دستاوردهای وویجر 1
شاید بتوان گفت در بین کاوشگران ساخته دست بشر که به فضا پرتاب شده اند، هیچکدام به اندازه دو سفینه وویجر (Voyager) نتوانسته اند دانش بشر را از منظومه شمسی بالا برده باشند. این کاوشگران با مدیریت آزمایشگاه پیشران جت یا JPL (مخفف Jet Propulsion Laboratory) طراحی، ساخته و پرتاب شد. وویجر 1 در پنجم سپتامبر 1977 با هدف پژوهش پیرامون سیاره های بیرونی منظومه شمسی (کره های بعد از زمین) از سکوی شماره یک مرکز پرتاب های فضایی کاناورال با یک فروند موشک نیرومند تایتان 3-ئی (Titan IIIE) راهی سفری دور و دراز در اعماق کیهان شد.
در این مقاله شما می توانید با دستاوردهای کاوشگر وویجر 1 آشنا شوید.
وویجر کاوشگر 722 کیلوگرمی توانست به دورترین نقطه ای برسد که تاکنون ساخته دست بشر به آن رسیده است. این سفینه در 22 ژوئیه 2012 از منظومه شمسی خارج و در 25 آگوست این سال عملاً وارد فضای میان ستاره ای شد. در حال حاضر این کاوشگر در نقطه ای در فاصله حدود 19 میلیارد کیلومتری از خورشید به طرفی حرکت می کند که تا 40 هزار سال دیگر هیچ ستاره ای را ملاقات نخواهد کرد.
اگرچه هنوز تماس اش از طریق امواج رادیویی با زمین برقرار است، اما دریافت علائم مخابراتی آن بیش از 17 ساعت طول می کشد. این کاوشگر همراه خود ابزارهای بسیار دقیق پژوهشی برای اندازه گیری میدان الکتریکی، امواج فرابنفش، امواج مرئی، فروسرخ و امواج رادیویی (در طول موج های مختلف) داشت.
صفحه طلایی وویجر
در زمان طراحی این کاوشگر «اریک بورگس» پیشنهاد کرد پیام هایی برای موجودات هوشمند فرازمینی در این کاوشگر قرار داده شود. کارل ساگان استاد دانشگاه کرنل، ستاره شناس و از پیشگامان روش های برقراری ارتباط با موجودات هوشمند فرازمینی این ایده را پیگیری کرد و کمیته ای به ریاست او محتوا را انتخاب کرد که روی صفحه مسی طلاکاری شده ثبت گردید.
پوشش این صفحه از آلومینیوم است و آن را با اورانیوم 238 آبکاری الکتریکی کرده اند. عمر متوسط اورانیوم 238 را 4468 میلیون سال می دانند و بر این اساس فکر می کنند شاید تمدن های هوشمند پس از یافتن این صفحه بتوانند آن را بخوانند و رمزگشایی کنند، گرچه به قول ساگان احتمال پیدا کردن این صفحه توسط تمدنی پیشرفته در ابعاد بزرگ کیهانی مانند امیدواری پیدا کردن بطری حامل پیام در اقیانوس است.
تصاویر و صداهای گوناگونی به مدت 90 دقیقه از زندگی و فرهنگ های زمینی کشورهای مختلف از جمله گرجستان، چین، ژاپن، آذربایجان، اندونزی، مکزیک، پرو، بلغارستان، سنگال، قطعات موسیقی از فرهنگ ها و زمان های گوناگون شامل قطعاتی از باخ، بتهوون، استراوینسکی، موتسارت، لویی آرمسترانگ و چاک بری و موسیقی محلی ترکی آذربایجانی، سلام به 56 زبان گوناگون از جمله زبان اکدی که در بین النهرین 6000 سال پیش صحبت می شد تا یکی از زبان های محلی چینی به نام وو، پیام رئیس جمهور جیمی کارتر و نیز دبیر کل سازمان ملل متحدد در آن زمان (کورت والدهایم) روی این صفحه ثبت و ضبط شد تا اگر روزی این کاوشگر به موجودات هوشمند فضایی رسید آنها درباره مردم زمین اطلاعاتی بدست آورند. متن پیام فارسی چنین است: «درود بر ساکنان ماورای آسمان ها، بنی آدم اعضای یک پیکرند که در آفرینش ز یک گوهرند، چو عضوی به درد آورد روزگار، دگر عضوها را نماند قرار.»
