آشنایی با معاینه چشم

معاینه چشم شامل یکسری آزمایشات برای ارزیابی میزان دید و بررسی بیماری های چشم است. به این منظور، چشم پزشک ممکن است از ابزارهای مختلفی استفاده کرده، نور درخشانی را مستقیماً به چشمان شما بتاباند یا میزان بینایی شما را با امتحان کردن چند لنز مختلف مشخص کند؛ هر یک از این بررسی ها جنبه متفاوتی از سلامت چشم را مشخص می کند.

معاینه مرتب چشم، به چشم پزشک شما فرصت می دهد تا اقدامات لازم برای بهبود بینایی یا درمان بیماری های احتمالی را انجام دهد، به علاوه راهکارهای مفیدی جهت حفظ سلامت چشم به شما ارائه می دهد.

در این مقاله شما می توانید با انواع معاینه چشم آشنا شوید.

چه زمانی لازم است معاینه چشم انجام شود؟

عواملی مانند سن، وضعیت سلامتی یا خطر ابتلا به بیماری های چشمی مشخص می کند که معاینه چشم باید با چه فواصل زمانی انجام شود.

دستورالعمل کلی در این زمینه عبارت است از:

• کودکان 5 ساله یا بزرگتر: در مورد کودکان زیر 3 سال، متخصص اطفال معمولاً بیماری های شایع در این سنین مانند تنبلی یا انحراف چشم را بررسی خواهد کرد؛ در حالی که می توان برای سنین 3 تا 5 سال آزمایشات کامل تری انجام داد.
• بچه های مدرسه ای یا نوجوانان: آیا بینایی چشم فرزند شما قبل از رفتن به کلاس اول دبستان چک شده است؟ حتی اگر فرزندتان هیچ یک از علائم مربوط به مشکلات بینایی را ندارد، لازم است هر یک یا دو سال یکبار، بینایی اش چک شود. در غیر این صورت فواصل معاینات چشم را با نظر پزشک تان تنظیم کنید.
• بزرگسالان: بطورکلی معاینه چشم باید طبق برنامه زیر انجام شود:
  • افراد 20 تا 30 سال، هر 5 تا 10 سال یکبار
  • افراد 30 تا 54 سال، هر 2 تا 4 سال یکبار
  • افراد 55 تا 64 سال، هر 1 تا 3 سال یکبار
  • افراد بالای 65 سال، هر 1 تا 2 سال یکبار

البته در صورتی که از عینک یا لنزهای طبی استفاده می کنید، سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های چشمی دارید یا به یک بیماری مزمن مانند دیابت (که خطر بروز مشکلات چشمی را افزایش می دهد) مبتلا هستید، فواصل معاینه چشم برای شما کوتاه تر خواهد بود.

معاینه عضلات چشم

در این آزمایش، پزشک حرکات چشم شما را هنگام رویت یک شئی در حال حرکت مانند یک خودکار یا یک خط نور بررسی می کند. به این ترتیب متوجه اختلال ماهیچه های چشم در کنترل حرکات آن خواهد شد.

آزمایش شدت بینایی

این آزمایش وضوح دید شما را مشخص می کند. در این آزمایش، پزشک یک تابلو پُر از حروف الفبا که در فاصله ای دور قرار دارد را به شما نشان می دهد و قدرت بینایی شما را می سنجد. در ردیف های پایین تر، حروف و خطوط روی آن کوچکتر می شوند. در این آزمایش، هر یک از چشم ها بطور جداگانه مورد آزمایش قرار می گیرد. دید نزدیک شما نیز در این آزمایش سنجیده خواهد شد. به این صورت که کارت هایی که حروف مشابه آزمایش میزان دید از راه دور روی آنها قرار دارد، از فاصله نزدیک به شما نشان داده می شود و به این ترتیب میزان دید نزدیک شما مورد ارزیابی قرار می گیرد.

ارزیابی قدرت انکساری چشم

هنگامی که امواج نور به قرنیه و عدسی چشم برخورد می کند، دچار شکست می شود. اگر اشعه نور به خوبی روی پرده شبکیه چشم شما متمرکز نشود، دچار خطای انکساری دید خواهید شد. بنابراین در صورتی که دچار این مشکل هستید، استفاده از عینک، لنز طبی یا عمل جراحی به شما توصیه می شود.

آزمایش میدان دید

میدان دید شما وسعتی از فضای اطراف است که می توانید بدون حرکت دادن چشم هایتان، آن را ببینید. این آزمایش مشخص می کند که آیا شما در هر نقطه ای از میدان دیدتان دچار مشکل هستید یا نه. با توجه به نتیجه این آزمایش، پزشک شما می تواند درباره کامل بودن میدان دیدتان نظر بدهد.

اگر نمی توانید برخی از نقاط اطراف خود را ببینید، با توجه به الگوی از دست دادن محدوده بینایی، چشم پزشک می تواند مشکلات مربوط به بینایی تان را تشخیص دهد.

آزمایش تشخیص رنگ ها

ممکن است شما در تشخیص رنگ ها مشکل داشته باشید. به این منظور، پزشک چندین تصویر که الگویی از نقطه های رنگی را شامل می شود به شما نشان خواهد داد؛ چنانچه در تشخیص رنگ ها با مشکل مواجه هستید، قادر به تشخیص الگوی خاصی که از نقطه های رنگی تشکیل شده، نخواهید بود. البته ممکن است پزشک پیشنهاد کند که آزمایشات دیگری نیز روی شما انجام شود.

آزمایش Slit lamp

Slit lamp میکروسکوپی است که قسمت جلوی چشم شما را با خطی از نور درخشان، روشن و بزرگنمایی می کند. پزشک با استفاده از این ابزار، پلک ها، مژه ها، قرنیه، عدسی چشم و مایعات موجود در فضای بین قرنیه و عنبیه را ارزیابی می کند.

معاینه شبکیه

معاینه شبکیه چشم به پزشک این امکان را می دهد که بتواند نواحی پشت چشم مانند شبکیه، صفحه بینایی و لایه رگ های خونی تحتانی که وظیفه خونرسانی به شبکیه را بر عهده دارند را ارزیابی کند. پزشک پیش از معاینه در ابتدا به داخل چشم شما قطره می ریزد تا از انقباض مردمک حین تاباندن نور به داخل چشم تان، جلوگیری می شود.

نتایج آزمایشات

پس از انجام آزمایش های ذکر شده، پزشک شما نتایج را اعم از ارزیابی بینایی، خطر بروز مشکلات چشمی و اقدامات پیشگیری کننده ای که می تواند به بهبود بینایی تان کمک کند، در اختیارتان قرار خواهد داد.

نتایج طبیعی این معاینات عبارتند از:

• شدت دید 10/10
• میدان دید کامل
• توانایی تشخیص رنگ های مختلف
• طبیعی بودن ساختارهای خارجی چشم
• عدم وجود آب مروارید، آب سیاه یا بیماری های مربوط به شبکیه مانند تحلیل عضلات چشم

سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «آشنایی با معاینه چشم»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله وب سایت Mayo Clinic ترجمه مجله سلام سلامت، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.