدن که در اثر اسهال به وجود می آید، به میزان کافی مایعات بنوشید.
هر بار که حجم زیادی اسهال دفع می کنید، یک فنجان آب یا مایعات مناسب دیگر بنوشید. نوشیدنی های گازدار و آبمیوه ها به دلیل دارا بودن مقادیر زیاد قند، گزینه های مناسبی محسوب نمی شوند.
معمولاً برای درمان مسمومیت غذایی از آنتی بیوتیک ها استفاده نمی شود. داروهایی که اسهال را متوقف می کنند (ضد اسهال) می توانند مفید باشند اما نباید به نوزادان یا خردسالان داده شود. در صورت داشتن تب بالا یا وجود خون در مدفوع، نباید از داروهای ضد اسهال استفاده کنید زیرا ممکن است موجب تشدید بیماری شما شوند. اگر فکر می کنید به شدت دچار کم آبی شده اید، ممکن است نیاز داشته باشید به بیمارستان بروید.
چگونه از مسمومیت غذایی پیشگیری کنیم؟
با گام های ساده ای می توانید از مسمومیت غذایی پیشگیری کنید:
- پاکیزگی: دست های خود را مرتب و بخصوص قبل از خوردن غذا بشویید. چاقوها، تخته برش و سطح روی کابینت خود را تمیز نگاه دارید. می توانید با آب داغ و مایع ظرفشویی آنها را بشویید یا سطوح روی کابینت ها را با مواد ضدعفونی کننده، تمیز کنید. همچنین لازم است میوه و سبزیجات تازه را بشویید.
- جداسازی: میکروب هایی که ممکن است در گوشت تازه وجود داشته باشند از میوه ها و سبزیجات و سایر مواد غذایی دور نگاه دارید. گوشت پخته شده را در ظرف جدید بگذارید و دوباره به ظرفی که خام آن را قرار داده بودید، باز نگردانید.
- پختن: از پخته شدن کامل گوشت، مرغ و تخم مرغ اطمینان حاصل کنید.
- خنک کردن: مواد خوراکی باقی مانده را بلافاصله به یخچال منتقل کنید. میوه ها یا سبزیجات خرد شده را به مدت طولانی در دمای اتاق نگهداری نکنید.
- تردید: اگر از سلامت یک ماده غذایی مطمئن نیستید آن را دور بریزید.
سلامتی شما آروزی ما است.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «آنچه که از مسمومیت غذایی باید بدانید»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله وب سایت WebMD ترجمه شده توسط مجله سلام سلامت به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
