با سندروم تورت آشنا شوید

بسیاری از افراد در برخی از مواقع، گرفتگی و اسپاسم بعضی از عضلات خاص را تجربه می کنند. این حرکات که به تیک و تکان های ناگهانی معروف هستند، اغلب در پلک ها یا صورت اتفاق می افتند؛ هر چند ممکن است در هر نقطه از بدن رخ دهند. در اکثر موارد، تیک ها و تکان های ناگهانی، بی خطر و موقتی هستند. اگرچه در برخی موارد ممکن است به دلیل اختلال و سندروم تورت ایجاد شوند. اختلالات تیک بطورکلی با درمان و تغییر شیوه زندگی قابل کنترل هستند.

سندروم تورت (TS) شرایطی در سیستم عصبی است که منجر می شود افراد تیک داشته باشند. تیک ها حرکات یا صداهای ناگهانی هستند که افراد بطور مکرر انجام می دهند. افرادی که تیک دارند نمی توانند بدن خود را از انجام این کارها باز دارند. به عنوان مثال یک فرد ممکن است بطور مرتب چشمک بزند. فرد دیگری ممکن است ناخواسته صدای ناله از خود در بیاورد. داشتن تیک اندکی شبیه به سکسکه است. با وجود اینکه تمایلی به سکسکه ندارید، به هر حال بدن شما این کار را می کند.

گاهی اوقات افراد می توانند مدتی خود را از انجام یک تیک خاص باز دارند؛ اما این کار سخت است و در نهایت فرد مجبور است تیک بزند. والدین معمولاً حدود شش سالگی متوجه وجود تیک در کودکان می شوند.

در این مقاله شما می توانید با سندروم تورت آشنا شوید.

انواع تیک ها

دو نوع تیک حرکتی و صوتی وجود دارد.

تیک های حرکتی

تیک های حرکتی، حرکات بدن هستند. نمونه هایی از تیک های حرکتی شامل چشمک زدن، شانه انداختن یا تکان دادن بازو است.

تیک های صوتی

تیک های صوتی صداهایی هستند که فرد از خود تولید می کند. برخی از تیک های صوتی عبارتند از: زمزمه کردن، صاف کردن گلو، فریاد کشیدن یک کلمه یا عبارت، ناله کردن، تکرار آنچه شخص دیگری می گوید و خرناس کشیدن.

قبل از تیک حرکتی، ممکن است دچار احساسی مانند حس گزگز یا تنش شوید که حرکت دادن بدن، باعث می شود تا این حس از بین برود. شاید بتوانید تیک های خود را برای مدتی کنترل کنید؛ اما احتمالاً نمی توانید جلوی رخ دادن آنها را بگیرید.

تیک ها می توانند ساده یا پیچیده باشند:

تیک های ساده

تیک های ساده فقط یک یا دو قسمت از بدن را درگیر می کند. از نمونه های تیک های ساده می توان به چپ کردن چشم یا خرناس کشیدن اشاره کرد.

تیک های پیچیده

تیک های پیچیده معمولاً قسمت های مختلف بدن را درگیر می کنند و می توانند الگو داشته باشند، برای مثال فرد هنگام حرکت دست، سر را به بالا و پایین تکان می دهد و به بالا می پرد.

علائم

علامت اصلی این سندروم، تیک است. علائم معمولاً از 5 تا 10 سالگی کودک شروع می شود. اولین علائم، اغلب تیک های حرکتی هستند که در ناحیه سر و گردن رخ می دهند. تیک ها معمولاً در مواقع استرس زا یا هیجان انگیز تشدید می شوند. وقتی فرد آرام یا متمرکز بر فعالیت خاصی باشد، تیک ها کمتر می شوند.

انواع تیک و تعداد دفعات بروز آن در فرد با گذشت زمان تغییر زیادی می کند. حتی اگر علائم ظاهر شوند، از بین بروند و دوباره ظاهر شوند، این شرایط مزمن در نظر گرفته می شوند.

در بیشتر موارد، تیک ها در دوران بلوغ و اوایل بزرگسالی کاهش می یابند و گاهی کاملاً از بین می روند. با این حال بسیاری از افراد مبتلا به سندروم تورت در بزرگسالی نیز تیک را تجربه می کنند؛ در برخی موارد تیک در بزرگسالی تشدید می شود.

اگرچه رسانه ها اغلب افراد مبتلا به این سندروم را به گونه ای به تصویر می کشند که فرد بطور غیر ارادی فریاد می کشد یا بطور مداوم کلمات سایرین را تکرار می کنند (که به آن اکولالیا می گویند)، اما این علائم نادر است و برای تشخیص سندروم تیک لازم نیست.

