چرا بعضی چیزها جامد و برخی دیگر مایع یا گاز هستند؟

هر چیزی که در اطراف خود می بینید و لمس می کنید، ماده است. آهن، طلا، نقره، آب، اکسیژن و… همه ماده هستند. آهن، طلا و نقره به حالت جامد، آب به حالت مایع و اکسیژن به حالت گاز است. تمام مواد از ذرات بسیار ریزی به نام اتم ساخته شده اند. اتم ها اغلب به یکدیگر متصل شده و ذرات بزرگتری به نام مولکول می سازند که با پیوندهایی قوی به یکدیگر متصل هستند.

در جامدات نیروی پیوند دهنده اتم ها و مولکول ها بسیار قوی است و به همین دلیل اتم ها و مولکول ها در ردیف هایی متصل به هم قرار گرفته اند. به همین دلیل شکل، اندازه و حجم مواد جامد ثابت است و به راحتی تغییر نمی کند. در مایعات، این نیرو ضعیف تر است و اتم ها و مولکول ها می توانند تا حدی حرکت کنند و برای همین است که مایعات جاری می شوند. به همین دلیل مایعات شکل مشخصی ندارند و به شکل ظرفی که در آن ریخته می شوند در می آیند. در گاز، نیروی پیوندی میان اتم ها و مولکول ها آنقدر ضعیف است که آنها می توانند آزادانه حرکت کنند. به همین دلیل، گازها در هر ظرفی که قرار گیرند آن را پُر می کنند.

تمام موادی که در جهان وجود دارند، می توانند به شکل جامد، مایع و گاز درآیند. وقتی ماده ای را گرم می کنید، به اتم ها و مولکول های آن انرژی بیشتری می دهید که ممکن است باعث شکستن پیوند میان مولکول های آن شود. دلیل اینکه یخ با جذب حرارت از محیط و رسیدن به دمای اتاق آب می شود، همین است. اگر به حرارت دادن ادامه دهید (100 درجه سانتیگراد) آب جوش می آید و به گاز تبدیل می شود.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «چرا بعضی چیزها جامد و برخی دیگر مایع یا گاز هستند؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب بخوانید و بدانید، ویراستار بی تو ساگال و ترجمه سپیده عندلیب و حسین یاسینی از انتشارات پیکان، منتشر شده در اسفند 1384 با شابک 3-72-6229-964-978 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.