منظور از تجزیه و تحلیل شیمیایی چیست؟
تجزیه و تحلیل شیمیایی یا آنالیز شیمیایی، فرآیندی است که به منظور شناخت دقیق ساختمان یک ماده بکار گرفته می شود. ماده باید با استفاده از روش های متعدد و گوناگون، به دقت و با جزئیات مورد بررسی قرار گیرد. این تجزیه و تحلیل، به دو نوع تقسیم می شود: کیفی و کمی.
در تجزیه و تحلیل کیفی، عنصرها یا گروه های عنصرهای تشکیل دهنده ماده شناسایی می شوند. تجزیه و تحلیل کمی نیز عبارت است از اندازه گیری مقدار یا نسبت این عناصر.
برای تجزیه و تحلیل کیفی، ممکن است نمونه ای از ماده را حرارت دهند تا ببینند چه چیزی از آن بیرون می آید، یا آن را روی شعله نگه دارند (آزمایش شعله) و یا آن را در آب حل کنند و عوامل مختلف را به محلول بیفزایند و چگونگی واکنش ها را زیر نظر بگیرند. در تجزیه و تحلیل کمی، پس از شناسایی اجزای یک ماده، باید این اجزاء با استفاده از وسائل و دستگاه های اندازه گیری دقیق، اندازه گیری شوند. آنالیز یا تجزیه و تحلیل، در تشخیص بیماری اهمیت فراوانی دارد. به کمک این فرآیند همچنین می توان داروهای لازم را ساخت و میزان آلودگی یا اسیدی بودن خاک یا هوا را بررسی کرد.
راهنمایی: از آزمایش شعله برای تشخیص عناصر شیمیایی موجود در ماده از روی رنگ آن به هنگام قرار گرفتن روی شعله چراغ بونزن، استفاده می شود. ترکیبی از یک ماده روی انتهای یک سیم از جنس پلاتین یا آزبست می سوزد و شعله رنگ خاصی پیدا می کند که از روی آن می توان عنصر را شناخت.
برای شناسایی ساختار یک ماده، از روش های گوناگون استفاده می شود.
- تجزیه و تحلیل الکتریکی، برای شناسایی چگونگی واکنش ماده با جریان الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد.
- گروماتوگرافی یا رنگ نگاری، روشی است که می توان از آن برای جداسازی یک ماده به اجزای آن (قبل از آغاز تجزیه و تحلیل) استفاده کرد.
- طیف نگاری، که می توان از آن برای تشخیص یک ماده استفاده کرد. این شناسایی به کمک طیف نور یا تابش الکترومغناطیسی بیرون آمده از ماده ممکن می شود.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «منظور از تجزیه و تحلیل شیمیایی چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب Kingfisher Science Encyclopedia، تالیف Catherine Headlam ترجمه محمود سالک از نشر Kingfisher Books، منتشر شده در ۱۹۹۱ با شابک ۹۷۸۰۸۶۲۷۲۸۵۳۳ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.