تشخیص

برای تشخیص سندروم تورت هیچ آزمایش واحدی، مانند آزمایش خون وجود ندارد. متخصصان بهداشت، علائم فرد را برای تشخیص این سندروم بررسی می کنند.

اختلالات تیک از نظر نوع تیک موجود (حرکتی یا صوتی یا ترکیبی از هر دو) و مدت زمان علائم با یکدیگر متفاوت هستند. این سندروم در صورتی تشخیص داده می شود که فردی هر دو تیک حرکتی و صوتی را داشته باشد و حداقل به مدت یکسال علائم تیک وجود داشته باشند.

پزشک از شما سوالاتی می پرسد مانند:

• متوجه چه چیزی شده اید که به پزشک مراجعه کردید؟
• آیا شما اغلب بدن خود را به شکلی حرکت می دهید که قادر به کنترل آن نیستید؟ این اتفاق چه مدت است که رخ می دهد؟
• آیا تا به حال کلمات یا صداهایی بی معنی از خود درآورده اید؟ از کی شروع شده است؟
• آیا چیزی علائم شما را بهتر می کند؟ چه چیزی آنها را تشدید می کند؟ آیا احساس اضطراب می کنید یا در تمرکز کردن مشکل دارید؟
• آیا شخص دیگری در خانواده شما این نوع علائم را دارد؟

درمان

اگرچه درمانی برای سندروم تورت شناسایی نشده است، اما روش های درمانی برای کمک به کنترل تیک وجود دارد. بسیاری از افراد مبتلا به سندروم تورت، تیک هایی دارند که مانعی در زندگی روزمره آنها ایجاد نمی کند، بنابراین به هیچ درمانی نیاز ندارند.

با این حال اگر تیک ها باعث درد یا آسیب شوند، در مدرسه، محل کار یا زندگی اجتماعی تداخل ایجاد می کنند یا باعث استرس شوند، داروها و درمان های رفتاری در دسترس هستند.

ممکن است نیاز باشد در کنار دارو درمانی، گفتار درمانی هم در نظر گرفته شود. یک روانشناس یا مشاور می تواند به شما کمک کند یاد بگیرید چگونه با مسائل اجتماعی ناشی از تیک ها کنار بیایید.

رفتار درمانی نیز ممکن است به شما کمک کند. نوع خاصی از رفتار درمانی، به نام آموزش برگشت عادت، به شما می آموزد چگونه تشخیص دهید. تیک در حال بروز است و سپس به گونه ای حرکت کنید که بتوانید آن را متوقف کنید. همچنین انجام فعالیت هایی مانند ورزش کردن یا نقاشی، حواس شما را از علائم بیماری پرت می کند.

با مطالعه کتاب، گوش کردن به موسیقی یا یوگا می توانید ذهن خود را آرام کنید تا بتوانید با استرسی که می تواند منجر به تیک شود مبارزه کنید.

سایر نگرانی ها و شرایط

سندروم تورت غالباً همراه با سایر مشکلات رخ می دهد. تقریباً از هر 10 کودک، 9 نفر دچار سندروم تورت می شوند که در 86 درصد از آنها یک بیماری روانی، رفتاری و یا مشکل در رشد کودک نیز تشخیص داده شده است. دو مورد شایع از بیماری های همراه، اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی (ADHD) و وسواس فکری عملی (OCD) است.

پزشک شما ممکن است تصویربرداری از مغز مانند MRI و سی تی اسکن انجام دهد تا سایر بیماری هایی که علائمی مانند تورت دارند را رد کند.

مهم است که بدانید فرد مبتلا به سندروم تورت بیماری دیگری هم دارد یا خیر؛ در این صورت برای درمان آن نیز اقدام های لازم را انجام دهید.

عوامل خطر و دلایل آن

پزشکان و دانشمندان علت دقیق سندروم تورت را نمی دانند. تحقیق ها نشان می دهد که این یک بیماری ژنتیکی ارثی است. این بدان معنا است که از طریق ژن ها از والدین به کودک منتقل می شود. سندروم تورت می تواند افراد از هر گروه نژادی و قومی را تحت تاثیر قرار دهد. پسران 3 تا 5 برابر بیشتر از دختران به این سندروم مبتلا می شوند.

سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «با سندروم تورت آشنا شوید»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقالات WebMD و CDC ترجمه شده توسط مجله سلام سلامت، به عنوان منابع اصلی مورد استفاده قرار گرفته اند.