آنچه که از نیش و گزش حشرات باید بدانید

به ازای هر انسان، بیش از 170 میلیون حشره روی زمین وجود دارد. آیا احساس گزیدگی می کنید؟ ممکن است هرگز متوجه عامل گزیدگی نشوید، اما ممکن است یکی از همین حشرات عامل مشکل باشد.

سوزشی که بر اثر نیش زدگی حشرات ایجاد می شود به علت وجود موادی است که در بزاق حشره است و با انتقال آن به داخل پوست، سبب تحریک آن می شود.

در این مقاله شما می توانید با توصیه هایی که از تبدیل شدن نیش زدگی ها به مشکلات جدی پیشگیری می کنند، آشنا شوید.

ابتدا بیایید با نیش چند حشره معروف آشنا شویم:

1) پشه
این موجودات ریز خون خوار، عاشق محیط های مرطوب هستند. فقط پشه های ماده نیش می زنند و بزاق خود را زیر پوست انسان وارد می کنند. در اثر پاسخ آلرژیک به بزاق این پشه ها، برجستگی های قرمز رنگی بر سطح پوست ظاهر می شوند.

• برخی از افراد پس از نیش های متعدد پشه ها در طی سالیان متمادی، نسبت به آن ایمنی پیدا می کنند. در حالی که سایر افراد در طی زمان، حساسیت بیشتری به نیش آنها پیدا خواهند کرد.
• پوشیدن لباس های آستین بلند و استفاده از اسپری های ضد پشه، از شما محافظت می کند.
• خوردن داروهای ضد حساسیت، پیش از رفتن به فضای آزاد نیز می تواند پاسخ آلرژیک را کاهش دهد.
• در موارد نادری، پشه ها می توانند عامل انتقال بیماری های ویروسی باشند.

2) مورچه های قرمز و سیاه
این حشرات یک تاول ریز یا جوش چرکی به وجود می آورند که یک یا دو روز پس از گزیدگی، نمایان شده و ظرف چند روز ناپدید می شوند. بسیاری از افرادی که به زنبور عسل یا سایر زنبورها حساسیت دارند به این مورچه ها نیز واکنش نشان می دهند.

3) حشره دراکولا یا بند
این حشرات نارنجی، سر، شکم و پشتی تیره دارند که ظاهری شبیه مورچه داشته ولی در واقع سوسک هستند. در فصل تابستان که رطوبت هوا بیشتر است، احتمال گزیده شدن توسط این حشرات نیز بیشتر خواهد بود. این حشره به محض تحریک، با ترشح سم بر پوست بدن انسان، باعث بروز تاول های شَدید همراه با درد، سوزش و خارش می شود. بهبود تاول های ناشی از سم این حشره، درمان خاصی ندارد و مصرف مواد ضدعفونی کننده روی آن، تنها شاید کمی کمک کننده باشد و باید زمان بهبود 10 روزه آن را تحمل کرد.

این حشرات معمولاً بیشتر فعالیت شان در هنگام غروب آفتاب رخ می دهد چرا که آنها از نور آفتاب گریزانند و علاقه زیادی به منابع نور مصنوعی مانند لامپ های مهتابی و نورهای فلورسنت دارند.

4) خانواده زنبورها
علیرغم شهرت زیاد این دسته از حشرات و ترس زیاد از نیش دردناک آنها، تا زمانی که به آشیانه آنها کاری نداشته باشید و مزاحمتی برایشان ایجاد نکنید، کاری با شما نخواهند داشت.

• هرگز با دست، آنها را از خود دور نکنید. زیرا ممکن است به شما حمله کنند. همچنین هیچگاه زنبوری را نکشید چرا که ممکن است مانند زنگ خطری عمل نموده و موجب حمله سایرین شود.
• اگر توسط یک زنبور، محاصره شُدید، صورت خود را با دست ها بپوشانید، ندوید و به آرامی از آن نقطه دور شوید.

چگونه می توان تشخیص داد که گزش یا نیشی که روی پوست شما ظاهر شده مشکل ایجاد می کند؟
بر اساس نظر پرامود کلکار (متخصص آلرژی و ایمونولوژی)، نیش حشرات به سه دسته تقسیم می شوند:

1) واکنش های طبیعی
زمانی که حشرات نیش می زنند یا گاز می گیرند، معمولاً مقدار کمی از زهر یا ماده شیمیایی خود را زیر پوست تزریق می کنند. این مواد حساسیت زا در بسیاری از افراد، موجب پاسخ های آلرژیک شده که با نشانه های زیر مشخص می شود:

• یک ناحیه کوچک قرمز و متورم که می خارد.
• درد، بخصوص زمانی که گزیدگی توسط حشرات رخ داده باشد.

شدیدترین این علائم، باید ظرف چند ساعت بهبود یابد، البته مصرف داروهای ساده ای همچون موارد زیر نیز می تواند موثر باشد:

• مُسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن
• کمپرس آب سرد یا یخ
• لوسیون کالامین که در بهبود خارش موثر است.

2) واکنش های موضعی
در موارد نادری، واکنش به نیش یا گزش حشرات به جای بهبود، شدت می یابد. گاهی پاسخ بیش از حد سیستم ایمنی بدن به نیش یا گزش حشرات منجر به تورم یا درد در یک ناحیه گسترده ای از بدن می شود.

واکنش های موضعی و قابل توجه عبارتند از:

• می تواند کل یک دست یا یک پا را فرا گیرد.
• می تواند به شدت دردناک و فلج (ناتوان) کننده باشد.
• معمولاً برای تسکین التهاب، نیاز به درمان با داروی نسخه ای است.

حساسیت های موضعی و قابل توجه، معمولاً به کندی پیشرفت می کنند و باید برای درمان آنها به پزشک مراجعه کنید. اما دقیقاً چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود؟

• اگر تورم پس از چند ساعت، بهبود پیدا نکرد یا شدت یافت.
• تورم ناحیه ای بیش از یک سوم دست یا پا را فرا گرفته است.
• درد و تورم به حدی شَدید است که نمی توانید از آن ناحیه بدن استفاده کنید.

3) واکنش های مخاطره آمیز (آنافیلاکسی)
این شرایط خطرناک است. شیوع چنین واکنشی متغیر است و بین هر 300 تا 2000 نفر، تنها یک نفر امکان دارد با چنین موقعیتی روبرو شود. اگرچه این واکنش، نادر است اما می تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد.

آنافیلاکسی چیست؟

• یک واکنش آلرژیک شَدید است که در تمام بدن منتشر می شود.
• خارش و تورم که معمولاً در نواحی دور از گزش یا نیش حشرات ظاهر می شود.
• تورمی که موجب بسته شدن مجرای تنفس و یک وضعیت اورژانسی تلقی می شود.

علائم هشدار آنافیلاکسی چیست؟

• خارش سراسر بدن
• تنگی نفس

در صورت مشاهده هر کدام از این علائم با اورژانس تماس بگیرید. مصرف یک آنتی هیستامین می تواند موثر باشد. اما فراموش نشود که باید سریعاً تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرید.

سلامتی شما آرزوی ما است.

[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]

مقاله علمی و آموزشی «آنچه که از نیش و گزش حشرات باید بدانید»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله وب سایت WebMD ترجمه شده توسط مجله سلام سلامت به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.

[/toggle]