فرازهایی از تمدن انسان به زبان ریاضی، تصویری از دو انسان (زن و مرد) با دستان باز به نشانه دوستی، نشانی جایگاه زمین در منظومه شمسی و کهکشان راه شیری، 115 قطعه عکس آنالوگ، صدای رعد و برق، صدای گریه یک نوزاد، صدای یک وال، صدای برخورد امواج به ساحل، صدای قلب و قدم زدن انسان از جمله دیگر قسمت های پیام زمینی ها برای ساکنان ماورای آسمان ها است.
منبع انرژی وویجر 1
کاوشگرهای وویجر از نوعی پیل هسته ای تحت عنوان ترموالکتریک با بهره گیری از پلوتونیم 238، انرژی مورد نیاز خود را تامین می کنند. توان تولید شده اولیه این ژنراتورها هنگام پرتاب وویجر 470 وات بود؛ البته طبیعتاً بتدریج از این قدرت کاسته می شود؛ بطوریکه در سال 2011 توان تولید پیل های وویجر 1 به 267.9 وات رسید.
استراحت 37 ساله!
پس از آنکه این کاوشگر، سومین سال ماموریت خود را پشت سر گذاشت، زحل را ترک کرد. در این زمان بیشتر موتورهای آن بی استفاده شدند و کارشناسان ناسا تصمیم گرفتند بیشتر موتورهای آن را خاموش کنند تا انرژی برقی آن ذخیره شود. زمانی که وویجر 1 در سومین سال ماموریت خود زحل را ترک کرد، موتورها متوقف شد، اما حدود یکسال پیش گروه اداره کننده ماموریت وویجر در آزمایشگاه پیشران جت ناسا در پاسادینا کالیفرنیا، پس از 37 سال دستور روشن شدن مجدد موتورهای کاوشگر فضایی وویجر 1 را با هدف فعال کردن این کاوشگر برای سه سال دیگر را دادند. آنها امیدوارند که باتری های وویجر تا سال 2025 کار کنند.
عکس های ارسالی شگفت انگیز
کاوشگر وویجر 1 اولین کاوشگری بود که به فضای بین سیاره مشتری و زحل وارد شد و توانست اولین عکس های با وضوح بالا و شفاف را از این منطقه به زمین بفرستد. بر اساس همین عکس ها بود که دو قمر جدید در مدار سیاره مشتری کشف شد که تبه و متیس نام گرفتند.
عکس های ارسالی وویجر 1، تصاویر ارسالی توسط کاوشگر پایونیر که فعال بودن کوه های آتشفشانی در قمر آیو را نشان می داد، تایید کرد.
در پنجم مارس 1979 کاوشگر وویجر 1 به 322 هزار کیلومتری از ابرهای سطح سیاره مشتری رسید که نزدیکترین فاصله نسبت به این سیاره محسوب می شد. نزدیک به یکسال بعد کاوشگر وویجر 1 توانست عکس هایی از سیاره زحل به زمین بفرستد.
کارشناسان ناسا در 14 فوریه 1990 با استفاده از 60 عکس ارسالی توسط دوربین های وویجر 1 اولین تصویر خانوادگی را آن گونه که از بیرون مرزهای این منظومه دیده می شود، در یک قاب بازسازی کردند. اما جالب ترین عکس ارسالی که بسیار مورد توجه قرار گرفت، تصویر زمین و ماه در یک کادر بود.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «دستاوردهای وویجر 1»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا گزارش سیروس برزو در مجله دانشمند، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
